حفظ درختان کهنسال ایران؛ از باور تا قانون
علیرضا نیاکان
درختان کهنسال در تمام دنیا در مکان‌هایی که امکان دسترسی به آنها نیست؛ وجود دارند اما در ایران این درختان به‌دست بشر نشانده شده و قابل احترام و مقدس‌اند؛ تا‌جایی‌که برای آنها قنات اختصاصی حفر می‌شد. «حفظ درختان کهنسال ایران؛ از باور تا قانون» تألیف ملیحه مهدی‌آبادی؛ عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، توسط مرکز معرفی فرهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در سال 1396 منتشر شد. این کتاب در قطع رحلی و در 561صفحه به معرفی درخت‌های قدیمی ایران‌زمین همراه با عکس و ارائه مشخصات آنها می‌پردازد. در مراسم رونمایی از آن، احمد مسجد جامعی؛ عضو شورای شهر تهران، به ضرورت تهیه و تدوین و انتشار جلدهای بعدی این کتاب اشاره کرد و به معرفی قوانین و آئین‌نامه‌های شهرداری درباره درختان کهنسال تهران پرداخت. همچنین جمشید کیانفر؛ پژوهشگر، با‌اشاره‌به درختان و فضای سبز شهر تهران، درباره تغییر و تحول و از‌بین‌رفتن این درختان در سال‌های اخیر از شمیران تا جنوب شهر سخن گفت. اسماعیل کهرم؛ کارشناس محیط زیست نیز در سخنانی، از برخورد مدیریت جامع و مردم نسبت به درخت‌ها و فضای سبز کشور انتقاد کرد و گفت: «متاسفانه امروزه شاهد از‌بین‌رفتن بسیاری‌‌از این یادگارهای طبیعی در کشور هستیم». احمد محیط طباطبایی؛ مشاور رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، کاشت و حفاظت از درخت را نشانه نگاه رو‌به‌آینده و امید در جامعه ایرانی دانست و گفت: «کسانی که امروز میراث فرهنگی و طبیعی را تخریب می‌کنند، افرادی هستند که به میراث فرهنگی و طبیعی بی‌توجه بوده، به آینده اعتقادی ندارند و امروز را پایان دنیای خود تلقی می‌کنند».
تو قامت بلند تمنایی ای درخت!
همواره خفته است در آغوشت آسمان
بالایی ای درخت
دستت پر از ستاره و چشمت پر از بهار
زیبایی ای درخت!
وقتی كه بادها
در برگ‌های در‌همِ تو لانه می‌كنند
وقتی كه بادها
گیسوی سبز‌فام تو را شانه می‌كنند
غوغایی ای درخت!
وقتی كه چنگ وحشی باران گشوده است
در بزم سرد او
خنیانگر غمین خوش‌آوایی ای درخت!
در زیر پای تو
اینجا شب است و شب‌زدگانی كه چشم‌شان
صبحی ندیده است
تو روز را كجا
خورشید را كجا
در دشتِ دیده غرق تماشایی ای درخت!
چون با هزار رشته تو با جان خاكیان
پیوند می‌كنی
پروا مكن ز رعد
پروا مكن ز برق كه بر‌جایی ای درخت!
سر بَر‌كش ای رمیده كه همچون امید ما
با مایی ای یگانه و تنهایی ای درخت!