گردشگری در گرگان؛ آرزوی شیفتگان تاریخ، تمدن و طبیعت
وحید حاج‌سعیدی
در حاشیه جنگل‌های روح‌انگیز و همیشه‌سبز البرز باشکوه که جلوه‌ای بی‌بدیل از عظمت خداوندی و هنرنمایی طبیعت است، آمیزه‌هایی از هنر معماری و طبیعت توجه مسافران و گردشگران را به‌خود جلب می‌کند. شهری که چشم‌انداز زیبای آن به‌سوی طبیعت هزار‌رنگ جنگل، آن‌را به یک مکان گردشگری خاص با ویژگی‌های منحصربه‌فرد تبدیل کرده است و گذران لحظاتی مانا را در شهر تاریخ، هنر و ادبیات در ذهن گردشگران متبادر می‌سازد. درواقع، معماری چشم‌نواز ساختمان‌های تاریخی در جوار طبیعت چشم‌نواز و سرسبز البرز، رؤیای سپری‌کردن اوقاتی خوش و اقامتی دلپذیر را به واقعیت بدل می‌سازند. بدون شک جاذبه‌های تاریخی و طبیعی استان گلستان در کنار راحتی اقامت در مکان‌های اقامتی سنتی و فرنگی با چشم‌اندازی رؤیایی و فرح‌بخش رو به جنگل‌های همیشه‌سبز البرز، مسافرتی به‌یادماندنی و رؤیایی را برای گردشگران و شیفتگان تاریخ و تمدن و طبیعت به یادگار خواهند گذاشت. در دل کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی این شهر تاریخی می‌توان تاریخ را بدون ورق‌زدن کتاب‌ها و جستجو‌کردن در سایت‌های اینترنتی قدم زد و لذت پرسه در تاریخ را با تمام وجود حس کرد. خانه‌های قدیمی که بوی قدمت و تاریخ می‌دهند و هر بخش از خانه هنرنمایی مردانی را یادآور می‌شود که لزوم دقت در ساخت این بناها را کمتر از عبادت نمی‌دانستند و تمام هنرشان را به‌کار می‌گرفتند. صدای کوبه درهای چوبی این ابنیه، آدمی را بی‌واسطه به صدها سال قبل‌تر می‌برد. گردشگرانی که بناهای تاریخ را می‌پرستند، از تماشای این خانه‌ها سیر نمی‌شوند و با تمام وجودشان ذره‌ذره تاریخشان را می‌کاوند و لذت می‌برند. خانه امیر لطیفی، سرای باقری‌ها از بزرگ‌ترین بناهای به‌جامانده از قاجار، سرای تقوی‌ها، مدرسه عمادیه یادگاری از دوران تیموریان، خانه تاریخی کبیر، بازارچه نعل‌بندان، دیوار بزرگ گرگان، مسجد جامع گرگان، کاروانسرای قزلق و ... بخشی از تاریخ کهن این دیار هستند که گردشگران حوزه تاریخ، افسون معماری‌شان را تا سال‌ها از یاد نمی‌برند. تاریخ در گرگان به بناهای تاریخی محدود نمی‌شود. کوچه‌های باریک در شهر، تکیه‌های قدیمی، ارسی‌های رنگارنگ، ناودان‌های کله‌شیری، صدای چکش‌های چلنگران و آهنگران و مسگران، چینی‌بندزن‌هایی که دستان چروکیده و پیرشان، آخرین بندها را بر قوری‌های شکسته این قرن می‌زنند و صدها نشانه ریزودرشت تاریخی دیگر که ما هرروز بی‌توجه به هویت تاریخی از کنارشان ساده و بی‌تفاوت می‌گذریم، تاریخی بس ماندگار و جاودانه در دل دارند که گردشگران زیادی را آرزوی دیدن این لحظات و صداهاست؛ اما گرگان تنها صدا و تاریخ نیست. جاذبه‌های طبیعی این شهر پر از خاطره در نزدیکی شهر واقع‌اند؛ تاجایی‌که صدای چکاوک‌ها وهزارنش هرروز صبح خواب ناز کودکان را می‌ربایند! لذت تنفس در هوای مه‌آلود پائیزی یا خنکای نسیم بهاری جنگل‌های اطراف گرگان با درختان زیبا و سر‌به‌فلک‌کشیده، بی‌تردید لحظات رؤیایی را برای گردشگران رقم می‌زنند. پارک جنگلی ناهارخوران، دریاچه توشن، جنگل توسکستان، آبشار نومل، منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما، آبشار رنگو، تپه تاریخی-فرهنگی تورنگ‌تپه، روستای زیارت، پارک جنگلی النگدره از جمله جاذبه‌های طبیعی و دیدنی گرگان هستند که تنها با چند‌دقیقه رانندگی می‌توان از مزایای گردش و تفرج در این مکان‌های رؤیایی لذت برد و اصلاً نیازی به گذر از جاده‌های صعب‌العبور و رانندگی در جاده‌های ناهموار نیست. نزدیکی تفرجگاه‌های جنگلی به مرکز شهر از دیگر امتیازاتی‌ست که گردشگری در گرگان را از حالت تک‌بعدی خارج کرده است. به دیگر زبان آثار تاریخی، جاذبه‌های گردشگری طبیعی نظیر جنگل و رودخانه و ... تنوع گردشگری را در این شهر مثال‌زدنی کرده است و با ذائقه همه افراد خانواده سازگار ساخته است. وجه دیگر گردشگری در گرگان تغذیه است. کسانی‌که اندکی با مختصات غذاهای گرگان آشنایی دارند نیک می‌دانند که تنوع غذایی در گرگان چنان پررونق و بی‌شمار است که پرداختن به همه زوایای آن در این مقال میسر نیست. انواع آش‌ها، پلوها، خورشت‌ها، حلواها، شیرینی‌ها، نان‌های محلی و ... سفره گرگانی‌ها را به‌ویژه در مهمانی‌ها و مراسم به رنگین‌کمانی از اغذیه سنتی تبدیل می‌کند که اگر بگوییم گرگان و استان را می‌توان به‌عنوان قطب گردشگری غذا در کشور مطرح کرد، سخنی به‌گزاف نگفته‌ایم. گرگان را درمجموع می‌توان به‌عنوان یک مقصد گردشگری متمرکز با جاذبه‌های گردشگری تاریخی، طبیعی، غذایی، ورزشی و ... قلمداد کرد که آب‌وهوای معتدل، وجود هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و رستوران‌های سنتی و فرنگی، پاساژها و مغازه‌های متنوع، دسترسی آسان و سریع به جاذبه‌های گردشگری در کنار وجود فرودگاه، ایستگاه قطار و ترمینال مسافربری آن‌را سر زبان‌ها انداخته است. امید است با برنامه‌ریزی گسترده هرچه‌بیشتر در شناساندن این جاذبه‌ها و مختصات آن‌ها بکوشیم و زمینه اشتغال پایدار در بحث گردشگری فراهم شود.