بهار متفاوت مردم مازندران
سیزده‌بدرهایی که با کرونا خانه‌نشین شدند
از وقتی یادمان می‌آید پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها می‌گفتند که هرکس سیزدهمین روز از اولین‌ماه سال را در خانه بماند، گرفتار نحسی سیزده می‌شود، این یعنی سیزده‌بدر را در خانه نمانید. حسن ختام عید نوروز و تعطیلات چندین‌روزه ابتدای سال، سیزده‌بدر و زدن به دل طبیعت بود، تا با یک دورهمی و تنفس تازگی طبیعت، رخوت و خستگی یک‌سال معمولاً پر‌فراز‌و‌نشیب رخت بسته باشد. سیزده‌بدر ۱۳۹۹، اما همه‌چیز به هم ریخت؛ کرونا نگذاشت خیلی‌ها دست زن و بچه‌شان را بگیرند و سبزه‌های عیدشان را در طبیعت گره بزنند، به شکل‌های مختلف از مردم خواسته شد حالا که شما از دیدوبازدیدها و گشتوگذار و مسافرت نوروزی خود گذشتید، از این آخری نیز بگذرید تا مبادا اوضاع وخیم‌تر شود؛ البته دعوت مردم به بیرون نرفتن و همکاری بیشتر به‌همین‌دلیل هم نبود، مسئولان ابتدا با هشدار‌های مختلف نسبت به ماندن در منزل سعی در آگاهی دادن کردند، ولی کار به صدور دستور طرح فاصلهگذاری اجتماعی کشید تا کمترین نوع ارتباط بین افراد جامعه شکل بگیرد. قوانین پیشگیری از ابتلا به کرونا موجب شد تا تردد خودرو‌ها در روز‌های ۱۱ و ۱۲ فروردین‌ماه در برخی شهر‌های ایران ممنوع شود و بدین‌ترتیب سال ۹۹، روز طبیعت بسیاری در خانه‌هایشان ماندند. دیدن سرسبزی بهار و شکوفه نوی درختان، انوار آفتاب و صدای پرندگان و مهاجرت پرستوها، صحنه‌های فریبنده و وسوسه‌انگیز بهار جای خود را به برنامه‌هایی داد تا شهروندان سیزده به در را در منزل به‌صورتی شاد در کنار خانواده سپری کنند و بسیاری از رسانه‌های مختلف و افراد نیز خلاقیت‌هایی به کار بستند و برنامه‌هایی را برای خانواده‌ها پیشنهاد کردند. عقیده نحسی سیزده براساس باور‌ها و خرافات گذشتگان در میان مردم زمزمه می‌شد و درحالی‌که سال‌های سال روزه سیزده را به‌عنوان آشتی انسان با طبیعت نام می‌بردند و با خود می‌گفتند برای بیرون کردن این نحسی باید به دامان طبیعت بروند، اما کرونا به شکل‌گیری دوباره این باور‌ها دامن زد. این اتفاق برای طبیعت البته بد نشد، چون وقتی به‌گفته مسئولان ۸۰درصد مردم به الزامات کرونایی توجه کردند و از خانه خارج نشدند، بار سنگین از روی دوش طبیعت برداشته شد تا کمتر مواهب طبیعی ارزشمند آسیب ببیند. محمد درویش؛ کارشناس محیط‌زیست درباره اقدامات محیط زیستی در ۱۳ فروردین‌ماه (روز طبیعت) گفت: «به‌دلیل شیوع اپیدمی کرونا رؤیایی‌ترین سیزده‌بدر در تاریخ ایران رقم خورد، چون خبری از دورهمی‌های گسترده مردم در دامان طبیعت نبود». او بابیان‌اینکه ۱۳ فروردین‌ماه امسال هم اکثر افراد قرنطینه خانگی و فاصلهگذاری اجتماعی را در اولویت اقدامات خود قرار می‌دهند و احتمالاً به‌سمت طبیعت نخواهند رفت، افزود: «چیزی که خیال محیط‌زیستی‌ها را نگران و ناراحت می‌کند؛ این‌است‌که این بازداشتن اجباری مردم از رفتن به طبیعت ممکن است در آینده نزدیک با فراهم‌شدن شرایط درمانی کرونا، به ازدحام شدید هم بدل شود؛ بنابراین این قضیه نرفتن در دامان طبیعت چندان دلگرم‌کننده نیست؛ چون مردم از هراس ابتلا به کرونا از رفتن به طبیعت ابا دارند، درحالی‌که مردم باید با خرد و منطق با طبیعت رفتار کنند تا در هر گشتوگذار فقط ردپای آن‌ها باقی بماند، نه رهاسازی انواع زباله و خسارت‌های جبران‌ناپذیر به طبیعت». کلیات سیزده به در عموم ایرانی‌ها تقریباً مشابه است؛ چون اساساً اتفاق اصلی در دل طبیعت بودن است و شاید تفاوت در جزییاتی مثل شکل طبیعت مازندران و غذا‌ها باشد. خانواده‌ها با جمع‌وجور کردن غذای گرم، شیرینی، آجیل باقی‌مانده از دوازده روز گذشته با در دست داشتن سبزه عید به دامان صحرا و طبیعت می‌روند. مازندرانی‌ها بر این باورند که جشن بدرقه نوروزی فرصت خوبی در کنار هم بودن خانواده‌ها‌ست و درواقع یک‌روز دیگر فراهم شده تا با دیدن شگفتی‌ها و زیبای ها، به عظمت خالق هستی پی ببرند. بردن سبزه، گره‌زدن و انداختن آن در کنار یا داخل رودخانه‌ها ازسوی دختران و پسران دم بخت از اتفاقات دیگری است که همچنان برخی از خانواده‌ها در روز طبیعت انجام می‌دهند تا بخت جوانانشان باز شود، آن‌ها معمولاً پس از انداختن سبزه به داخل آب با شادی و دسته‌جمعی اشعار آی سبزه سبزه، بهارسبزه سبزه، سیزده روز بیه تی نومزه (در روز سیزده‌بدر ازدواج می‌کنی) می‌خوانند و در آخر هم با زمزمه دعایی برای شکر نعمات خداوند، بار و بندیل را جمع می‌کنند و به خانه‌شان می‌روند.