آمریکا؛ نیازمند کلید ورود به اتاق مذاکرات برجامی

سعید خطیب‌زاده درباره‌اینکه آیا یک‌زمان تقریبی را می‌توانید اعلام کنید؟ گفت: «رئیس‌جمهوری و وزیر امور خارجه اعلام کردند به‌محض تکمیل روند بازبینی گفت‌وگوهای قبلی تاریخ اعلام خواهد شد؛ اکنون تلاش‌های زیادی در تهران برای بازبینی همه جزییات مربوط به مذاکرات قبلی طی است چراکه جزییات فراوانی درارتباط‌با مذاکرات وجود دارد و تصور می‌کنم این‌زمان کمتر از زمان موردنیاز گروه دولت آقای بایدن برای بازگشت به گفت‌وگوهای وین باشد». وی درپاسخ‌به‌این‌سؤال‌که به‌اعتقاد شما چه جزییاتی باید موردبررسی بیشتر قرار بگیرد؟ گفت: «سؤالاتی برای دولت جدید وجود دارد که چرا گفت‌وگوهای قبلی به نتیجه دلخواه در مذاکرات و سندی که موردرضایت همه طرف‌ها باشد منجر نشده؛ همچنین به‌دنبال تدوین دقیق موضوعاتی هستیم که باید در دوره بعدی گفت‌وگو به‌شکل مناسب به آن پرداخته شود. مهم‌ترین موضوع برداشتن تمام تحریم‌هایی‌ست که پس از خروج یک‌جانبه رئیس‌جمهوری ترامپ از برجام علیه ایران اعمال شده. دولت ترامپ ۸۰۰ تحریم یک‌جانبه و غیرقانونی جدید را علیه ایران اعمال کرده که باید همگی آن‌ها برداشته شود. این درواقع موضع ما از ابتدا بوده است بنابراین باید راهی برای اخذ تضمین لازم برای رفع همه این تحریم‌ها به‌طور مؤثر پیدا کنیم». او درباره‌اینکه آیا شرکت شما برای حضور در میز مذاکرات برداشتن همه تحریم‌های مورداشاره است، گفت: «صحبت از پیشرفت دراین‌زمینه نیست. درواقع ایران و گروه ۱+۴ همگی اعضای برجام هستند و این ایالات متحده است که می‌خواهد به اتاق مذاکرات بازگردد و نیازمند کلید ورود است و این کلید درواقع همان توانایی پاسخگویی این کشور به‌درخواست کشورهای ۱+۴ و ایران است. موضوعات مهمی دراین‌زمینه وجود دارد که یکی‌ازآن‌ها برداشتن تمام تحریم‌هایی‌ست که اعمال یا مجدداً برقرار شده یا با ‌عناوین دیگری دوباره ازسوی دولت رئیس‌جمهوری ترامپ علیه ایران اتخاذشده است و همچنین تضمین این‌موضوع که مجدداً شاخص دیگری در آمریکا این توافق را نقض نخواهد کرد». وی درپاسخ‌به‌این‌سؤال‌که آیا هیچ امتیاز دیگری از آمریکا می‌خواهید؟ گفت: «ما گمان می‌کنیم که باید مذاکرات را در میز مذاکرات دنبال کرد اما نکته اصلی این‌است‌که باید به توافق امضا و مهروموم شده احترام گذاشته شود بنابراین باید اطمینان حاصل کنیم که تضمین کافی برای اجرای کامل و متعهدانه مفاد توافق هسته‌ای ازسوی همه طرف‌ها وجود دارد». وی درپاسخ‌به‌این‌سؤال‌که با روی‌کارآمدن جو بایدن امیدواری جدیدی دراین‌زمینه دارید؟ گفت: «آقای بایدن طی مبارزات انتخاباتی و عده بازگشت به توافق‌های بین‌المللی را داد که دولت رئیس‌جمهوری ترامپ به‌صورت یک‌جانبه از آن‌ها خارج شده بود؛ توافق آب‌و‌هوایی پاریس و برجام از جمله این‌موارد بودند و امیدواری فراوانی در واشنگتن برای بازگشت سریع به این توافق وجود داشت اما عملاً درمورد برجام این اتفاق نیفتاد. اگر بخواهم شفاف و صریح بگویم دولت جدید در آمریکا عملاً سیاست‌ها و رهیافت‌های خود را در قبال ایران تغییر نداده؛ تحریم‌های اعمالی توسط دولت ترامپ کماکان علیه جمهوری اسلامی ایران جاری‌ست و ما شاهد تغییر عمده و معناداری در سیاست‌های دولت جدید آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران نبودیم». وی درپاسخ‌به‌اینکه نخست‌وزیر اسراییل در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل ادعا کرد برنامه هسته‌ای ایران به نقطه مناقشه‌انگیزی رسیده و از تمام خطوط قرمز در آن عبور شده؛ پاسخ شما چیست؟ گفت: «هرکسی می‌داند اسراییل در جایگاهی نیست که درمورد ایران صحبت کند؛ این رژیم بر بیش از صدها کلاهک هسته‌ای نشسته است». وی بابیان‌اینکه اسراییل عضو NPT نیست و از پیوستن به این معاهده یا هر رژیم نظارتی جهانی دیگری اجتناب می‌کند، اضافه کرد: «علاوه‌براین؛ این رژیم که پیوستن به پادمان را رد می‌کند و مخالف خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای‌ست، حق ندارد درمورد ایران اظهارنظر کند که عضو NPT است. ایران کاملاً به حقوق و تعهدات خود تعهدات خود پایبند بوده و ۱۵ گزارش پی‌درپی سازمان بین‌المللی انرژی اتمی به‌عنوان تنها نهاد تخصصی دارای صلاحیت در حوزه هسته‌ای حاکی از پایبندی کامل و صادقانه ایران به توافق هسته‌ای بوده. تأکیدم آن‌است‌که فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای حق مسلم ماست و رژیم صهیونیستی به‌عنوان رژیم برخوردار از کلاهک‌های هسته‌ای از جایگاهی برای ابرازنظر درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ما برخوردار نیست. عضویت در NPT به‌این‌معناست‌که نه‌تنها سلاح هسته‌ای جایگاهی در دکترین نظامی و دفاعی ما ندارد؛ بلکه به‌این‌مفهوم است که ایران درتلاش برای دفاع از نظام عدم‌اشاعه در سراسر جهان است». وی درپاسخ‌به‌اینکه اخیراً دیدارهایی بین مقام‌های ایران و عربستان برگزار شده است؛ آیا شاهد تغییرات جدید درزمینه بازسازی روابط دو کشور خواهیم بود؟ گفت: «چندین دور گفت‌وگو بین مقامات دو کشور در بغداد با کمک دوستان عراقی ما برگزار شده که طی آن‌ها موضوعات مختلف موردعلاقه ازجمله دوجانبه و منطقه‌ای مورد تبادل‌نظر قرار گرفته. اکنون با امید فراوان در جایگاهی قرار داریم که می‌توانیم گفت‌وگوهای شفاف و صریحی را با دوستان عربستانی خود داشته باشیم؛ به‌اعتقاد من اگر شاهد تغییر رویکردها باشیم، شاهد نتایج و خروجی خوب و مناسبی از این گفت‌وگوها نیز خواهیم بود». وی درباره حمایت ایران از «حوثی‌ها» گفت: «یمن در شرایط فاجعه‌باری قرار دارد و همگی شاهد شرایط بحرانی دراین‌کشور هستیم؛ یک تراژدی انسانی به‌معنای واقعی در یمن روی داده که دلیل آن نیز جنگ عربستان علیه یمن، بمباران‌ها علیه این کشور و محاصره کامل آن کشور است». سخنگوی وزارت امور خارجه بابیان‌اینکه میلیون‌هانفر در یمن محتاج نیازهای اولیه بوده و همه طرف‌ها باید به حل بحران این کشور کمک کنند، تأکید کرد: «ایران از روز نخست به‌صراحت اعلام کرد بحران یمن راه‌حل نظامی ندارد و همه طرف‌ها باید توان خود را جمع کنند تا به شکل‌گیری یک راه‌حل سیاسی برای حل بحران یمن کمک کنند. جمهوری اسلامی ایران رویکرد بسیارسازنده؛ هم درزمینه کمک به ابتکار سازمان ملل برای گفت‌وگو با دوستان یمنی ما داشته و هم زمینه شکل‌گیری گفت‌وگوهای یمنی-یمنی را تسهیل کرده. بحران یمن از موضوعاتی بود که طی گفت‌وگو با همتایان عربستانی در بغداد نیز درمورد آن صحبت کردیم و کماکان به این تلاش خود ادامه خواهیم داد». خطیب‌زاده درپاسخ‌به‌این‌سؤال‌که روابط شما با حکومت طالبان چگونه خواهد بود؟ گفت: «اکنون صحبت از شناسایی قدری زودهنگام است؛ ایران با همه طرف‌های مختلف در افغانستان ارتباط داشته و در تماس است. مهم‌ترین موضوع این‌است‌که آینده افغانستان باید مبتنی‌بر یک حکومت فراگیر و برگرفته از خواست مردم باشد؛ حکومت فراگیری که منعکس‌کننده تنوع موجود در میان مردم افغانستان‌ است ‌که تضمین‌کننده صلح و ثبات در آینده این کشور خواهد بود و این نگاه باید برای همه به‌ویژه رهبران افغانستان روشن شود». وی باتأکیدبراینکه افغانستان نباید تبدیل به مأمنی برای افراط‌گرایی و تروریسم شود، گفت: «افغانستان باید یکی از طرف‌ها در همه ترتیبات منطقه‌ای و یک دوست خوب برای همه در منطقه و خارج از آن باشد؛ این‌ها مواردی هستند که باید همه به کمک یکدیگر درراستای تضمین آینده افغانستان در دستورکار قرار دهیم». وی درپاسخ‌به‌این‌سؤال‌که باتوجه‌به اشاره شما به افراط‌گرایی و برخورداری از مرز مشترک با افغانستان آیا دراین‌زمینه ترس دارید؟ گفت: «تاریخ نشان می‌دهد در فقدان حکومت قوی یا حکومت فراگیر یا عدم‌مشارکت همه طرف‌ها در حکومت در افغانستان نگرانی‌های جدی درزمینه احتمال بازگشت افراط‌گرایی به افغانستان هست».