کرونا و ایجاد فرصتی برای ارتقای خدمات کتابخانه‌ای حرم عبدالعظیم (ع)
محسن شیرازی‌نژاد
پایگاه اطلاع‌رسانی آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) اعلام کرد: «کرونا فرصتی برای ارتقای خدمات کتابخانه‌ای این آستان ایجاد کرد به‌طوری‌که ۷۰هزار جلد کتاب کتابخانه این مجموعه که فاقد موضوع و رده استاندارد جهانی بود، استانداردسازی شد». به‌گزارش روابط‌عمومی این آستان، کتابخانه این آستان در ایام شیوع ویروس کرونا، با رویکرد ارتقای سطح خدمت‌رسانی فرهنگی و اصلاح زیرساخت‌ها اقدامات شایانی در هشت بخش انجام داده است. این گزارش می‌افزاید: «۱۲هزار جلد کتاب فارسی در موضوعات متنوع عمومی و ارزشمند به روش استاندارد جهانی (دیویی) باهدف ترویج کتاب‌خوانی آماده شده که علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت کتابخانه
(lib.abdolazim.com) و جستجو در پایگاه کتاب‌های امانی، منابع موردنظر خود را انتخاب کنند». در‌این‌گزارش آمده است: «اصلاح و بازبینی اطلاعات کتاب‌شناختی ۱۳۰هزار جلد کتاب و تصحیح اطلاعات آنها مطابق با استانداردهای جهانی و آماده‌سازی پایگاه کتاب‌شناختی کتابخانه تخصصی نجوم و آغاز ثبت کتاب‌های مرکز نجوم در نرم‌افزار کاوش به جهت بهره‌برداری، اصلاح رده‌بندی کتابخانه آستان براساس استاندارد جهانی دیویی توسط همکاران کتابخانه آستان و آماده‌سازی برچسب استاندارد بارکدهای مخصوص کتاب برای ۷۰هزار جلد کتب مخزن اصلی کتابخانه و چسباندن آنها برای سهولت در سیستم امانت کتاب(مکانیزاسیون کتابخانه) از مجموعه اقدامات در بخش سازمان‌دهی بوده است». در بخش مجموعه‌سازی چهارهزار و ۲۴۳ جلد کتاب (۷۳۵ جلد کتب لاتین و سه‌هزار و ۵۰۸ جلد کتب فارسی) اهدایی که توسط خیرین و نیک اندیشان از زمان شیوع کرونا تاکنون به کتابخانه آستان اهداء شده است، سازمان‌دهی که ۵۶۰ جلد آن در نرم‌افزار کاوش ثبت اولیه شده است. براساس این گزارش در بخش احیا و مرمت نسخ خطی با همکاری استاد حمید ملکیان (از مرمت گران بنام ایران) مرمت قرآن نفیس و ممتاز دوره صفوی برای نوبت چهارم (از ابتدای کتابت تاکنون) به بهترین وجه ممکن، با عالی‌ترین روش و مواد و مصالح استاندارد انجام شده است. همچنین ارائه طرحی با عنوان "ساماندهی و آسیب‌شناسی نسخ خطی" مخزن کتابخانه درقالب پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد و بازسازی و مرمت ۱۵۰ کتاب چاپی کتابخانه آستان توسط خادمین افتخاری، از دیگر اقدامات این بخش بوده که سه نسخه خطی از دوره‌های مختلف تاریخی در کتابخانه مرکزی آستان مقدس مرمت و احیاء شده است. در این گزارش آمده است: «در بخش کتابخانه دیجیتال، تعداد ۵۵ جلد کتاب با موضوع شهرری و آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) دیجیتال‌سازی شده و در وب‌سایت کتابخانه بارگذاری و در بخش منابع غیر کتابی (مقالات) با موضوع شهرری و آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) تعداد ۳۳۷ مقاله در موضوعات مرتبط با ری و آستان مقدس تهیه و بارگذاری شده است». با هماهنگی و مذاکرات صورت‌گرفته با مرکز تحقیقات اسلامی قم (نورمگز) که از پایگاه‌های عظیم مقالات فارسی محسوب می‌شود، بیش از ۱۰هزار مقاله فارسی درمورد ری و آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) دریافت شده است. این گزارش می‌افزاید: «همچنین با همکاری مرکز فناوری آستان مقدس، پایگاه ارزشمند کتاب‌شناختیlib.ir در حال راه‌اندازی مجدد و بازنویسی هست و به‌زودی بر روی سرورهای آستان مقدس بارگذاری و در دسترس عموم قرار خواهد گرفت». اطلاعات شش کتابخانه مشترک در این پایگاه به‌روزرسانی شده که تاکنون باهمت و تلاش همکاران محترم مؤسسه دارالحدیث، اطلاعات ۶۷۰ کتابخانه (بیش از ۱۴میلیون رکورد) از کتابخانه‌هایی که تاکنون عضو این پایگاه شده‌اند از سراسر ایران آماده‌سازی و جهت بهره‌برداری علاقه‌مندان در این پایگاه ارائه‌شده است. این گزارش آورده است: «در بخش کودکان نیز باهدف ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی از سنین کودکی، بیش از هزار‌جلد کتاب تخصصی کودک آماده‌سازی و ثبت‌شده که ازطریق لینک https://b2n.ir/e07135 علاقه‌مندان می‌توانند اطلاعات این کتاب‌ها را مشاهده و برای دریافت آن به کتابخانه آستان مراجعه کنند». براساس این گزارش، در بخش اطلاع‌رسانی کتابخانه نیز، آماده‌سازی میز خدمت در لابی کتابخانه و راه‌اندازی خط مشاوره تلفنی برای اطلاع از منابع و پاسخگویی به سؤالات کاربران با شماره تلفن‌های ۰۲۱۵۱۲۲۳۳۵۴ (برادران) ۰۲۱۵۱۲۲۳۳۶۲ (خواهران)، ایمیل:
libazim1945@gmail.com و آدرس سایت کتابخانه مرکزی: lib.abdolazim.com از اقدامات این بخش است. در بخش اصلاح زیرساخت‌های فنی و عمرانی نیز از نیازهای اساسی مراجعین درحال‌حاضر، میزهایی با امکانات پریز برق و نور مناسب است که اصلاح چیدمان کتابخانه و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای تالار مطالعه برادران آغاز گردیده و تاکنون تعبیه پریزهای برق به اتمام رسیده و دیگر تدابیر عمرانی در حال تکمیل و اجرا‌ست. در بخش پایانی این گزارش آمده است: «کتابخانه مرکزی آستان به برکت وجود مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و حمایت‌های تولیت آستان مقدس و مسئولین، همواره یکی از مراکز فرهنگی پیشرو در ارائه خدمات به مراجعین و مخاطبین خود بوده که ازاین‌رو به‌دلیل کثرت مراجعین در ایام فعالیت، امکان ارتقاء سطح خدمات و اصلاح زیرساخت‌ها به نحو شایسته فراهم نشده بود که با شیوع ویروس کرونا فرصتی فراهم شد».