با برایتون به امید فصل تازه
دوئل علیرضا با جهانبخش؛ ستاره بیست بیست!
لیگ برتر انگلیس، لیگی که آمیخته از جذابیت، جنگندگی، هواداران پرشور و مدعیان بزرگ بوده تا بازیکنان مطرح و مستعد در سرتاسر دنیا را مجاب کند، در سرزمینِ معروف به آنسوی آبها پا بگذارند. بهگزارش ورزش سه؛ از اوایل دهه 90 میلادی که لیگ انگلیس با نام و ساختار جدید شکل گرفت، آمار نشان داده، لیگ جزیره بیشترین تعداد حضور بازیکنان در ادوار اخیر جام جهانی را دارا بوده است. بهطورمثال، در دوره گذشته جام جهانی، نزدیک به 18درصد از کل بازیکنان حاضر در این تورنمنت، شاغل لیگ برتر انگلیس بودهاند که بیشتر از هر لیگ دیگری بوده. تجمع انبوهی از ستارگان و استعداد از سرتاسر دنیا برای دستیابی به رویاها، جاییکه البته موفقیت در این لیگ را دشوارتر میکند. سال گذشته خبر انتقال 17میلیونپوندی علیرضا جهانبخش؛ آقای گل لیگ هلند به تیم برایتون آلبیون، فوتبال ما را بار دیگر صاحب نماینده در لیگ برتر انگلستان کرد.
تاریخچه حضور بازیکنان ایرانی در لیگ برتر
فوتبال ایران در گذشته با لیگ برتر انگلیس نامانوس نبوده، حضور کوتاهمدت کریم باقری در لیگ برتر و انتقالش از النصر امارات به چارلتون اتلتیک زیرنظر آلن کربیشلی و بازی چنددقیقهای او مقابل ایپسویچ تاون تنها دستاورد فوتبال ما در ابتدای این مسیر بود. در ادامه حضور آندرانیک تیموریان در بولتون، این امیدواری را به ما تلقین کرد که انتقال از فوتبال ایران به لیگ جزیره شدنیست، گرچه عمده کلید این انتقال درخشش در جام جهانی 2006 آلمان بود. آندو خیلی زود تبدیل به بازیکن مورد علاقه سم آلاردایس شد، گرچه این درخشش تنها در همان فصل نخست بود، تا آندو درنهایت بعد از سه فصل حضور در تیمهای بولتون و فولهام به لیگ ایران بازگردد. اما اشکان دژاگه را می توان در زمره بازیکنان موفق لیگ برتر دانست. او با انتقال 2.5میلیونپوندی به تیم فولام پیوست. بازیکنی با تجربه بازی و البته قهرمانی در بوندسلیگا، در دو فصل خضورش در لیگ برتر، تقریبا بازیکن ثابتِ مارتین یول و در ادامه فیلیکس ماگات در فولام محسوب می شد، اما بعد از سقوط این تیم به چمپیونشیپ، شماره 24 محبوب فولام ترجیح داد به لیگ قطر کوچ کند.
عملکرد جهانبخش در فصل 19-2018 برای برایتون آلبیون
انتقال در آخرین روزهای شروع لیگ برتر به برایتون باعث شد تا علیرضا جهانبخش، بخش عمده ای از تمرینات و بدنسازی ابتدای فصل در تابستان گذشته را از دست بدهد. با شروع فصل او 19دقیقه در ویکاریچ رود ورزشگاه خانگی واتفورد به میدان رفت اما نتوانست مانع از شکست تیمش شود. ازطرفی پیروزی غیر منتظره و خانگی برایتون برابر منچستر یونایتد، در هفته دوم باعث تردید کریس هاتن برای تغییر تاکتیک تیمش شد، علیرضا از روی نیمکت این بازی را نظارهگر بود. بعد از حضور چنددقیقهای در زمین در هفتههای ابتدایی، بالاخره هفته نهم در پیروزی تیم خود مقابل نیوکاسل 90دقیقه به میدان رفت. علیرضا دو بازی بعدی هم بازیکن ثابت تیم بدل شده بود، تا به برایتون کمک کند تا برای نخستینبار در تاریخ باشگاه سه برد پیاپی در لیگ برتر کسب کند. در ادامه اما مصدومیت از ناحیه همسترینگ پای راست، در آخرین دقایق بازی برابر اورتون باعث شد تا بازیهای مهم برایتون در ماههای دسامبر و ابتدای ژانویه را از دست دهد. جهانبخش پس از بهبود نسبی و بازگشت از جام ملتها، برابر برنلی در هفته 26 پس از تقریباً دوماه دوری برای برایتون به میدان رفت. علیرضا در پیروزی ارزشمند تیمش مقابل کریستال پالاس 90دقیقه در زمین حاضر بود، درنهایت او بههمراه تیم پس از چند شکست، موفق شدن یکهفته مانده به پایان فصل با تساوی مقابل آرسنال در لیگ ماندگار شوند. تا درنهایت جهانبخش اولین فصل حضور در لیگ برتر را بدون گل زده به پایان ببرد.
