30درصد «کارتنخوابها» معتاد نیستند
بنابر اظهارات سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر، حدود 70درصد کارتنخوابها معتاد هستند و مابقی ظاهری شبیه معتادان دارند. به گزارش ایسنا، دکتر پرویز افشار در اینباره افزود: 30 تا 35درصد افرادی که در کف خیابانها زندگی میکنند گرچه ظاهری شبیه معتادان دارند و یا در پاتوقها زندگی میکنند، اما آنها کارگران فصلی، مهاجران، بیماران مزمن روانی، کودکان کار، زنان خیابانی و افراد فاقد مکان و کارتنخواب هستند. وی با بیان اینکه به دلیل تشابه ظاهری این افراد با معتادان متجاهر، آنها نیز انگ اعتیاد میخورند اظهارکرد: غربالگریها مشخص میکند که این افراد نه تنها معتاد نیستند، بلکه کارتنخوابی بحث پیچیده و ناشی از آسیبهای متعدد اجتماعی است که به صورت خیابانخوابی ظهور و بروز میکند. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر ادامهداد: برخی معتقدند که تعداد معتادان متجاهر 50 تا 60 هزار، برخی دیگر رقم 30 تا 40 هزار و حتی نگاههای حداکثری رقم 100هزار نفر را تخمین میزنند. افشار ضمن تاکید بر اینکه باید قبل از اینکه به موضوع کارتنخوابی نگاه بیندازیم، نگاهمان به سوی افرادی باشد که به این جرگه نپیوستهاند، ادامه صحبتهای خود را با پرسشهایی ادامهداد و گفت: چه اتفاقی رخ داده که معتادان متجاهر در کف خیابان بیشتر دیده میشوند؟. اشتباهمان در بودجهگذاری، اولویتها و یا در کجا بوده است؟ وی با اشاره به مراکز ترک اعتیاد ماده 15 و 16 گفت: هرچند تاکید میشود که افراد برای درمان به مراکز مجاز مراجعهکنند اما متقاضیان و داوطلبان درمانی که تمکن مالی ندارند، در قالب افراد کف خیابانی ظاهر میشوند. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر تاکیدکرد: معتادان بیبضاعت را قبل از آنکه در کف خیابان بیفتند باید پوششدهیم. این در حالی است که چنانچه متولیان بحث درمان اعتیاد اگر بودجههای مورد نظر را به موقع بدین منظور اختصاصمیدادند، عمق و شدت اعتیاد خود را در قالب کارتنخوابی نشاننمیداد. افشار در ادامه به موضوع واگذاری مراکز ماده 16 ترک اعتیاد به سازمان بهزیستی اشارهکرد و گفت: دستورالعملها و آییننامهها در این خصوص بازنگری و امضاءشده و امروز در کمیته درمان مصوبمیشود، بهطوری که مراکز ماده 16 از ستاد مبارزه با موادمخدر به صورت رسمی منتزع و به بهزیستی واگذار میشود. امید میرود با این اتفاق وضعیت مراکز ماده 16 بهتر شود. وی افزود: علیرغم این اتفاق، بهزیستی معتقد است به جای تجمع افراد در مراکز ماده 16، میتوان از راهکارهای دیگری همچون درمان دادگاهمدار استفادهکرد. یعنی با نظارت سیستم قضایی معتادان به مراکز مختلف ارجاعشوند؛ به عنوان مثال میتوان به جای بستری، برخی معتادان را در قالب سرپایی درمان کرد و یا میتوان عده دیگری که قابلیت پذیرش از سوی خانواده را دارند، از مراکز به خانوادهها واگذارکرد. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر در پاسخ به برخی انتقادها مبنی بر اینکه بهزیستی علیرغم تمایل خود برای پذیرش مراکز ماده 16 مجبور به تحویل و پوشش این مراکز شد، گفت: اگر بهزیستی به مسئولیت مراکز ماده 16 را قبولنکند، کدام دستگاه اجرایی میتواند پذیرای این نقش باشد؟ افشار با یادآوری بحث درمان و جمعآوری معتادان متجاهر قبل از سال 89 گفت: معتادان و افراد متجاهری که قبل از سال 89 برای درمان مراجعهنمیکردند با حکم سیستم قضایی به زندان منتقل میشدند. کارشناسان معتقد بودند که این روش، راهکاری ناکارآمد است. در نهایت در نشستی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزارشد، اصلاحیهای صورتگرفت تا با استفاده از مواد 15 و 16، بحث درمان معتادان در قالب شبه زندانی کمرنگ شود، یعنی مراکز ماده 16 راهاندازی شد تا اثربخشی در مداخلات درمان، مانایی در پاکی و... افزایشیابد. وی ادامهداد: این در حالیاست که حتی این موضوع را هم به درستی اجرانکردیم. یعنی برخی دستگاههای متولی به این موضوع ورود نکردند. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر در ادامه به انحراف دیگر صورتگرفته برای درمان معتادان اشارهکرد و گفت: در حالی که مسئولان میخواستند بحث مراکز ماده 16 را پررنگکنند اما پول برنامه کاهش آسیب را به این موضوع اختصاصدادند. این امر نیز از دیگر علل ناموفقشدن برنامهها بود. هرچند با این برنامه عمق و شدت اعتیاد از طریق تغییر الگوی مصرف را توانستیم تغییردهیم، اما وقتی اجرای برنامههای توزیع سرنگ و سوزن، متادون و کاهش آسیب و رسیدگی به معتادان کف خیابانی کمرنگ میشود، مشخصاست که معتادان متجاهر افزایش مییابند و معتادان تبدیل به مظاهری از افرادی میشوند که مطالبه ساماندهی این افراد پررنگ میشود. افشار در پاسخ به اینکه آیا شما به عنوان کارشناس موادمخدر موافق همکاری با قوه قضاییه و برخورد قضایی با معتادان هستید؟ پاسخداد: چه بخواهیم و چه نخواهیم، عدهای معتاد متجاهر و شدید وجود خواهد داشت که به هر طریقی نمیتوان آنها را وادار به درمان کرد، لذا نیازمند قوه قضاییه برای ساماندهی آنها هستیم. وی که در برنامهای تلویزیونی صحبت میکرد، ادامهداد: در همه جای دنیا نیز وضعیت به همینصورت است اما نه به شدتی که ما در کشور داریم. یعنی در سایر کشورها با استفاده از دادگاههای درمانمدار میزان مانایی افراد در پاکی بالاتر است. باید توجه داشتهباشیم که اعتیاد بیماری مزمن عود کننده جسمی و روانی است که در بهترین نقاط دنیا نیز درمان آن حداکثر 35 تا 40درصد توفیقداشته اما در کشور ما که چرخه درمان کامل نیست این میزان به 10 تا 20درصد میرسد. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر افزود: توفیق درمان در کشور ما در بین معتادان متجاهر خیابانی خیلی کمتر است چراکه درمان این افراد سخت است لذا نباید انتظار داشتهباشیم تمامی افرادی که وارد مراکز درمانی میشوند پس از سه ماه و خارج شدن از مراکز پاکشوند و پاک بمانند.