آمار
حفاظت از طبیعت؛ کلید امنیت غذایی آینده
5 خرداد ۱۴۰۴، روز جهانی تنوعزیستی، فرصتیست برای یادآوری اهمیت حفظ گونههای زیستی و اکوسیستمهای شکننده ایران که با شعار «همنوایی با طبیعت و توسعه پایدار»، بر لزوم مشارکت همگانی برای حفاظت از گنجینههای طبیعی برای امنیت غذایی آینده تأکید دارد. بهگزارش زهرا آویژگان (ایسنا)؛ تنوعزیستی که شامل میلیونها گونه گیاهی، جانوری، میکروبی و اکوسیستمهای پیچیدهای است که آنها را دربرمیگیرد، ستون فقرات حیات روی کره زمین است. این تنوع نهتنها زیبایی و شگفتی طبیعت را به ما هدیه داده بلکه پایه و اساس امنیت غذایی جهانی را تشکیل میدهد. ۲۶ می ۲۰۲۵، روز جهانی تنوعزیستی فرصتیست تا باردیگر به این حقیقت توجه کنیم بدون حفظ گونهها و زیستگاههایشان، آینده غذایی انسانها درمعرضخطر جدی قرار خواهد گرفت. چرا تنوعزیستی برای امنیت غذایی حیاتیست؟ غذا، اساسیترین نیاز بشر، مستقیماً به تنوعزیستی وابسته است. بیش از ۷۵درصد محصولات کشاورزی جهان؛ از گندم و برنج گرفته تا میوهها و سبزیها، به گردهافشانی توسط حشرات، پرندگان و دیگر موجودات وابستهاند. زنبورهای عسل، پروانهها و حتی خفاشها نقش کلیدی در تولید محصولات کشاورزی دارند. بهگزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)؛ کاهش جمعیت گردهافشانها میتواند تا ۴۰درصد بازده برخی محصولات کشاورزی را کاهش دهد و این یعنی: سفرههای خالیتر و قیمتهای بالاتر برای موادغذایی. علاوهبر گردهافشانی، تنوعزیستی خاک که شامل میکروارگانیسمها، قارچها و کرمهای خاکی است، نقشی غیرقابلانکار در حاصلخیزی زمینهای کشاورزی دارد. خاکهای سالم که نتیجه تعادل زیستی هستند، مواد مغذی لازم برای رشد گیاهان را فراهم میکنند. بااینحال استفاده بیشازحد از کودهای شیمیایی و تخریب جنگلها و ... این تنوع را بهشدت تهدید کرده است. طبق گزارشهای اخیر؛ حدود یکسوم خاکهای جهان بهدلیل فرسایش و آلودگی کیفیت خود را از دست دادهاند، واقعیتی که زنگ خطری برای تولید غذا در آینده است. تنوع ژنتیکی در گونههای کشاورزی نیز یکیدیگر از جنبههای حیاتی است. وجود ارقام مختلف یک گیاه، مانند گندم یا ذرت، به کشاورزان امکان میدهد تا در برابر تغییرات اقلیمی، آفات و بیماریها مقاومت کنند اما امروز، کاهش تنوع ژنتیکی محصولات کشاورزی بهدلیل تمرکز بر گونههای پربازده و تجاری، این انعطافپذیری را بهخطر انداخته است. روز جهانی تنوعزیستی که از سال ۲۰۰۰ توسط سازمان ملل متحد گرامی داشته میشود، فرصتی برای افزایش آگاهی و تشویق اقدامات جهانی و محلی برای حفاظت از طبیعت است. اقدامات حفاظتی میتوانند از مقیاسهای کوچک تا بزرگ متفاوت باشند.