یادداشت
جایگاه میوه انار در تحول و رونق اقتصادی روستایی
محمود نظری*
محصولات کشاورزی؛ اعم از زراعی و باغی، منبع درآمد مناسب و قابلاتکا برای کشورهای مختلف؛ بهویژه درحالتوسعه محسوب میشود. کشور عزیزمان ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و همهساله درآمد سرشار ناشی از تولید و صادرات اینمحصولات عاید کشاورزان سختکوش میشود. تنوع محصولات کشاورزی در نقاط مختلف کشور موجب شده تا ایران بهعنوان یکی از کانونهای اصلی تولید اینمحصولات در جهان بهشمار آید. تولید محصولات باغی در گلستان بهگونهایستکه بخش قابلتوجهی از درآمد کشاورزان استان را بهخود اختصاص داده و ازطریقآن امرار و معاش میکنند. شهرستان علیآباد کتول با آبوهوای منحصربهفرد بهدلیل قرارگرفتن در منطقه پست و کمارتفاع و وجود جنگل و کوهستان بهعنوان یکی از قطبهای مهم کشاورزی در گلستان مطرح است. روستای آزادتپه بهدلیل شرایط اقلیمی خاص و خاک حاصلخیز، با احداث بیش از ۷۰هکتار از اراضی اینروستا به باغات انار، یکی از مراکز اصلی تولید انار در منطقه است؛ بهطوریکه اینمحصول در فصل پاییز برای بیش از ۴۰۰نفر اشتغال مستقیم و بیش از ۲۰۰نفر غیرمستقیم ایجاد اشتغال داشته است. باغات انار روستای آزادتپه در علیآباد کتول ازنظر طعم، رنگ و کیفیت، جایگاه ویژه میان محصولات کشاورزی گلستان دارد. انار روستای آزادتپه یکی از انارهای مرغوب کشور است و تولید آن در هکتار، بیش از میانگین کشوریست و امروز آزادتپه بهعنوان قطب انار در گلستان شناخته میشود. از ارقام کشتشده در روستای آزادتپه میتوان به ملس ممتاز ساوه و گلوباریک محمودآباد فیروزکوه اشاره کرد. در روستای آزادتپه، هرسال اوایل آبانماه جشنواره بزرگ انار بههمت مجموعه دهیاری، شورای اسلامی، باغداران انار و خیرین روستا، درجهت شکرگزاری از خداوند متعال، احیای فرهنگ و آدابورسوم گذشته، شورونشاط اجتماعی، قداست میوه بهشتی و رشد اقتصادی روستا، با حضور علاقهمندان از کل کشور برگزار میگردد. جشنواره انار روستای آزادتپه جهت توسعه گردشگری اینروستا، معرفی محصول انار، ارقام و فرآوردهها و محصولات وابستهبهآن است. کمبود سردخانه، نبود انبار مناسب، یکدستنبودن باغات و مخلوطبودن ارقام آن و فقر کارشناس تخصصی باغات (مخصوصاً انار)، از مشکلات باغداران انار اینروستاست. باتوجهبه پتانسیل و ظرفیت بالای اینروستا، جز انار، تنوع مشاغل بسیاری؛ اعم از کارگاههای تولیدی مبل و صنایع چوبی، کارگاههای لبنیاتی، کیک و شیرینی، زنبورداری، روغنکشی، دستگاههای بوجار و شالیکوبیهای در مقیاس کوچک است که تأثیر مهمی بر اقتصاد و توسعه روستای آزادتپه دارد؛ بهگونهایکه شاهد مهاجرت معکوس از شهر به اینروستا هستیم. همچنین بازگشت افراد به روستاها میتواند بر توسعه اقتصادی روستا اثرگذار باشد؛ زیرا مهاجران معکوس معمولاً سرمایه، دانش و تجربهای با خود بههمراه میآورند که میتواند موجب شکوفایی فعالیتهای اقتصادی روستایی شود.
*دهیار آزادتپه