سودای کسب ثروت با بازارسازان جوان
اصطلاح بازارسازان از واژگان و عبارات نسبتا نوظهوری است که به تازگی در جامعه و بهخصوص کلانشهرها، بیش از پیش به گوش میرسد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، رویای پولدار شدن در مدت زمان کوتاه، پدیده جدیدی نیست و از دیرباز عدهای همواره درصدد بودهاند تا با اتخاذ تصمیمات به زعم خویش موثر و هوشمندانه، مسیر و ره چنددهساله را در زمانی کوتاه طی طریق کنند. فعالیت در قالب شبکههای هرمی، از نمونه پدیدههایی به شمار میرود که در طول سالیان نه چندان دور گذشته، جوانان بسیاری را جذب و البته سرخورده ساخت. چتر معضل شبکههای هرمی در مقاطعی آنچنان پهن و گسترده شده بود که بخشهایی از جامعه و خانوادهها را به خصوص در اقشار و طیفهای جوان و نوجوان جامعه متحمل هزینههایی جدی و سرسامآوری کرد. با همه این اوصاف، همگام و همراستا با رشد و توسعه شبکههای اجتماعی و گسترده شدن دایره مخاطبان و کاربرها در اقصینقاط کشور، شیوههای جدیدی از کسب درآمد، اشتغال و تامین معیشت نیز ظهور و بروز پیدا کرده است. بازارسازان یا بازاریابی شبکهای یکی از روشهایی است که اخیرا در میان جوانان شایع شده و در این ساز و کار، عدهای از فعالان اقتصادی یا جویای کار با فعالیت در چنین دایره و چارچوبی تلاش میکنند با کسب در آمد مطلوب، زندگی مرفهتری را برای خویش فراهم سازند. سوال اول این است که اساسا بازاریابی شبکهای یا بازارسازی چیست؟ بازاریابی شبکهای یا بازارسازی، مشمول فعالیتی میشود که به واسطه آن، کالا یا محصولاتی از شرکتی خریداری میشود و سپس خریدار بنا بر دامنه ارتباطاتی که از آن برخوردار است، نسبت به فروش آن اقدام میکند. در این فرآیند، هر آنچه افراد و گروههای بازارساز از ارتباطات بیشتر و قویتری برخوردار باشد ،به تبع ضریب فروش محصولات نیز افزایش خواهد یافت. آنچه که در این میان باعث سودآوری میشود به تعداد لایهها و زیرمجموعههای فرد بازارساز و تخفیفاتی بازمیگردد که در خریدها برای او لحاظ میشود و همین مابهتفاوتها از یک سو و تعداد افراد زیرگروه و زیرمجموعه وی از سوی دیگر برای فعال بازارساز سودآور خواهد بود. تفاوت بازاریابی شبکهای با شبکههای هرمی چیست؟ با وجود شباهتهای بسیار میان فرآیند و ساز و کار فعالیتی بازاریابی شبکهای و شبکههای هرمی، لذا برخی معتقدند در عقبه و نهان این فعالیت، تفاوتهای جدی و معناداری وجود دارد. سیروس نوعپرور؛ فعال اجتماعی و اقتصادی در تشریح تفاوتها و وجه تمایزات میان این دو مقوله، اظهار داشت: خرید و فروش شفاف کالا، پرداخت مالیات به دولت و داشتن تراکنش مالی از مولفههای حائز اهمیتی است که در شبکههای هرمی، نام و نشانی از آن یافت نمیشود. وی افزود: علیرغم شباهتهای ساختاری، لذا فعالیت در قالب بازارسازی برای جامعه و اقتصاد کشور مخرب و آسیبزا نیست؛ اما فعالیت شبکههای هرمی در چنین قالب و ساز و کار سازندهای قابل معنا نبوده و نیست. نوعپرور گفت: متاسفانه آنچه که در شبکههای هرمی مشهود و ملموس بود، عمدتا معطوف به فریب و دروغ و بزرگنماییهایی میشد که متاسفانه بر خلاف واقعیت و به صورت کاذب، فعالان این حوزهها تلاش میکردند با به اصطلاح پرزنت کردن افراد، مشتریان و زیرمجموعههای بیشتری را برای خود جذب و ایجاد کنند؛ اما در واقع فروش و تبادل کالای خاصی در آن دیده و مشاهده نمیشد. وی افزود: اگرچه در کلام موضوع خرید کالا مطرح میشد؛ لذا در مقام عمل چنین اقلام و محصولاتی دستیافتنی نبود و اگر هم کالایی مبادله میشد، بیشتر شبیهسازیهای غیر واقعی از کالاها یا خدمات پوچی بود که ثمرهای برای توسعه اقتصادی کشور نداشت. ژیلا مفتح،؛ دانشآموخته رشته مدیریت با اشاره به لزوم هدفمندتر شدن فعالیتهای اینچنینی در جامعه اظهار داشت: بدون تردید در شرایطی که معضل بیکاری به یکی از چالشهای جدی جامعه ایران تبدیل شده، هرآنچه در این حوزه فعالیتهای بیشتری انجام شود، شاهد اشتغالزایی فزایندهتری خواهیم بود و این امر به تدریج بار سنیگن بیکاری را سبکتر خواهد ساخت. وی افزود: البته نباید از نظر دور داشت که لزوما، اشتغالزایی برای گروهی، دال بر موفقیتآمیز بودن آن نیست، زیرا باید عقبه و تبعات چنین فعالیتهایی نیز تحلیل و بررسی شود و تاثیرات آن در سطوح کلان آنالیز، تحلیل و ارزیابی شود و در صورت تحقق این امر، میتوان به قضاوت دقیقتری از این فعالیتها دست یافت. دانشآموخته رشته مدیریت عنوان کرد: نکته ظریف در خصوص چنین فعالیتهایی به این واقعیت معطوف میشود که کانون اصلی خرید و فروش محصولات و اقلامی که مورد داد و ستد قرار میگیرد، به تولیدات کالاهای خارجی متمرکز میشود. مفتح گفت: در صورت جایگزین شدن محصولات ایرانی و تولیدات داخلی با اقلام خارجی، قطعا شاهد گامی موثر و سازنده در پیشرفت و توسعه اقتصادی کشور خواهیم بود، زیرا خواه یا ناخواه، با توسعه روز افزون فناوریها و نفوذ و گسترش آن در ابعاد گوناگون زندگی افراد و گروههای اجتماعی، خرید و فروش و مبادلات اقتصادی در آینده، بیش از پیش در این قالب (اینترنت و فضای مجازی) مرسوم و شایع خواهد شد. وی در خاتمه یادآور شد: به نظر میرسد بازارسازی از فرصتها و ظرفیتهای مطلوب و شایستهای به شمار میرودکه با اعمال مدیریت صحیح و لحاظ کردن تدابیر لازم، حصول موفقیت و توفیقات هرچه بیشتر اقتصادی و اجتماعی در این ساز و کار دور از تصور نخواهد بود.