اقتصاد گردشگری؛ اقتصادی برای تمام فصول

اقتصاد گردشگری شاخه‌ای گسترده و پیچیده از علم اقتصاد است که به بررسی اثرات اقتصادی فعالیت گردشگری در شرایط مختلف می‌پردازد. ایجاد درآمد برای مشاغل مختلف به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم از یک‌سو و ظرفیت‌سازی جهت طیف گسترده‌ای از فرصت‌های شغلی جانبی ازسوی‌دیگر، از مزیت‌های این اقتصاد پویا محسوب می‌شود که سالانه چند صد‌میلیارد دلار گردش مالی در پی دارد. بر‌همین‌پیوست کشورهای مختلف درصدند بااستفاده‌از ظرفیت‌های موجود در کشورشان یا تعریف زیرساخت‌های نوین و توسعه مصنوعات بشری نظیر ساخت پل، برج، جنگل مصنوعی و ... سهمی بیشتر از این اقتصاد هنگفت و چند صد میلیارد دلاری جهانی ببرند. در کشور ما سال‌هاست برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای درجهت بهره‌مندی از فرصت گردشگری و احیای اقتصاد این صنعت صورت گرفته است؛ اما واقعیت این‌است‌که هنوز تا روزها و شرایط آرمانی فاصله بسیاری داریم. جاذبه‌های تاریخی بی‌شمار، جاذبه‌های طبیعی یا اکولوژیک که شامل طیف وسیعی از پارامترهای مؤثر بر اکوسیستم منطقه (مثلاً جنگل‌های بارانی یا صخره‌های مرجانی)، جاذبه‌های مذهبی و اسلامی (مکان‌های مذهبی و آداب و سنت‌های دینی)، گردشگری غذایی (تنوع اقوام)، فرهنگی و تاریخی و سنن (قدمت هزار چند هزارساله کشور)، گردشگری ورزشی و درمانی و به زبان ساده طیف وسیعی از جاذبه‌های گردشگری (tourist attractions) ایران را به یک کشور منحصربه‌فرد به‌لحاظ تنوع گردشگری بدل ساخته است. هرچند کشور ما به‌لحاظ زیرساخت از منظر تاریخی و طبیعی و فرهنگی و ... دارای جاذبه‌های منحصربه‌فرد و ویژه‌ای است، اما باید پذیرفت تنها وجود زیرساخت و جاذبه‌های گردشگری منجر به ایجاد اشتغال و جذب و ماندگاری گردشگر نمی‌شود. مؤلفه‌هایی نظیر امکانات اقامتی و رفاهی، امکانات زیربنایی، امکانات حوزه حمل‌ونقل، فرصت سازی اجتماعی و آماده‌سازی فرهنگی و ... از عوامل مؤثر بر گردشگری و به‌تبع‌آن توسعه اقتصادی کشور محسوب می‌شوند. برهمین‌اساس ضرورت ارائه تعريفي مناسب و جامع از صنعت گردشگري و راهکارهای هدف‌گذاری و توسعه اقتصادمحور این صنعت بیش از گذشته احساس می‌شود.بی‌تردید برگزاری هفته‌های فرهنگی ایران در کشورهای مختلف و معرفی آداب و سنت‌های قدیمی، برگزاری مسابقات، نمایشگاه‌ها و همایش‌های بین‌المللی جهت معرفی ظرفیت‌های گردشگری کشور ایران، رو آوردن به صنعت رستوران‌داری مدرن و پیشرفته، حمایت از نویسندگان، مؤلفان، عکاسان، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران حوزه گردشگری درراستای انتشار منظم کتاب‌ها، مقالات، کاتالوگ‌ها و عکس‌ها از جاذبه‌های گردشگری کشور، ایجاد اپلیکیشن‌های هوشمند جهت نصب بر روی گوشی و معرفی آنلاین جاذبه‌های گردشگری، احیا و به‌روزرسانی سیستم ارتباط و حمل‌ونقل با توسعه خدمات هواپيمايي و فرودگاهي، دریایی و زمینی، افزایش تلاش‌های دیپلماتیکی درجهت معرفی و نمایش چهره واقعی کشور و فرهنگ چند هزارساله آن، پیشگیری از موازی‌کاری‌های رایج در امور تبلیغات این حوزه، تربیت دانشگاهی راهنمایان مسلط به زبان انگلیسی، برگزاری دوره‌های جامع ویژه اهالی شهرها و روستاهای دارای جاذبه‌های گردشگری با رویکرد برقراری تعاملات صحیح و اقتصادمحور، تدوين طرح‌های جامع گردشگري استانی باتوجه‌به ویژگی‌های طبیعی، تاریخی یا مذهبی هر استان و ... می‌توانند در توسعه این صنعت در کشور تأثیرات چشمگیری داشته باشند و زمینه برای ورود مستمر گردشگر به کشور تسهیل شود. اقتصاد گردشگری در کشور ما به سبب وجود زیرساخت‌های متنوع موجود نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه ندارد و با برنامه‌ریزی درجهت استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود می‌تواند در ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم تأثیرات ملموسی داشته باشد. اقتصاد بر مبنای گردشگری را جدی بگیریم.