مروری دردناک بر تلخ و شیرین بین‌الملل

سال 2016 بالاخره با تمام فراز‌و‌نشیب‌هایش به پایان رسید و به تاریخ پیوست. به گزارش فارس، دراین‌گزارش نگاهی داریم به مهم‌ترین رخدادهایی که در سال گذشته در جهان رخ داد. پیروزی دونالد ترامپ؛ میلیاردر آمریکایی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده شاید مهم‌ترین رخداد ماه‌های پایانی سال 2016 باشد؛ رویدادی که به گفته جاش ارنست، هضم آن حتی برای کاخ سفید نیز دشوار بود. پذیرش نتیجه برای شهرنشینان آمریکایی نیز دشوار بود؛ چندان که شهرهای بزرگ تا چندهفته پس‌از انتخابات شاهد راهپیمایی و اعتراض تظاهرکنندگانی بود که ریاست‌جمهوری او را غیرقانونی می‌دانستند. پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا نخستین نتیجه شوکه‌کننده سال 2016 نبود. پیش‌ازآن، انگلیسی‌ها در روزهای پایانی ماه ژوئن (تیرماه) با رای «آری» به برگزیت (خروج انگلستان از اتحادیه اروپا) جهان را حیرت‌زده کردند. حامیان ماندن در اتحادیه اروپا پس‌ازماه‌ها تلاش سخت، شکست خوردند و پیامد آن، ارزش پوند انگلستان در برابر دلار با سقوطی کم‌سابقه به پایین‌ترین میزان از سال 1985 (تا آن‌روز) رسید. برای دیوید کامرون؛ نخست‌وزیر وقت هم که رهبری کمپین «موافقین ماندن» را بر عهده داشت، راهی جز استعفا باقی نماند.ترزا می؛ هم‌حزبی میانه‌روی کامرون که باوجود تمایل به ماندن کشورش در اتحادیه اروپا، به گونه‌ای سیاستمدارانه خود را چندان درگیر کمپین‌های پیش‌از همه‌پرسی نکرده بود، جای کامرون را در شماره 10 خیابان داونینگ گرفت و وعده داد که با احترام به رای مردم، روند خروج از اتحادیه اروپا از ماه مارس 2017 آغاز شود. در واپسین روزهای مانده از سال، آندری کارلوف؛ سفیر روسیه در آنکارا، حین بازدید از یک نمایشگاه عکس، مورد حمله چند فرد مسلح ناشناس قرار گرفت. ضارب وی بنا بر گزارش‌ها از جمله کسانی بود که بعداز کودتا به‌دلیل ارتباط با طرفداران فتح‌الله گولن از اداره پلیس آنکارا اخراج شده بوده است. این در‌حالی‌ست که مخالفان دولت این ادعا را رد کرده و گفته‌اند که او نه‌فقط زمانی عضو تیم محافظان اردوغان بوده، بلکه از شاگردان یکی از رهبران مذهبی نزدیک به اردوغان به‌شمار می‌رفت. پنج‌سال تمام از بحران سوریه گذشت و آزادی حلب در آخرین‌ماه‌های سالی که گذشت، نقطه‌عطفی بود در تاریخ این بحران پنج‌ساله. ایالات متحده که سال 2016 را با اعلام شکست در مذاکرات ژنو2 و ساماندهی نشست بی‌نتیجه ژنو3 آغاز کرده بود، در پایان سال تنها از دور شاهد بود که چطور همکاری میان سران روسیه، سوریه، ترکیه و ایران به برقراری توافق آتش‌بس در سراسر سوریه و تصویب قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل برای پشتیبانی از این آتش‌بس انجامید. خشونت پلیس علیه  آفریقایی-آمریکایی‌تبارها در سال 2016 زمینه‌ساز تظاهرات اعتراضی بسیاری شد که از مهم‌ترین این حوادث می‌توان به درگیری در «باتون روژ» و «دالاس» اشاره داشت. بنا بر آمار سالانه روزنامه واشنگتن پست تا روز 30 دسامبر (10 دی‌ماه)  957 نفر به‌ضرب گلوله پلیس ایالات متحده کشته شده‌اند. در‌همین‌حال، 64 افسر پلیس نیز در تبادل آتش با مجرمین، هنگام انجام وظیفه کشته شده‌اند. باراک اوباما، روز 20 مارچ به کوبا سفر کرد تا نخستین رئیس‌جمهوری