تحلیل
بازخوانی و تحلیل سخنرانی پرخاشگرانه ترامپ در مجمع عمومی
جنگطلبی و نفرتپراکنی ویژگی بارز ادبیات «دونالد ترامپ» رئیسجمهوری آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل بود. وی با بهکارگیری ادبیاتی تهاجمی در ارتباط با سهمحور مشخص یعنی تقابل با ایران، مهار کره شمالی و اثرگذاری بر تحولات خاورمیانه اهداف مختلفی را دنبال میکرد. بهگزارش ایرنا، همانطور که انتظار میرفت رئیسجمهوری ایالات متحده درنخستین حضور خود در نشست سالانه مجمع عمومی، حاشیههای بسیاری را رقم زد. وی با نشانه رفتن انگشت اتهام به سوی چندکشور تلاش کرد تا نگاه جهان را از اقدامات مخرب خود در ماههای گذشته دور سازد. ترامپ که روز سهشنبه بیستوهشتم شهریورماه در صحن مجمع عمومی سخنرانی میکرد، ضمن حمله به برخی کشورهای آمریکای لاتین مانند کوبا و ونزوئلا، توجهی ویژه نیز به آسیا و خاورمیانه داشت، بهطوری که افزون بر مطرح کردن مسائل منطقه از نگاه خود، به ترویج ایرانهراسی و تنش با کره شمالی دامن زد.
ترامپ و تهدید مجدد کره شمالی
جدال لفظی بین ترامپ و «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی همچنان ادامه دارد بهطوریکه رئیسجمهوری آمریکا در اجلاس مجمع عمومی، بخشی از سخنان خود را علیه پیونگ یانگ مطرح کرد؛ سخنانی که بیش از هر چیز بوی خشونت و کینه توزی میداد. ترامپ درجریان سخنرانی خود، رهبر کره شمالی را «مرد موشکی» خواند که سوار بر موشک در مسیر نابودی است. وی همچنین با لحنی خصمانه، پیونگ یانگ را به نابودی تهدید کرد و گفت: ما امیدواریم که بحران کره از راه مسالمتآمیز حل شود اما اگر دیگر چارهای باقی نمانده باشد، آن وقت قادریم کره شمالی را نابود کنیم. هشدار به نابودی یک کشور حتی درصورت اینکه به قوانین بینالمللی پایبند نباشد، امری مرسوم و پذیرفته شده نیست اما اینکه چقدر تهدیدات ترامپ از پتانسیل اجراییشدن برخوردار است جای بحث و بررسی دارد. برخی بهدلیل شخصیت غیرقابل پیشبینی ترامپ و اقدامات جسورانه رهبر کره شمالی، ادامه تنشها بین واشنگتن و پیونگیانگ را نگران کننده میدانند. در مقابل، گروهی نیز بر این باورند که دعواهای شکلگرفته بین آمریکا و کره شمالی تا حد زیادی هیجانی است. در این پیوند، پس از مطرحشدن سخنان جنجالی ترامپ در مجمع عمومی، «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه، مجادله رهبران آمریکا و کره شمالی را به دعوای کودکان مهد کودک تشبیه کرد. تنش بین آمریکا و کره شمالی در ماههای گذشته پس از تحریمهای آمریکا و شورای امنیت علیه پیونگ یانگ و در پی آزمایشهای مکرر موشکی و آزمایش موفقیت آمیز بمب هیدروژنی کره شمالی وارد مرحله جدیدی شده و آینده مجادلات همچنین در هالهای از ابهام قرار دارد.
