خیز تورمی فروردین در آینه سال 96

مرکز آمار با انتشار گزارش شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری کشور در فروردین ماه امسال نرخ تورم نخستین ماه امسال را درحالی 9.4 درصد اعلام کرد که براساس برخی اظهارنظرها، تورم در سال 96 روند رو به صعودی خواهد داشت. در واقع این گمانه‌زنی‌ها حتی در اوایل سال 95 هم مطرح می‌شد که روند نرخ تورم در سال 95 در مدار کاهشی است و در سال 96 رو به افزایش می‌گذارد. از همین رو برخی نرخ تورم اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران را دلیلی برای محقق شدن آن پیش‌بینی‌ها می‌بینند. در همین حال مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده: «متوسط نرخ رشد شش‌ماهه پایه پولی از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۹۳ معادل ۴.۷ درصد است، این درحالی است که این متغیر در شش‌ماهه اول سال ۱۳۹۵ معادل ۷.۹ درصد افزایش یافت. بنابراین تورم دو رقمی در سال ۹۶ پیش‌بینی می‌شود.» با توجه به وضعیت نرخ تورم تولیدکننده و همچنین افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم در ماه‌های آتی سال جاری فزاینده باشد، به‌طور کلی نتایج برآوردهای مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد نرخ تورم سال‌های 1395 و 1396 به‌ترتیب 9.1 درصد و 10.9 درصد خواهد بود، ضمن اینکه صندوق بین‌المللی پول نرخ تورم این دو سال را به‌ترتیب 9 و 11 درصد پیش‌بینی کرده است. افزایش نقدینگی جامعه و نرخ نسبتا بالای سودهای بانکی و بازارهای مالی موجب می‌شوند تا این نقدینگی سیال بوده و به راحتی بتوانند به‌بخش‌های تورم‌زا منتقل شوند. بر همین اساس از مهمترین اقدامات برای کنترل تورم و کاهش آن هدایت نقدینگی به سمت بخش‌های غیرتورمی است. یک پژوهشگر سیاسی- اقتصادی اعتقاد دارد: ‌«بيشتر كارهاي پژوهشي كه براي اقتصاد ايران انجام شده است، ثابت مي‌كنند نرخ تورم در ايران يك پديده پولي است؛ يعني رابطه علت و معلولي از طرف پول به معناي گسترده آن به طرف نرخ تورم است. البته عوامل ديگري نيز اثرگذار هستند؛ ولي سهم نقدينگي بيشتر است. بنابراین در تحليل‌ها هم بعضا همه تقصيرها گردن نقدينگي مي‌افتد.» سعید لیلاز نیز رشد بالای نقدینگی یعنی رقم 30 درصد را که دولت یازدهم با وجود همه تلاش‌ها نتوانسته است آن را مهار کند و پایین بیاورد؛ دلیلی برای رسیدن تورم سال 96 تا 12 درصد عنوان کرد. از آنجاکه نرخ تورم اعلام شده برای فروردین تا حدی بالاتر از پیش‌بینی‌هاست، به‌نظر می‌رسد تورم سالانه هم بیش از 12درصد باشد. از آنجاکه معمولا تورم و رکود در دو نقطه مقابل هستند تنها می‌توانیم امیدوار باشیم رکود کمی کاهش یابد. شاخص کل (بر مبنای100=1390) در فروردین ماه 1396 عدد 244.9 را نشان می‌دهد که نسبت به ماه پیش، 1.8درصد افزایش داشته است. افزایش شاخص کل نسبت به ماه مشابه پارسال (تورم نقطه به نقطه) 9.4 درصد است که نسبت به مدت مشابه ماه پیش(8.0 درصد)، 1.4واحد درصد افزایش یافته است. براساس این گزارش، درصد تغییرات شاخص کل (نرخ تورم کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری) در 12 ماه منتهی به فروردین 96نسبت به دوره مشابه پارسال 6.9 درصد است که نسبت به همین اطلاع در اسفند 1395 (6.8 درصد)، یک دهم واحد درصد افزایش یافته است. شاخص گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نیز در این ماه به رقم 303.1 رسید که نسبت به ماه پیش 3.9 درصد افزایش نشان می‌دهد. براساس این گزارش، شاخص گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به ماه مشابه سال پیش 16.1 درصد افزایش نشان می‌دهد و درصد تغییرات این گروه در 12 ماه منتهی به فروردین امسال نسبت به دوره مشابه سال پیش 8.5 درصد بوده که نسبت به تورم 12 ماهه منتهی به اسفند 95 (7.6 درصد)0.9 درصد افزایش نشان می‌دهد. شاخص گروه اصلی «خوراکی‌ها» نیز در ماه مورد بررسی به عدد 301.9 رسید که نسبت به ماه پیش 4.1 درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین شاخص گروه اصلی «خوراکی‌ها» نسبت به ماه مشابه پارسال 16.5 درصد افزایش نشان می‌دهد و نرخ تورم 12 ماهه این گروه نیز 8.4 درصد است. شاخص گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» در فروردین ماه امسال به رقم 224.9 رسید که نسبت به ماه پیش هشت دهم درصد افزایش داشته است. افزایش شاخص گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» نسبت به ماه مشابه پارسال 6.6 درصد و نرخ تورم 12 ماه منتهی به فروردین 96 نیز نسبت به دوره مشابه پارسال این گروه 6.2 درصد است که نسبت به تورم 12 ماهه منتهی به اسفندماه 1395 (6.4 درصد) دو دهم درصد کاهش یافته است.