72ساعت با مرد هزار چهره
قهر و آشتی‌های توئیتی دونالد ترامپ
در فاصله 72 ساعت از حمله ایران به پهباد آمریکایی «گلوبال هاگ» چه گذشت؟ سه‌روزی که به‌نظر می‌رسد بیش‌از‌همه برای رئیس‌جمهوری آمریکا روزهای سختی بوده. او در‌این‌مدت حدود 10 توئیت درباره ایران داشت که تقریباً هر دو،سه‌ساعت در‌طول‌روز تغییرات فاحش 180درجه داشتند. به‌گزارشِ پانا؛ بامداد پنج‌شنبه 31 خرداد‌ماه، پهباد «گلوبال هاگ» آمریکایی بر فراز آسمان ایران در دریای عمان مورد حمله سپاه قرار گرفت و منهدم شد؛ حمله‌ای که شوک اولیه آن، واشینگتن را ناچار به انکار کرد اما ساعتی بعد، مقام‌های دفاعی دولت ایالات متحده آمریکا این خبر را تائید کردند و به‌این‌ترتیب، بعد از اتهام‌زنی‌های دائمی واشینگتن علیه تهران در ماه‌های اخیر، تنش میان دو کشور وارد مسیر تازه‌ای شد. در این تنش تازه، نقش دونالد ترامپ شاید عجیب‌ترین بود. او در 72ساعت بعد از این رویداد، بارها نظر خود را درباره ایران تغییر داد؛ از تهدید تا درخواست مذاکره و تشویق!
اولین توئیت ترامپ ساعاتی بعد از حمله بود که نوشت: «ایران، اشتباه بزرگی کرد!» این موضع البته دوام زیادی نیاورد. او چند‌ساعت‌بعد مدعی شد که بعد از حمله ایران، در اتاق جنگ آمریکا قصد داشته است که دستور حمله به سه نقطه ایران را بدهد اما وقتی مشاورانش به او اطلاع داده‌اند که 150نفر بر‌اثر این حمله در ایران کشته می‌شوند، 10دقیقه قبل از حمله، دستور آن‌را لغو کرد. ترامپ در توئیتر خود نوشت: «دیشب آماده بودیم تا با زدن سه هدف تلافی کنیم. وقتی پرسیدم که چند‌نفر کشته می‌شوند؟ یک ژنرال گفت که ۱۵۰نفر قربان. ١٠دقیقه قبل از حمله، متوقفش کردم؛ متناسب با ساقط کردن یک پهپاد بدون سرنشین نبود. من عجله‌ای ندارم. ارتش ما بازسازی شده، حاضر و آماده است و با فاصله زیاد، بهترین در جهان. تحریم‌ها دارند اثر می‌گذارند و از دیشب بیشتر هم شده‌اند. ایران هرگز نمی‌تواند به سلاح هسته‌ای دست یابد؛ نه علیه آمریکا و نه علیه جهان». در‌حالی‌که بسیاری این توئیت را پیام دیپلماسی آمریکا از دل اتاق جنگ آمریکا به ایران می‌خواندند و بسیاری دیگر نیز افزایش تنش و شعله‌ورتر شدن آتش جنگ بین دو کشور، ترامپ ساعاتی بعد در جمع خبرنگاران حاضر شد. او این‌بار گفت: «برای من سخت است که باور کنم این اتفاق عمداً رخ داده!» او افزود: «من احساس می‌کنم که این اشتباه از‌سوی فردی رخ داده که نباید این اشتباه را انجام می‌داد». ضمن‌اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا با‌اشاره‌به‌اینکه کسی در این حمله کشته نشده گفت که این موضوع که حادثه تلفات جانی نداشته، بسیار مهم است. به‌گزارش بی‌بی‌سی؛ رئیس‌جمهوری آمریکا دقایقی قبل‌تر در پاسخ به این سؤال که آیا برای تلافی سقوط پهپاد به ایران حمله می‌کنید؟ گفت: «به‌زودی متوجه خواهید شد!»