تلاش رئیسجمهوری آمریکا برای ایرانهراسی و بازتولید محور شرارت
ترامپ یکی از مهمترین محور سخنان خود را به جمهوری اسلامی ایران ارتباط داد و با استفاده از فرصت اجلاس، دست به سیاهنمایی درباره وضعیت داخلی و مناسبات خارجی ایران زد. افزون بر طرح موضوع برجام و تاکید بر ناکارآمدی آن، موضوع نقض حقوق بشر از جمله اتهامات وی علیه تهران بود. نقشه اختلافافکنی بین ملت و نظام ایران در سخنان رئیسجمهوری آمریکا آشکارا مشاهده می شد. ترامپ تلاش کرد تا با نشاندادن حمایت خود از مردم ایران، آنان را قربانی سیاستهای دولتمردان معرفی کند. بنابراین، برای دستیابی به این هدف اظهار کرد که «رنجدیدهترین قربانیان سران ایران، در واقع مردم خود این کشور هستند. حکومت ایران بهجای استفاده از منابع خود برای ارتقا زندگی مردم، سودهای نفتی را صرف تأمین مالی حزبالله و سایر تروریستهایی میکند». ساختگی بودن دغدغه دولتمردان ایالات متحده درباره مردم ایران در چهاردهه گذشته همواره نمایان بوده و حال جای بسی شگفتی است که ترامپ مدعی حمایت از ایرانیان باشد. وی از همان هفته نخست ورود به کاخ سفید دشمنی خود را علیه ایرانیان علنی ساخت و با صدور فرمان مهاجرتی مبنی بر منع صدور روادید برای شهروندان ایران، مانع رفت وآمدهای آنها به خاک ایالات متحده شد. از طرفی، رئیسجمهوری آمریکا در شرایطی از وضعیت داخلی ایران اظهار نگرانی میکند که در کشور خود با موج های اعتراضی مواجه است. رویکرد نژادپرستانه وی و همچنین تبعیض علیه اقلیتهای قومی- مذهبی از ویژگیهای مشهود دولت هشتماهه ترامپ بوده است. از سخنان ترامپ به خوبی مشخص میشود که وی ایران و کره شمالی را در یک ردیف و در مقابل جهان به تصویر میکشد تا از بهبود و گسترش روابط تهران با جهان بکاهد. ازاینرو، افرادی چون «ریچارد هاس» رئیس شورای روابط خارجی آمریکا ادبیات ترامپ را تکرار وضعیت دولت جمهوریخواه قبلی میدانند و معتقدند که سخنرانی ترامپ در سازمان ملل تکرار محور شرارت جرج دبلیو بوش بود با این تفاوت که با حذف عراق، شمار کشورهای این محور از سه به دو یعنی ایران و کره شمالی رسیده است.
رویکرد خاورمیانهای کاخ سفید
از دید برخی ناظران، سیاستهای خاورمیانهای دولت ترامپ زیر نفوذ «ایپک» بهعنوان لابی قدرتمند یهودی و نیز خاندان سعودی قرار دارد؛ سیاستی که در تقابل با جبهه متشکل از ایران، روسیه و سوریه شکل گرفته است. بهرغم مداخلهجوییهای مستقیم عربستانیها در امور داخلی کشورهای منطقه همچون سوریه و کشتار بیرحمانه شهروندان بیدفاع یمن، سیاستهای ریاض با حمایت کاخ سفید به پیش میرود. در زمینه داخلی نیز بیشترین نقض حقوق بشر از سوی سعودیها بر شهروندان این کشور تحمیل میشود. درچنین شرایطی، رئیسجمهوری آمریکا، چندی پیش ریاض را بهعنوان مقصد خاورمیانهای خود برگزید؛ سفری که با هدایای چند صدمیلیوندلاری برای ترامپ، انعقاد توافقنامه تسلیحاتی هنگفت و... همراه بود. رئیسجمهوری آمریکا علاوه بر عربستان سعودی و برخی کشورهای عربی منطقه، چشم خود را بر روی اقدامات جنایتکارانه رژیم صهیونیستی بسته و در مقابل، به شکلی بیحدوحصر از این رژیم حمایت میکند. ترامپ در جریان سخنرانی خود در مجمع عمومی، ایران را عامل بیثبات کننده و حامی تروریسم در منطقه معرفی و از حق حاکمیت همسایگان دفاع کرد اما به مداخلهجویی صهیونیستها بیتوجه بود. کشتار فلسطینیان، ویرانسازی خانههای آنها و ادامه شهرکسازی غیرقانونی از سوی اشغالگران صهیونیست هرگز به اقدام جدی علیه رژیم صهیونیستی منجر نشده است. ضمن اینکه موشکها و هواپیماهای صهیونیستی بارها به حریم هوایی سوریه تعرض و اهداف مورد نظر را منهدم کردهاند. همانند آنچه روز جمعه سیویکم شهریورماه رخ داد و هواپیماهای صهیونیستها دو هدف را در نزدیکی فرودگاه دمشق مورد حمله هوایی قرار دادند. بنابراین بیدلیل نیست که پس از سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل، «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی با انتشار توئیتی نوشت که «در سیسال اخیر تا آنجا که درخاطر دارم سخنرانی شجاعانهتر از این ندیده بودم».