تیشه به ریشه طبیعت خراسان جنوبی با برداشت غیراصولی گیاهان دارویی
رضا بهنام
وجود بیش از 800 نوع گیاه دارویی ظرفیت خوبی را برای استان فراهم کرده است و در سالهای اخیر بسیاری از مردم بهسمت درمان ازطریق گیاهان دارویی و طب سنتی روی آوردهاند و کارگاههای خانگی و فرآوری محصولات گیاهان دارویی و عرقیات افزایش یافته است؛ اما آنچه مطرح است اینکه افرادیکه برای برداشت گیاهان دارویی به دل کوه، صحرا و بیابان میروند بهدلیل برداشت غیراصولی تیشه به ریشه گیاه میزنند. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اظهار داشت: «بهرهبرداری محصولات فرعی جنگلها و مرتع، گیاهان دارویی و صنعتی، در عرصههای منابع طبیعی ازجمله انواع گیاهان دارویی ازقبیل آنغوزه شیرین و آویشن در سال 1400 بهعلت خشکسالی که منجر به کاهش بارندگی تا 50درصد نسبت به سال گذشته شده ممنوع است». علیرضا نصرآبادی ادامه داد: «با هرگونه برداشت غیرمجاز و بدون قرارداد بهرهبرداری، برخورد قانونی بهعمل میآید». وی گفت: «باتوجهبه بررسی فنی و کارشناسی، بهرهبرداری در شرایط سال جاری تهدیدی برای بقای گیاهان دارویی و صنعتی محسوب میشود؛ چراکه در شرایط خشکسالی گیاه بهسختی قادر به حفظ حیات خود است و درچنینشرایطی هرگونه برداشت صمغ، شیره و سایر قسمتهای گیاه، تنش مضاعفی بر حیات گونههای گیاهی وارد خواهد کرد». مدیرکل منابع طبیعی خراسان جنوبی ادامه داد: «در سال گذشته حدود 70تُن انواع محصولات دارویی و صنعتی در سطحی معادل 100هزارهکتار ازجمله، آنغوزه، آویشن و غیره در استان برداشت و به خارجازکشور یا سایر استانها صادر شده است که اشتغال حاصل ازاینگونه فعالیتها حدود 1000 خانوار است». وی افزود: «رویشگاه اصلی آنغوزه متعلق به شرق کشور است در استانهای کرمان، اصفهان و یزد نیز رویشگاههایی از اینمحصول وجود دارد اما بهلحاظ سطح زیرکشت در خراسان جنوبی باتوجهبه 22 رویشگاه که عمدتاً در شهرستانهای طبس، فردوس، قاین و نهبندان است میتوان گفت بیشترین سطح را در خراسان جنوبی با 100هزارهکتار داریم». مدیرکل منابع طبیعی استان خراسان جنوبی بیان کرد: «برداشت آنغوزه برای بهرهبرداران حدود 70میلیاردتومان درآمدزایی دارد اما برای فرآوری آنغوزه نهتنها در استان ما؛ بلکه در کشور نیز هیچ برنامهریزی وجود ندارد و اینمحصول به کشورهای هند و آلمان صادر میشود و در آنجا به دارو و ادویه و حتی آفتکش تبدیل میشود». وی تصریح کرد: «این گیاه بعد از پنجسال قابل بهرهبرداریست اما برخی سودجویان گیاه را در سالهای سوم و چهارم رشد هم قطع و بهرهبرداری میکنند و آنغوزه خراسان جنوبی بهدلیل خاصبودن رویشگاهش و شرایط آبوهوایی نسبت به دیگر نقاط کشور شیرینتر و باکیفیتتر است». نصرآبادی یادآور شد: «امسال بهدلیل شرایط خاص خشکسالی برداشت اینمحصول ممنوع شده و تنها راه حفظ و ماندگاری اینمحصول عدم برداشت آن است».