جمعه برای رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا با این اظهارات به‌پایان رسید اما شنبه، روز تازه‌ای برای موضع‌گیری‌های جدید بود. ترامپ این‌بار در توئیتر خود نوشت: «اوباما یک معامله وحشتناک با ایران انجام داد و به آنها (ایران) ۱۵۰میلیارد‌دلار همراه با ۱.۸میلیارد‌دلار نقد داد! ایران، مشکلات زیادی داشت که از‌طریق این معامله از مخمصه بیرون آمد. اوباما به آنها مسیری آزاد برای دستیابی به سلاح هسته‌ای داد و آنها به‌جای تشکر کردن، فریاد مرگ بر آمریکا سر دادند. من، معامله‌ای را که حتی کنگره هم تصویب نکرده بود، رد کردم و تحریم‌های شدیدی اعمال شد. آنها امروز خیلی ضعیف‌تر از زمان آغاز ریاست‌جمهوری من شده‌اند. من عجله ندارم. ارتش ما بازسازی شده و جدید است و آماده جنگ است و بهترین در جهان در‌حال‌حاضر به‌حساب می‌آید. تحریم‌ها در‌حال گزنده‌تر شدن هستند. ایران هرگز نخواهد توانست سلاح هسته‌ای داشته باشد؛ نه علیه آمریکا و نه علیه جهان». در‌حالی‌که رئیس‌جمهوری آمریکا در این سری از توئیت‌های خود، ایران را تهدید به حمله و فشار بیشتر کرد؛ ساعتی بعد مواضع تازه‌ای برای دوستی با ایران داشت. دونالد ترامپ بار‌دیگر در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت که در جریان حادثه روز پنج‌شنبه هفته گذشته که ایران به یک پهپاد آمریکایی در دریای عمان شلیک کرد؛ یک هواپیما با ۳۸ سرنشین نیز «در تیررس» ایران بوده اما ایرانی‌ها تصمیم گرفتند که به آن هواپیما شلیک نکنند. رئیس‌جمهوری آمریکا این تصمیم مقام‌های ایرانی را «بسیار خردمندانه» توصیف کرد و گفت: «ما بابت این تصمیم از آنها سپاسگزاریم!» ترامپ در سخنان تازه‌اش بار‌دیگر درباره وضع اقتصادی ایران صحبت کرد و گفت که اوضاع اقتصادی ایران بسیار خراب است. او افزود که ایران، کشور ثروتمندی‌ست و گفت که شخصاً به‌دنبال کمک به ایران است و هدفی جز عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ندارد. ترامپ افزود که اگر ایران بپذیرد که سلاح هسته‌ای تولید نکند، او به «بهترین دوست ایران» تبدیل خواهد شد و ایرانی‌ها بسیار «خوشحال» خواهند شد. رئیس‌جمهوری آمریکا ابراز امیدواری کرد که این اتفاق بیافتد. ترامپ همچنین گفت که اگر ایران به میز مذاکره بیاید، او می‌تواند «خیلی سریع» به یک توافق با ایران دست یابد اما او هم‌زمان افزود که تمامی گزینه‌ها؛ از‌جمله اقدام نظامی علیه ایران همچنان «بر روی میز است!» ترامپ در بخش دیگری از سخنانش در دفاع از تصمیمش برای عدم پاسخگویی نظامی به ایران گفت که او اهل نیویورک است و در این شهر، ایرانیان زیادی زندگی می‌کنند که بعضی‌شان از دوستان او هستند. او افزود: «به من گفتند (در حملات پاسخگویی) ۱۵۰نفر کشته می‌شوند. من نمی‌خواهم که ۱۵۰ ایرانی را بکشم. من دوستان ایرانی دارم». رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین بار‌دیگر گفت که هدفش از رویارویی با ایران، «عدم دستیابی آنها به سلاح هسته‌ای»ست. ترامپ با‌اشاره‌به توافق برجام گفت که در چهارچوب این توافق، «ایران می‌توانست بعد از چند‌سال به شکل قانونی سلاح هسته‌ای تولید کند» اما «بهترین دوست بودن» برای ایران هم زمان زیادی دوام نیاورد؛ ترامپ توئیت تازه‌ای منتشر کرد و این‌بار از اعمال تحریم‌های تازه علیه تهران خبر داد! او نوشت: «ایران نمی‌تواند تسلیحات اتمی داشته باشد! تحت برنامه وحشتناک اوباما، آنها طی چندین‌سال کوتاه در مسیر (بمب) هسته‌ای قرار می‌گرفتند و راستی‌آزمایی کنونی نیز غیرقابل‌قبول است. ما تحریم‌های بیشتری را روز دوشنبه علیه ایران اعمال خواهیم کرد. من منتظر روزی هستم که تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود و آنها دوباره ملتی سازنده و خوشبخت باشند؛ هر چه سریع‌تر بهتر!»
به‌این‌ترتیب، شنبه‌شب رئیس‌جمهوری آمریکا در کاخ سفید با اعلام خبر تحریم‌های تازه علیه ایران به‌پایان رسید و روز یک‌شنبه با تکذیب ادعاهایی که مدعی آن شده بود. این‌بار ترامپ در توئیت تازه‌ای همه آنچه را که درباره لغو دستور حمله به ایران داده بود، رد کرد و نوشت: «من هرگز حمله علیه ایران را لغو نکردم!» او با رد گزارش رسانه‌ها و اظهارات مقام‌های آمریکایی مبنی‌بر‌اینکه حمله به ایران به‌صورت کامل لغو شده، نوشت: «من فقط اجرای آن‌را در زمان کنونی متوقف کردم».
احتمالاً سیل توئیت‌ها و اظهارات دونالد ترامپ علیه ایران در ساعات آینده نیز ادامه خواهد داشت؛ موضع‌گیری‌هایی که حتی مقام‌ها، رسانه‌ها و کارشناسان آمریکایی را نیز مبهوت کرده و البته باعث نگرانی جهان شده است. هرچندکه برایان هوک؛ نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفته است که تهران همه پیشنهادهای میانجیگری را رد کرده اما به‌نظر می‌رسد که خود آمریکایی‌ها نیز برای نشستن پای میز مذاکره‌ای که رئیس‌جمهوری‌شان تصمیم‌گیرنده آن باشد، آمادگی نداشته باشند. برایان هوک، مایک پمپئو و سایر مقام‌های آمریکایی که تلاش می‌کنند با اعلام اینکه فشار واشینگتن بر تهران همچنان به‌صورت حداکثری تا تغییر رفتار ایران ادامه دارد، باید کمی نگران این باشند که ترامپ ممکن است با یک موضع تازه همه آنچه را که تلاش می‌کنند به‌دست آورند، نابود کند؛ شاید حتی جایگاهی که در آن نشسته‌اند نیز با این اندازه از تغییر چهره رئیس‌جمهوری آمریکا چندان قابل‌اتکاء نباشد.