پشتپرده گرایش جوانان به همنشینی با حیوانات
در دنیای مدرن امروزی و گسترش تکنولوژی، افراد بازهم احساس تنهایی میکنند که وجود آمدن این احساس منجربهاینشدهکه بسیاریافراد به نگهداری از حیوانات خانگی رو بیاورند و ازاینمنظر سعی میکنند خلأهای عاطفی خود را با نگهداری از حیوانات و ارتباط با آنها پر کنند. البته برخی از مردم نگهداری و پرورش حیوانات را برای تفریح و سرگرمی انتخاب کردهاند و آنرا نشانی از تعلقداشتن به طبقه اجتماعی بالا میدانند؛ دراینمیان تعدادی ازاینراه امرارمعاش و کسب درآمد میکنند. بهگزارش آنا؛ نگهداری از حیوانات خانگی پدیدهای نوظهور بهشمار نمیرود و از دیرباز بهویژه در مناطق روستایی حضور گربه، سگ، مرغ و خروس در حیاط منازل یا کوچه و پسکوچههای روستاها امری رایج و معمول بوده است؛ اما نگهداری از حیوانات در منازل آپارتمانی از موضوعات تأملبرانگیزی محسوب میشود که طی سالهای اخیر ظاهراً با تنوع گونههای جانوری نظیر مار، رتیل، آفتابپرست، میمون، کاسکو، کروکدیل و ... در گوشه منازل توسط برخی جوانان یا نوجوانان نگهداری میشوند. دررابطهبا چرایی گرایش جوانان به نگهداری حیواناتی که بعضاً بهعنوان «حیوان خانگی» شناخته نمیشوند، اعظم امامی؛ کارشناس روانشناسی معتقد است: «عمده این رفتارها در اقشار و طبقات متمول و ثروتمند جامعه ظهور و بروز پیدا میکند و کمتر شاهد هستیم جوانان و نوجوان اقشار ضعیف و کمدرآمد جامعه با خرید مار، آفتابپرست، میمون و ... همنشینی و همزیستی با این گونههای جانوری را تجربه کنند». وی در واکاوی ریشهها و عوامل مؤثر در بروز چنین رفتارهایی بابیاناینکه همه انسانها علاقهمند هستند متفاوت از دیگران باشند، ادامه میدهد: «اما برخی برای اثبات و بروز این تفاوت، تلاش و کوشش وافری بهخرج میدهند. در مسیری صحیح و اصولی و با ارتقای سطح تواناییهای خویش در عرصههای ورزشی، هنری، علمی، فنی و ... درصدد اثبات آن هستند و برخیدیگر با اتکای به روشها و شیوههای خاص همچون سوارشدن بر خودروهای میلیاردی یا پوشش عجیبوغریب تلاش میکنند این تمایزات را بهصورت عمومی بهتصویر بکشند. دراینمیان، افراد و گروههایی از جوانان نیز با خرید موجوداتی خاص، خود را متفاوت از دیگران نشان میدهند که متأسفانه درطول سالیان اخیر مبادرت به چنین رفتارهایی با شدت هرچهبیشتر همراه شده است». این روانشناس، یکی از عوامل مؤثر در بروز پدیده همنشینی با حیوانات را ناشی از تنهایی و مشکلات روحی و عاطفی عنوان کرده و میافزاید: «بعدازمدتی وابستگیهای روحی و عاطفی به این حیوانات به موضوعی بغرنج تبدیل میشود که با ازدستدادن آن جاندار، صدمات و آسیب روحی و عاطفی فراوانی به فرد تحمیل میشود. ازطرفی، احتمال انتقال بیماریهای گوناگون از دیگر مخاطراتیست که سلامت اینگروه جوانان و حتی خانواده و اطرافیان آنها را تهدید میکند و درصورت عدمرعایت نکات بهداشتی میتواند سرآغاز دردسرهای فراوانی شود». فارغ از مباحث روانشناسی ایننکته حائزاهمیت است که فرهنگ نگهداری از حیوانات در منزل و بهنوعی همزیستی با آنها از کجا آمده است؟ دراینخصوص فرشته ولیمراد؛ جامعهشناس اجتماعی میگوید: «نگهداری از حیوانات در منزل کاملاً برگرفته از فرهنگ غرب بوده که با شبیخون فرهنگی و کاملاً برنامهریزیشده وارد کشور ما هم شده است». وی به توسعه و رواج این فرهنگ توسط رسانهها و فضای مجازی اشاره و عنوان میکند: «نهادهای فرهنگی نیز که بودجههای فرهنگسازی دارند، برای تولید محتوا، از جوامع غربی الگوبرداری میکنند. نمونهاش، سریالهای نمایش خانگیست که از ارشاد مجوز میگیرد و فرهنگ نگهداری از سگ را در جامعه رواج میدهد». این جامعهشناس، سلبریتیها را علمداران توسعه فرهنگ غربی میداند و ادامه میدهد: «تبلیغات گسترده که ازسوی این قشر در فضاهای مجازی صورت میگیرد، با برنامهریزیست و متأسفانه تمام این هزینهها از بودجه بیتالمال تأمین میشود». او از پدیده سلبریتیسازی باعنوان پیادهنظامهای شبیخون فرهنگی یاد میکند و میافزاید: «کمکاریهای نظام درجهت توسعه و رواج سبک زندگی اسلامی، منجر به همهگیری فرهنگ غرب و ازبینرفتن سبک زندگی اسلامی و ایرانی شده است. البته فرهنگ ما مغایر با نگهداری از سگ و مهربانی با آن نیست؛ منوطبهاینکه در فضای باز مثل مناطق عشایرنشین، روستاها و باغها و خانههای ویلایی باشد؛ نهاینکه حیوان را در محیط بسته آپارتمانی نگهداری کنند». ازآنجاکه جوانان و نوجوانان آینده را میسازند، مباحث فرهنگی نقش مؤثری در بروز و شکوفایی استعدادهای این نسل دارد که با کوتاهی خانوادهها و مسئولان بهراحتی از زندگیهای غربی الگوبرداری میکنند و سبک زندگی جدیدی را بااتکابه همزیستی با حیوانات درجهت پرکردن تنهایی روی میآورند. غربگرایی و سبک زندگی غربی که امروز در بین جوانان جامعه شیوع پیدا کرده است، موجب کمرنگشدن و ازبینرفتن فرهنگ ایرانی-اسلامی بین جوانان شده که اگر راهکاری برای مقابله با آن اندیشیده نشود، تبعات سنگینی را بهدنبال خواهد داشت.