اتحاد آنکارا-تهران؛ و چند پرسش!
«رقابتهای منطقهای سالهاست همکاری بین ترکیه و ایران را محدود کرده است؛ باوجوداین، حالا نگرانیهای امنیتی مشترک درباره اسرائیل، زمینهای مشترک برای همکاری تهران- آنکارا فراهم کرده است». بهگزارش ایرنا؛ رادیو بینالمللی فرانسه در گزارشی بااشارهبه زمینه مشترک همکاری ایران و ترکیه نوشت: هاکان فیدان؛ وزیر خارجه ترکیه در سفر اخیرش به تهران، اسرائیل را «بزرگترین تهدید منطقه» خواند. وزیر خارجه ترکیه که در تهران میهمان عباس عراقچی، همتای ایرانیاش بود، اعلام کرد که هردو کشور «اسرائیل را بهدلیل سیاستهای توسعهطلبانهاش، بزرگترین تهدید برای ثبات خاورمیانه» میدانند. در ادامه این مطلب آمده است: آنکارا بهطور فزایندهای نسبت به عملیاتهای نظامی اسرائیل در سوریه خشمگین است و آنرا تهدیدی برای امنیت خود میبیند. حکومت جدید سوریه نیز متحد نزدیک ترکیه است. این رسانه درادامه ادعا میکند که «مجموعه تحولات منطقه به کاهش قدرت ایران منتهی شده و درنتیجه تهران از نگاه آنکارا تهدید کمتری بهحساب میآید». سُلی اوزل؛ کارشناس روابط بینالملل به این رسانه فرانسوی گفت که «آنکارا از اینموضوع خیلی خوشحال است. رقابت و همکاری بهمعنای واقعی روابط را تعریف میکنند. حالا رابطه دو کشور متعادلتر است؛ اما محدودیتهایی وجود دارد که از رویکرد آمریکا در قبال ایران نشاءت میگیرد». بهگفته مورات اصلان؛ تحلیلگر بنیاد SETA، اندیشکده حامی دولت ترکیه در حوزه تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، «تحولات داخل ایران نیز موتور محرکهای برای تلاشهای دیپلماتیک ترکیه نسبت به تهران است». وی اضافه کرد: ایران درتلاش است تا چشمانداز تازهای بسازد که در آن بتواند با غرب ارتباط برقرار کند، اما برپایه شرایطی که خودش تعیین کرده است. دراینزمینه، ترکیه میتواند کمک کند. بههمیندلیل آنکارا درحالمذاکره یا برقراری ارتباط با ایران است تا از شروط دستیابی به اجماع مشترک احتمالی آگاهی یابد. بهنوشته این رسانه؛ بااینحال، گرمشدن روابط بین ترکیه و ایران بهمذاق اسرائیل خوش نمیآید؛ جاییکه وزرای آن، ترکیه را بزرگترین تهدید علیه اسرائیل خواندهاند! تنشها بین تلآویو آنکارا بهدلیل حمایت قاطع اردوغان (رئیسجمهوری ترکیه) از «حماس» روبهافزایش است. گالیا لیندنشتراوس؛ تحلیلگر مسائل ترکیه در مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل (INSS) میگوید: واضح است که اسرائیل نمیخواهد روابط ایران و ترکیه گرم شود زیرا ایران را تهدید وجودی میبیند؛ پس هرچیزیکه به ایران کمک کند، از نگاه اسرائیل دردسرساز است. نیروهای امنیتی اسرائیل اینماه حماس را به انجام یک عملیات مالی بزرگ در ترکیه تحتنظارت ایران متهم کردهاند و این درحالی است که گفته میشود بسیاری از اعضای ارشد حماس در استانبول اقامت دارند. بهنوشته آر.اف.آی؛ با تأیید مقامات ترکیه مبنیبر توافق کلی بر سر سفر اردوغان به ایران، نگرانیهای اسرائیل درباره بهبود روابط ترکیه با ایران احتمالاً تشدید خواهد شد. افزونبراین؛ باتوجهبه تنشهای جاری بین تهران و واشنگتن، آنکارا باید اطمینان حاصل کند روابطش با تهران، متحد آمریکاییاش را تحریک نمیکند و برای برقراری چنین تعادلی، کار حساسی برعهده دارد. روابط خوب با واشنگتن برای آنکارا حیاتی است؛ زیرا ترکیه جهت کاهش تنشها با اسرائیل، به دونالد ترامپ (رئیسجمهوری آمریکا) چشم دوخته. بهگفته اصلان؛ «اکنون، ایالاتمتحده برای اسرائیل، فضا را شکل میدهد». وی اضافه کرد: ترکیه ترجیح میدهد که با اسرائیل دیپلماسی اطلاعاتی داشته باشد نه یک جنگ قریبالوقوع؛ اما برای آرامکردن شرایط روی میانجیگری و حمایت آمریکا حساب میکند.