هیئت‌های مذهبی، معین مسجد شوند؛ نه رقیب مسجد
شیخ علی واشقانی فراهانی*
بی‌تردید در جامعه اسلامی با هیئت‌های مذهبی که به‌مناسبت تولد و شهادت اهل‌بیت(ع) برگزار می‌شوند و دارای پیام‌های آموزنده‌اند، درس چگونه‌زیستن و زندگی شرافتمندانه را می‌توان تجربه کرد که خروج از تاریکی و حرکت به‌سوی روشنایی‌ست. امام‌رضا(ع) فرمودند: «ای پسر شبیب! اگر خوشحال می‌شوی که با ما در درجات عالی بهشت باشی برای اندوه ما اندوهناک و برای شادمانی ما شادمان باش»؛ که در‌این‌سخن ایشان معنایی وجود دارد؛ اینکه جامعه نیاز به شادی نیز دارد و در مسیری که انسان راه تکامل را درمی‌یابد بی‌شک ازلحاظ روح و روان شادی را می‌طلبد؛ چیزی‌که انسان در آن راه امید رسیدن به مقصود را یافته و به آن می‌رسد؛ پس باید در تولد اهل‌بیت(ع) کمال شادی و نشاط را در خود و جامعه احساس کرد و در ولادت‌ها از سوگواری خودداری کرد و به مخاطب مژده داد که جامعه با وجود امام، راه قرآن را ابراز خواهد کرد تا به سعادت برسد. هیئت‌ها به‌منزله مطب پزشک بوده و باید از ظرفیت آن‌ها با درایت استفاده بهینه کرد و از حاشیه‌سازی و استفاده از علامت و قمه و اشعار بی‌مورد پرهیز کرد؛ آسیب‌های چالش‌‌برانگیز هیئت را شناخت و از هرچیزی‌که وهن و بی‌حرمتی به خاندان اهل‌بیت(ع) است، خودداری کرد؛ که ایجاد آلودگی صوتی و مسدود‌کردن راه مردم در خیابان‌ها، به‌وجود‌آوردن ناهنجاری‌ها در سطح شهر و سلب هرگونه امنیت، حرکت از تاریکی به روشنایی نخواهد بود. شناخت امام باید عارفانه و عاقلانه باشد تا انسان خود را دریابد و خود را اصلاح کند. پیام مجالس حسینی، تجدید حوادث اسلام است؛ پس باید مقام و منزلت هیئت‌ها را دانست؛ بهترین کلاس درس بندگی خدا، شناخت فرهنگ انبیاء و اوصیا و اهل‌بیت(ع) و عمل به واجبات و ترک محرمات است کرد. علم سلامت را می‌توان از اهل‌بیت(ع) آموخت و هیچ سلامتی همچون سلامت قلب (دل) نخواهد بود و بازتاب هیئت‌ها را در محیط خانواده و جامعه می‌توان دید. از رسالت‌های انبیا، حراست از «قداست مسجد» بوده و مجالس انبیا و مؤمنین و متقین در مسجد برگزار می‌شود. یکی از جاها‌‌که دعای انسان مستجاب می‌شود، در مسجد است و یکی از چیزها‌‌که در روز قیامت از انسان شکایت می‌کند، مسجد است که می‌گوید مرا رها کردند و در فضای من نماز نخواندند. حال مشاهده می‌شود در هیئت‌ها در ماه محرم مقابل مسجد تکیه می‌زنند یا در خیابان‌ها و کوچه‌ها؛ اما هرگز مراسم را داخل مسجد نمی‌آورند که باعث ناامنی و تشنج جوار هیئت برای مردم می‌شود؛ حال‌آنکه حاصل این هیئت‌ها باید ایجاد آرامش و صلح و دوستی باشد و در حفظ سلامت جامعه ایفای وظیفه کنند. این‌را نمی‌شود گفت هیئت که طبل بزنند و علامت حمل‌ونقل کنند، غذایی را توزیع کنند و مداح هرچه خواست بخواند؛ بلکه باید اندیشید؛ آنگاه کاری برای حفظ احترام مردم انجام داد که رضای مردم و خدا در آن دیده شود؛ احترام مردم، از احترام کعبه بالاتر است. از عزاداری احساسی باید عبور کرد و عزاداری عاقلانه و عارفانه انجام دهیم که در آن شئون اسلامی و مردم را لحاظ کرد؛ چراکه مقام و منزلت اهل‌بیت(ع) محترم و زیباست؛ پس شأن آن‌ها باید در مکانی محترم و زیبا همچون مسجد و در عمل به فرمان‌های آن‌ها پاس داشته شود. در ایام عزاداری در مسجد امام‌رضا(ع) اول نماز جماعت خوانده می‌شود، سپس قرآن. بعد سخنرانی‌ست و مداحی و مراسم سینه‌زنی؛ البته با حفظ آرامش و حرمت همسایگان و موقعیت اطراف مسجد و تردد ماشین‌ها. در نظام اسلامی برگزاری مجالس در مسجد با داشتن عمومیت و پیوند با خاندان اهل‌بیت(ع) نسبت به هرجایی اولویت دارد که پیامبر، اسلام و تاریخ آن‌را از مسجد به‌اهتزاز درآورد و امروز نیز این سنت با این فرهنگ سازندگی و حافظ دین و جامعه‌ای سلامت و اسلامی خواهد داشت که مسجد سفارتخانه اسلام و دارای عملکرد بسیط و حافظ حقوق شهروندی و تاریخ اسلام است؛ پس هیئتی سازندگی و تحول صعودی فرهنگ بنیادهای دینی در مخاطب را خواهد داشت که از ظرفیت و استعداد معنوی مسجد بهره جوید که خود نشانگر حفظ قداست اهل‌بیت(ع) در عزاداری‌ها‌ست؛ نه برگزاری مراسم در پارکینگ و زمین‌های مجهول‌المالک که در شأن اهل‌بیت(ع) نیست. در‌این‌مقوله می‌توان به فعالیت هیئت شهدای لرستان توجه کرد که سه‌شب در مسجد امام‌رضا(ع) واقع در دهکده المپیک مراسم عزاداری اربعین امام‌حسین(ع) را برگزار کردند؛ مراعات مقام و منزلت اهل‌بیت(ع) در‌این‌هیئت مشاهده می‌شد و نیز اخلاق اسلامی. پیام این هیئت، سازندگی و تحول را نیز به‌همراه داشت و نظم در آن حاکم بود و مهم‌ترین شاخصه‌اش این‌بودکه بر حفظ و قداست مسجد و برگزاری عزاداری در برنامه کاری خود تأکید داشتند و خواستار معین مسجد یا احداث حسینیه یا مسجد برای استقرار فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی و اجتماعی خویش‌اند؛ و بر حکومت و دولت و متمکنین است که برای تشکیل محافل دینی که با آرمان‌های نظام اسلامی هم‌راستاست، مساعدت لازم را داشته باشند؛ زیرا اسلام و قرآن از محافل دینی و مساجد سرچشمه می‌گیرند و بهترین معین مسجد محافل دینی و هیئت‌ها هستند و بهترین معین هیئت‌ها مساجد هستند و اما حضور در مساجد در اولویت بوده و هست و دین و عقل این‌را روایت می‌کند؛ زیرا مسجد قطب و مرکز اجتماع امت اسلام در جامعه بوده؛ و دانشگاه تمام اقشار جامعه دینی مسجد است.
* مؤسس و امام جماعت مردمی
مسجد امام‌رضا (ع)