کشتی ترکیه در سوریه به گِل نشست

شک و تردید، تشتت و تشویش و خودمحوری یا به عبارت ساده‌تر خودبزرگ‌بینی اردوغان رفته‌رفته از درون ترکیه به فرامرزهای این کشور به‌ویژه در سوریه و عراق رسیده‌است، ترکیه‌ای که تمام هم و غم خود را صرف مبارزه با اسد و سرنگونی او کرده بود و از مخالفان اسد از نظر مالی و تجهیزاتی پشتیبانی فزاینده‌ای می‌کرد، کم‌کم به آخر خط رسیده‌است. روزی نیروهایش را با تجهیزات روانه عراق می‌کند تا به اصطلاح علیه کردهای ترکیه از آن سوی مرز مبارزه کند. اصلا برای اردوغان مهم نبود عراق کشوری است مستقل و غیروابسته، حکومت دارد، قانون دارد و از همه مهم‌تر ارتش دارد. بی‌توجه؛ شبانه حمله کرد و تجاوز به خاک یک کشور دیگر، بعدها نیرویی قریب به شش هزار ارتشی با تجهیزات پیشرفته روانه سوریه کرده و به بهانه امنیت مرزهایش از حملات تروریستی داعش که شاید به یک جُک شباهت دارد و دیگر هیچ، همه فهمیدند و دانستند، هدف اردوغان تضعیف کردهای سوریه و ‌آسیب رساندن به آنان بود که مبادا روزی مستقل شوند و آنگاه با کردهای ترکیه به یک نیروی قوی و در فاز بعدی یک کشور نیرومند تبدیل شوند. بلی ترکیه که یک روز و حتی سال‌ها از مخالفان اسد در سوریه پشتیبانی می‌کرد اینک اولویت اول خود را مبارزه با ستیزه‌جویان داعش که عملیات تروریستی علیه دولت ترکیه ترتیب می‌دهند قرار داده است، مبارزه در الیاپ تأکیدی بر مسیر مخاطره‌آمیز آنکارا در رویکرد جدیدش در جنگ سوریه است که با هدف مبارزه با داعش و مبارزان کرد سوری آغاز شده‌است. این حمله ترکیه به یقین نارضایتی آمریکا، به‌ویژه ترامپ را باعث شده و مانع دیگری در رابطه بین ترکیه و ایالات متحده است و در حال حاضر واقعیت گرایش ترکیه به سمت مسکو را نشان می‌دهد. در نخستین روزهای حمله 50 سرباز ترکیه کشته شدند و اردوغان دریافت که نبرد چندان هم آسان نیست. این منطقه 60هزار نفری که کاملا در دست داعش است توسط کانال‌های متعددی حفر شده و تمام راه‌های ورودی به آن مین‌گذاری و ماشین‌ها و ادوات جنگی داعش بمب‌گذاری شده و کمین‌های چریکی در مقابل نیروهای محاصره مبارزه می‌کنند و بدین روی هر گاه نیروهای مخالف سوری که تحت حمایت ترکیه هستند خود را به شهرهای محوری نزدیک کرده‌اند بلافاصله مجبور به عقب‌نشینی می‌شوند. در این نبردها نیروهای ترک با حملات کور زمینی و هوایی خسارات زیادی به غیرنظامیان وارد کرده‌اند. در مقابل کردها و داعشیان اغلب اوقات آنکارا و استانبول را نشانه گرفته، با حملات تروریستی و انفجارات پی‌در‌پی قلب ترکیه را به لرزه درمی‌آورند و تلفات زیادی به ترکیه و ثبات اردوغان وارد می‌کنند. در این وضعیت به نظر می‌رسد مواضع اتخاذ شده توسط ترکیه در مبارزه با کردهای سوری و عراقی که مورد پشتیبانی کامل آمریکا هستند باعث نگرانی و خشم آمریکا شده تا جایی که اردوغان در زیر شدیدترین حملات لفظی قرار گرفته‌اند و اردوغان در تردید و شک بسیار قرار گرفته و نمی‌تواند به راه اصلی میانه بیندیشد، بنابراین به دنبال گزینه دیگر است که چه بسا در درازمدت اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه به بررسی گزینه نزدیکی به روسیه متمایل شود که در حال حاضر مهره کلیدی از نظر دیپلماتیک در سوریه به حساب می‌آید. روسیه پوتین در ماه دسامبر کمک کرد که نیروهای اسد، مخالفان را در شمال شهر حلب سرکوب‌کنند و سپس مسکو و آنکارا در مذاکراتی منجر به آتش‌بس اخیر شد و نقش همکاری را برجسته‌تر کردند. به هر روی ترکیه مصاعب بسیاری را در این روزها احساس می‌کند؛ از درون و به بهانه مبارزه با یاران فتح‌اله گولن جمعیتی بیش از یک میلیون نفر را با خود مخالف کرده، با کردها به طور بی‌رحمانه مبارزه می‌کند، در برون از مرز و در سوریه در باتلاق گیر کرده و راه گریزی از این وضعیت ندارد، با پشتیبان سنتی خود، آمریکا و حتی ناتو در ستیز است و باید گفت این سرنوشت و تشتت رأی کشتی ترکیه و کاپیتان آن اردوغان را در سرزمین بحران‌زده سوریه به گِل نشانده و در آینده نزدیکی او نخواهد توانست از این بحران خارج شود. شاید هم یک شورش سراسری تاروپود اردوغان را از هم گسسته و پاره کند، پس صبر می‌کنیم و به انتظار آینده مبهم روزگار می‌گذرانیم.