آمریکا باشد که پس‌از گذشت 88‌سال به همسایه جنوبی سفر می‌کند و اما در 25 نوامبر، فیدل کاسترو؛ سیاستمدار و رهبر انقلاب کوبا در سن 90سالگی درگذشت. وی که نقش بسیار مهمی در گذار کوبا از کاپیتالیست به سوسیالیست ایفا کرد، بین مردم کوبا بسیار محبوب بود و در پی درگذشتش، نه‌روز عزای عمومی گرفته شد. در سالی که گذشت، «پشه» به‌دلیل نقش موثرش در پراکندن ویروس «زیکا» به دشمن شماره‌یک برخی کشورهای جهان بدل شد. برزیل هم‌زمان با میزبانی المپیک، ازیک‌سو در مرکز مخاطره زیکا و شاهد تولد هزاران نوزاد مبتلا به «مایکروسفالی» بود و ازسویی درگیر بحران سیاسی بود که با بروز بدترین رکود اقتصادی این کشور از دهه 1930 اتفاق افتاد و موجبات شکاف و دودستگی در جامعه برزیل را فراهم آورد. همچنین، دیلما روسف؛ رئیس‌جمهوری برزیل که تصور می‌کرد پس‌از میزبانی المپیک، موفقیت سیاسی‌اش را جشن می‌گیرد، به‌دلیل آنچه مخالفانش «فساد مالی و دستکاری بودجه» می‌خواندند، استیضاح و از قدرت برکنار شد. در اوت 2016، دولت کلمبیا و شورشیان فارک با امضای یک پیمان صلح تاریخی، به پنج‌دهه جنگ داخلی در این کشور که جان تقریبا 220‌هزار نفر را گرفته و میلیون‌ها نفر را آواره کرده بود، پایان دادند. همین توافق تاریخی سبب شد کمیته صلح نوبل، جایزه سال 2016 را به خوآن مانوئل سانتوس رئیس‌جمهوری این کشور اعطا کند. با کاهش بی‌سابقه نرخ جهانی نفت در بازار جهانی، ونزوئلا که اصلی‌ترین منبع تامین مالی‌اش به درآمد نفتی وابسته است، تورمی  700‌درصدی را تجربه کرد که بالاترین نرخ تورم در جهان است. رودریگو دوترته با به‌دست‌آوردن 39درصد آرا در انتخابات ریاست‌جمهوری فیلیپین پیروز شد و پیامد آن سیاست خارجی مانیل با چرخشی 180‌درجه‌ای از واشنگتن فاصله گرفت. در نخستین‌روزهای ماه نوامبر پارک گئون هی؛ رئیس‌جمهوری کره جنوبی که به‌دلیل درز اطلاعات دولتی از سوی یکی از افراد نزدیکش و مداخله وی در امور دولتی، تحت فشار قرار گرفته بود، با چشمانی اشک‌بار از مردم کشورش عذرخواهی کرد. از جمله رسوایی‌های بزرگ سالی که گذشت، افشای «اسناد پاناما» بود که ده‌ها شخصیت شناخته‌شده بین‌المللی را به فرار مالیاتی و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مستقر در مناطق معاف از مالیات متهم می‌کرد. در ماه دسامبر، کشورهای عضو اوپک و 12 کشور تولیدکننده نفت غیر عضو اوپک به توافقی تاریخی دست یافتند که بر مبنای آن غیراوپکی‌ها متعهد شدند مجموع تولید نفت خود را 612‌هزار بشکه در روز کاهش دهند. در نخستین‌روز سال نو میلادی، آنتونیو گوترش پرتغالی سکان هدایت سازمان ملل را بر عهده می‌گیرد و بان‌کی‌مون؛ دبیرکل سازمان ملل درحالی به فعالیت 10‌ساله خود در این سمت پایان می‌دهد که شورای امنیت سازمان ملل در روزهای پایانی سال دو قطعنامه بسیار مهم را به تصویب رساند؛ اول قطعنامه‌ای علیه شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی که با 14 رأی موافق و یک رأی ممتنع به تصویب رسید و آمریکا تنها عضو شورای امنیت بود که به طرح پیشنهادی مصر رأی ممتنع داد. دوم قطعنامه پیشنهادی روسیه که برای حمایت سازمان ملل از آتش‌بسی که از بامداد جمعه به ابتکار روسیه و ترکیه در سوریه شکل گرفته، در شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شد.