رویکرد تاکتیکی کریس هاتن چقدر تأثیرگذار بوده؟
برخی ورزشی نویسان انگلیسی معتقدند،کریس هاتن نتوانسته از استعداد و توانایی جهانبخش در برایتون به درستی استفاده کند، آنها به این باورند که رویکرد صرفا دفاعی هاتن مقابل حریفان این فرصت را از جهانبخش گرفته تا بتواند تواناییهای خود را در لیگ به نمایش بگذارد. با اضافه به این موضوع که تیم برایتون ازنظر مالکیت میدان جزو سه تیم ضعیف در لیگ برتر محسوب میشد. میانگین مالکیت توپ تیم برایتون در فصل گذشته رویهمرفته 44درصد بوده که نشان از بازی کاملا تدافعی تیم کریس هاتن و عدم تسلط بر حریفان داشت. برای درک بهتر این موضوع، قیاس این تیم با تیم رده بیستمی و سقوط کرده لیگ جالب توجه است. جاییکه هادرسفیلد با 47درصد مالکیت توپ بهمراتب آمار و عملکرد بهتری نسبت به تیم برایتون برجای گذاشته است. طبیعتاً با این رویکرد تدافعی، تغذیه وینگر بسیار دشوار خواهد بود. همچنین هاتن غالبا در سمت چپ از جهانبخش بازی میگرفت، جاییکه علیرضا در آلکمار کاملاً با آن نامانوس بود،همینطور او در آلکمار همواره در زمین حریفان دیده میشد، اما در برایتون میبایست تا محوطه جریمه خودی هم عقب میآمد. ازطرفی آنها معتقد هستند هاتن همان وظایفی را بهعهده جهانبخش سپرده بود که به سولی مارچ و آنتونی ناکارات داده بود. در پایان فصل ناکارت توانسته بود 4 گل و 6 پاس گل بدهد و سالی مارچ 1 گل و 7 پاس گل برای تیمش فراهم کرده بود.از جهت دیگر نباید از این موضوع غافل بود که جهانبخش زمان محدودی برای هماهنگی در ابتدای فصل برای تطبیق بهتر با رویکرد تاکتیکی کریس هاتن و همچنین آگاهی از ساختار فوتبال فیزیکی انگلیس در اختیار داشت.
آیا بازیکنان اردیویسه هلند خریدهای ناموفقی برای لیگ جزیره هستند؟
عدم درخشش بازیکنانی از جمله ممفیس دپای، وینسنت یانسن، دیوی کلاسن و فن خینکل که بهعنوان ستاره از سرزمین لالهها پا در لیگ جزیره نهادن، این تصور غلط و رایج را مطرح کرده که بازیکنان لیگ اردیویسه در سالهای اخیر، خریدهای ناموفقی برای تیمهای لیگ برتر بودهاند. با بررسی دقیقتر وضعیت خریدهای چنددورهاخیر باشگاههای انگلیسی از تیمهای هلندی میتوان دریافت که این تصور اشتباه بوده. بهطورمثال در ترکیب تیم تاتنهام؛ نایبقهرمان لیگ قهرمانان بازیکنان موفقی نظیر کریستین اریکسن، یان فرتونگن و داوینسون سانچز دیده میشد که هرسه در سالهای اخیر از آژاکس به تاتنهام ترانسفر شده بودند. جورجینو واینالدوم ستاره کنونی لیورپول، سال 2015 توسط تیم نیوکاسل از آیندهوون خریداری شد.داریل یانمات، دیوی پروپر و همینطور میشل ورم سطح بازی خود را در لیگ برتر حفظ کردند. کمی عقب تر بازیکنانی همچون لوئیز سوارز، گرازیانو پله، ران فلار، موسی دمبله، ناصر چادلی بازیکنان با کیفیتی بودن که از لیگ هلند راهی لیگ برتر شده بودند. همچنین از نسخه موفق آسیایی می توان از یوشیدا نام برد که از فنلو هلند به ساوتهمپتون پیوست.
تأثیر گراهام پاتر در تیم برایتون و بازیگیری از جهانبخش
گراهام پاتر سرمربی جدید برایتون؛ مربی که با قواعد و نظم خاصی در منطقه اسکندیناوی مشهور است. متد و فلسفه فوتبال او را داشتن فوتبال مالکانه و هجومی میدانند. همانطور که خود در بدو ورود به برایتون به آن اذعان داشت. جاییکه توانسته در سوئد و در عرض ششسال بهشکل حیرتآوری تیم اوسترشوند را از لیگ منطقه چهارم به بالاترین سطح فوتبال سوئد و در ادامه به لیگ اروپا برساند. بهنظر میرسد باید امیدوار بود، پاتر با رویکرد فوتبال شناور و تهاجمی از جهانبخش همان استفاده را ببرد که فن در بروم در آلکمار از او بهره میبرد، یعنی مسئولیتپذیری کمتر در بعُد تدافعی و آزادی عمل و تغذیه مناسب بهعنوان بال هجومی. ازطرفی گراهام پاتر با خرید «لئوناردو تروسار» وینگر چپ بلژیکی، به جهانبخش این اطمینان را داده که قرار است در پست تخصصیاش بهعنوان بال راست درطول فصل از او استفاده ببرد. مربی سال 2016 و 2017 سوئد قبلا بخوبی نشان داده چگونه میتواند از بازیکن با استعداد بازی بگیرد، سامان قدوس میتواند بهترین مثال باشد.
سید امیر میرصالحی