کد خبر:
354579
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ چهارشنبه ۵ ارديبهشت -
07:59
ایران و پاکستان؛ از پیام اتحاد تا پی‌ریزی مرزهای امن اقتصادی
حضور رئیس‌جمهوری در اسلام‌آباد در موقعیت کنونی حساس منطقه درحالی‌ست‌که دولت سیزدهم می‌کوشد «دیپلماسی منطقه‌ای» خود را همپای رویکرد ویژه برای مواجهه با تنش‌های منطقه‌ای و سناریوی ناامن سازی ایران‌ستیزان به‌پیش براند. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت؛ سید ابراهیم رئیسی در نخستین سفر دوجانبه خود در سال جدید راهی پاکستان شد و پس‌ازآن به سریلانکا خواهد رفت. این سفر ذیل یکی از اصلی‌ترین شعارهای دولت سیزدهم یعنی ارتباط فعال و سازنده با منطقه و جهان قابل‌تحلیل است که تحقق آن تنها در سایه دیپلماسی پویا و پرتحرک امکان‌پذیر خواهد بود. حضور رئیسی در اسلام‌آباد در موقعیت کنونی حساس منطقه درحالی است که دولت سیزدهم سعی دارد دیپلماسی منطقه‌ای خود را همپای رویکرد ویژه برای مواجهه با تنش‌های منطقه‌ای و سناریوی ناامن سازی ایران‌ستیزان به‌پیش براند؛ سناریویی که همین چندماه‌پیش در فتنه تروریستی «جیش الظلم» سویه کاملاً جهت‌داری را برای متأثر کردن رابطه تهران و اسلام‌آباد بروز داد. تاآنجاکه به‌واسطه درگیری محدود مرزی و نظامی در دی‌ماه پارسال، این شائبه پیش آمد که رابطه دو همسایه با آنچه با‌عنوان پروژه روانی و تروریستی دشمنان پیوند مستقیم داشت، در روند سراشیبی قرار گرفته است. اما توانمندی دیپلماسی دولت رئیسی برای تهدیدزدایی و درمقابل، تقویت مناسبات منطقه‌ای ازجمله طراحی الگوی مراودات امنیتی و اقتصادی با اسلام‌آباد پاسخی به بحران سازی های اخیر بود که سبب شد طراحان پشت‌پرده از برنامه‌های در دستورکار خود طرفی نبندند. این‌چنین بود که دعوت رسمی و صمیمانه رئیس‌جمهوری پاکستان از رئیس‌جمهوری ایران و پاسخ مثبت او آب پاکی بر دست دشمنان ریخت و باز اوج‌گیری همکاری همه‌جانبه ایران و پاکستان را در کانون توجهات منطقه نشاند. رابطه ایران با کشورهای همسایه به‌ویژه پاکستان که پیش‌تر به‌دلیل جبر ناشی از فقدان رویکردهای متعدد در سیاست خارجی در دولت پیشین، به تمرکز بر حوزه‌های خاصی منحصر شده بود؛ حالا در موقعیت متفاوتی قرار گرفته است. چه بازشدن دست ایران در برقراری روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای مختلف از قبال تنوع‌بخشی به سیاست منطقه‌ای و برخورداری از حق انتخاب بیشتر سبب شده است که تهران در فصل تازه روابط خود با کشورهایی نظیر پاکستان از موضعی برابر و مبتنی‌بر برآورده‌شدن منافع اقتصادی میان‌مدت و بلندمدت خود وارد شود. دراین‌راستا اعتنای پاکستان به طرح‌های همکاری منطقه‌ای ایران را نمی‌توان در دور جدید تحکیم رابطه تهران و اسلام‌آباد نادیده گرفت. کانال‌های اقتصادی و شراکت‌های مهمی که برای فرار از دام تحریم‌ها میان ایران و شرکای منطقه‌ای‌اش همچون اسلام‌آباد و مسکو و پکن شکل گرفته تاحدودزیادی در قدرت چانه‌زنی ایران پای میز مذاکرات رفع تحریم‌ها و تغییر روند تحمیل‌شده رویدادها مؤثر افتاده و در ماه‌های اخیر نیز چنان‌که رئیسی در تبیین سیاست همسایگی ایران اعلام کرده به اولویت یافتن ارتقاء همکاری با کشورهایی که تمام قدر در کنار ایران ایستاده‌اند، انجامیده است. مهم‌ترین وجهی که دولت سیزدهم در روند همکاری‌های اقتصادی با اسلام‌آباد موردتوجه قرار داده، راهبرد مبتنی‌بر تبدیل فضای امنیتی حاکم بر نواحی مرزی به مرزهای امن اقتصادی‌ست که آیت‌الله رئیسی یک‌سال‌پیش در جریان دیدار با «شهباز شریف»، نخست‌وزیر پاکستان در منطقه پیشین‌مند در نقطه صفر مرزی جهت تحقق اهداف اعلامی خود ذیل مفهوم «دیپلماسی اقتصادی» به‌کار گرفت. دراین‌راستا وجود ظرفیت‌های بالقوه در بخش‌های مختلف تجاری و سرمایه‌گذاری اعم از صنعت، معدن و تجارت، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، قرابت‌های فرهنگی و اجتماعی میان مردم دو کشور، در کنار امکان استفاده از تأسیسات زیربنایی ازجمله شبکه‌های حمل‌ونقل زمینی، ریلی و دریایی، اتصال شبکه راه‌آهن استان به پاکستان و شبکه راه‌آهن سراسری، افزایش تعامل تجاری بین دوکشور را بیش‌ازپیش ممکن کرده است. زیر سایه این ظرفیت‌ها مقام‌های دو کشور سال گذشته از هدف‌گذاری اقتصادی برای رفع موانع قراردادهای تجاری آزاد و رساندن حجم تجارت دوجانبه به پنج‌میلیارددلار خبر داده‌اند. تفاهم‌نامه امنیتی ایران و پاکستان یکی از نمودهای عینی فصل جدید روابط دو کشور بر محور توسعه است که به‌ویژه در پی بروز تنش‌های مرزی در اواخر سال قبل موردتأکید و توجه بیشتری ازسوی مقام‌های ایرانی و پاکستانی قرار گرفته است. به‌ویژه‌آنکه استان سیستان‌وبلوچستان ایران با بهره‌مندی از جغرافیای منحصربه‌فرد با تکثر قومی و مذهبی که در جوار استان همنام خود در پاکستان قرار گرفته همواره با تحرکات ناامن سازی شماری از گروه‌های ستیزه‌جو همچون «جیش الظلم» روبه‌رو بوده؛ اما طبق آنچه وزرای خارجه ایران و پاکستان درپی بروز تنش‌های اخیر در نشست مشترک اعلام کردند، دو کشور مصمم به گسترش همکاری‌های امنیتی هستند؛ امری‌که بی‌تردید در سفر مهم رئیس‌جمهوری ایران به اسلام‌آباد در موضوعات مورد گفت‌وگو جای مهمی را به‌خود اختصاص خواهد داد.