«مدرسهای برای زندگی»؛ یادآور ضرورت بازاندیشی در نظام تعلیموتربیت
سارینا صُراحی
آیین رونمایی از کتاب «مدرسهای برای زندگی» عصر دوشنبه ۲۴ آذر با حضور جمعی از اندیشمندان، پژوهشگران، مسئولان فرهنگی و فعالان حوزه تعلیموتربیت، بهمیزبانی اندیشکده «مرآت» با همکاری مدرسه زندگی مهرستان، در محل خانه اندیشهورزان برگزار شد؛ مراسمی که هدف آن ایجاد فضایی برای گفتوگو درباره یکی از اساسیترین مسائل فرهنگی و اجتماعی کشور عنوان شد. درابتدا، حجتالاسلاموالمسلمین دکتر مطلبزاده؛ مدیر مرکز راهبردی اکوسیستم تربیتی بااشارهبه جایگاه آموزشوپرورش در میان دغدغههای نخبگان علمی و فرهنگی کشور، گفت: «مسئله تعلیموتربیت به یکی از محورهای اصلی گفتوگوهای نخبگانی تبدیل شده و بدون شکلگیری ارتباط مستمر میان پژوهش، اجرا و سیاستگذاری، امکان تحقق تحول بنیادین در آموزش رسمی وجود ندارد». وی افزود: «اندیشکده مرآت تلاش کرده بستری فراهم آورد تا اندیشههای نو در حوزه تربیت رسمی کشور مجال طرح و بررسی پیدا کنند».
دکتر طیبنیا؛ عضو هیئتعلمی دانشگاه اصفهان، در بخش اصلی سخنانش بااشارهبه سرعت فزاینده تحولات جهانی آموزش گفت: «نظامهای تعلیموتربیت در سراسر جهان درحالعبور از الگوهای سنتی و حرکت سوی یادگیریهای شخصیسازیشده هستند. دراینروند، نقش معلم از انتقالدهنده صرف محتوا به مربی، راهبر و تسهیلگر یادگیری تغییر کرده». وی بااشارهبه تأثیر فناوریهای نوین تأکید کرد: «تحولات فناورانه و بهویژه گسترش هوش مصنوعی، آینده آموزش را با شتابی بیسابقه دگرگون کرده و نظامهای آموزشی ناگزیر از تطبیق با شرایط جدیدند». وی افزود: «تأخیر در تصمیمگیریهای کلان آموزشی میتواند پیامدهای جدی برای آینده نظام تعلیموتربیت کشور بههمراه داشته باشد». وی الگوی «مدرسه زندگی» را نمونه عملی برای تحقق سند تحول بنیادین آموزشوپرورش خواند و گفت: «این الگو برخلاف بسیاری طرحهای صرفاً نظری، در میدان عمل نیز آزموده شده. دراینمدل، آموزش و تربیت یکپارچه دیده شده و خانواده بهعنوان یکی از ارکان اصلی فرایند تربیت نقش محوری دارد».
درادامه، سید مهدی نوابی؛ نویسنده کتاب «مدرسهای برای زندگی» بااشارهبه روند شکلگیری این اثر گفت: «این کتاب حاصل تلاش فردی نیست و باید آنرا نتیجه یک کار پژوهشی تیمی و چندساله دانست. مطالعات اینپروژه از سال ۱۳۹۵ آغاز شد و پس از طی مراحل نظری، در سال ۱۳۹۹ بهصورت آزمایشی در یکی از مدارس اصفهان بهاجرا درآمد». وی باتأکیدبر نقش تجربههای میدانی تأکید کرد: «بازخوردهای حاصل از اجرا نقش مهمی در اصلاح و تکمیل الگو داشت و تلاش شد مفاهیم کلیدی تربیتی از حالت انتزاعی خارج و به سازوکارهای عملی و قابلاجرا در مدرسه تبدیل شوند». نویسنده کتاب «مدرسهای برای زندگی» گفت: «اگرچه این اثر با تمرکز بر مدارس دخترانه دوره ابتدایی تدوین شده است؛ اما ظرفیت استفاده در سایر مقاطع تحصیلی و حتی در سطح سیاستگذاری آموزشی را نیز دارد». وی افزود: «هدف اصلی از انتشار این کتاب، صرفاً ارائه یک الگو نبوده؛ بلکه گفتمانسازی و حرکت بهسوی تحول پایدار در آموزش رسمی کشور مدنظر قرار گرفته است».
در بخش اصلی مراسم، حجتالاسلاموالمسلمین دکتر خسروپناه؛ دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، بااشارهبه جایگاه این اثر گفت: «کتاب مدرسهای برای زندگی را نباید صرفاً یک اثر آموزشی دانست؛ بلکه این کتاب درواقع الگوی حکمرانی مدرسه را ارائه میدهد. این اثر توانسته میان مبانی نظری و اجرای میدانی پیوند برقرار کند و ازاینرو، از قابلیت ارزیابی و توسعه برخوردار است». وی بااشارهبه رویکردهای این کتاب اظهار داشت: «توجه همزمان به سیاستگذاری، راهبری، اجرا و نظارت در سطح مدرسه، از نقاط قوت این اثر بهشمار میرود». وی گفت: «پذیرش تکثر الگوهای اجرایی در چارچوب وحدت اصول، ضرورتی اجتنابناپذیر در حکمرانی آموزشوپرورش است و رسمیتبخشی به الگوهای موفق میتواند از گسترش اجرای غیررسمی طرحهای تربیتی جلوگیری کند».
درپایان، کتاب «مدرسهای برای زندگی» با حضور مسئولان، اندیشمندان و فعالان حوزه تعلیموتربیت رونمایی و از نویسنده اثر و مهمان ویژهبرنامه تقدیر شد. این آیین با امضای کتاب و ثبت عکس یادگاری جمعی به کار خود پایان داد.