محیط زیست
کارشناس ایرانی؛ نماینده آسیا در کنوانسیون سایتیس
اصغر مبارکی، خزندهشناس ایرانی بهعنوان نماینده کشورهای آسیا در کمیته جانوری کنوانسیون سایتیس انتخاب شد. به گزارش ایسنا، در آخرین نشست متعاهدین کنوانسیون سایتیس در سال گذشته انتخابات اعضای کمیته جانوری برگزار شد که در این انتخابات یکی از کارشناسان ایرانی به نام اصغر مبارکی که در حوزه حیات وحش فعال است به عنوان عضو علیالبدل برگزیده شد. او که سابقه مدیریت و کارشناسی در سازمان حفاظت محیط زیست دارد، سالهاست به عنوان مقام علمی کنوانسیون سایتیس در ایران فعالیت میکند. طی دو هفته گذشته در نشست کمیته دائمی برگزار شد به دلیل حضور کمرنگ یکی از اعضای اصلی کمیته جانوری و به دنبال برگزاری مجدد انتخابات، اصغر مبارکی به عنوان عضو اصلی کمیته جانوری و نماینده قاره آسیا در کمیته علمی جانوری کنوانسیون سایتیس برگزیده شده است. کلیه تصمیمات در مورد گونههای جانوری جهان در کمیته جانوری کنوانسیون سایتیس اتخاذ میشود و برای اولینبار است از بدنه سازمان حفاظت محیط زیست ایران یکی از متخصصان فرصت عضویت در کمیته جانوری کنواسیون سایتیس را مییابد. جریان انتخاب اعضای کمیته علمی بدین صورت است که متخصصان کشورهای مختلف با ارائه رزومه پژوهشی خود به کنوانسیون سایتیس در انتخابات کمیته جانوری شرکت میکنند که از بین آنها ۱۱نفر بهعنوان اعضای کمیته انتخاب میشوند. قبل از اصغر مبارکی متخصص دیگری به نام محمد پورکاظمی طی سالهای گذشته توانسته بود، به عنوان نماینده آسیا به عضویت کمیته جانوری سایتیس درآید. اخیرا کنوانسیون سایتیس طی اطلاعیهای برگزیدن اصغر مبارکی به عنوان نماینده کشورهای قاره آسیا در کمیته علمی جانوری این کنوانسیون را از طریق وبسایت خود اعلام کرده است. کنوانسیون سایتیس (CITES)، کنوانسیون منع تجارت گونههای گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض است که در سال ۱۹۷۳ برای حفاظت از برخی گونههای در خطر انقراض از طریق برقراری محدودیتهایی در تجارت آنها در واشنگتن به تصویب رسید. این کنوانسیون یکی از مهمترین کنوانسیونهای بینالمللی محیط زیست در راستای حفظ تنوع زیستی جانوران و گیاهان است که تاکنون ۱۶۰کشور را به عنوان عضو رسمی دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز در سال ۱۳۵۵ به عضویت این کنوانسیون درآمد و مرجع رسمی ملی برای پیگیری مواد کنوانسیون در ایران سازمان حفاظت محیط زیست است.
کنوانسیون سایتیس دارای یک مقدمه، ۲۵ ماده و سه ضمیمه است و گونهها برحسب اهمیت و درجه قریبالوقوع بودن انقراض آنها در یکی از فهرستهای سهگانه ضمائم درج و تجارت آنها طبق مقررات تحت کنترل قرارمیگیرد. ضمیمه یک کنوانسیون سایتیس تمام گونههای درمعرض خطر انقراض را در برمیگیرد و تجارت این دسته از گونهها تحت کنترل شدید قرار دارد تا بقای آنها بیشتر به خطر نیفتد. صدور مجوز تجارت برای این گونهها تنها در شرایط خاص انجام پذیر است. گونههای ضمیمه دو گونههایی را در برمیگیرد که چنانچه تجارت آنها تحت کنترل و نظارت جهانی قرار نداشته باشد بهزودی در خطر انقراض قرار خواهند گرفت. گونههای ضمیمه سه دربرگیرنده گونههایی است که هر کشور متعاهدی به علت وضعیت خاص برخی از گونهها در قلمرو ملی، علاقهمند به اعمال مقررات کنوانسیون برای حفظ این گونهها بوده و برای کنترل آنها به همکاریهای جهانی نیازمند است. کنوانسیون سایتیس سه کمیته دارد که کلیه کارهای فنی و اداری کنواسیون از طریق این سه کمیته انجام میشود که شامل کمیتههای گیاهی، جانوری و دائمی میشود.
لزوم اتخاذ تمهیداتی برای جلوگیری از پدیده قاچاق در فاز دوم باغ پرندگان
مدیرعامل انجمن طرلان ضمن بیان اینکه افتتاح فاز دوم باغ پرندگان اتفاق خوبی از نظر زیستمحیطی است، گفت: امیدوارم اشتباهات فاز اول در این بخش تکرار نشود. به گزارش ایسنا، علیرضا هاشمی با بیان اینکه بهنظر میرسد فاز دوم باغ پرندگان مراحل پایانی خود را پشت سر میگذارد، اظهار کرد: شواهد امر نشان میدهد وسعت و ظرفیت فاز دوم باغ پرندگان چند برابر فاز اول است و با محیطی محصور و تورکشی شده آماده ورود هزاران پرنده جدید خواهد بود. وی با اشاره به اینکه افتتاح فاز دوم باغ پرندگان خبر خوبی برای محیط زیست کشور خواهد بود، تصریح کرد: دربیشتر کشورهای جهان چنین مراکزی علاوه بر نگهداری از پرندگان به انجام فعالیتهای حفاظتی نیز میپردازند. ساخت چنین فضایی برای پرندگان تنها با هزینه زیاد و برخورداری از تخصص امکانپذیر است و و به عنوان یک فرد غیردولتی وعلاقهمند معتقدم وجود چنین مکانی یک فرصت بزرگ برای شهر تهران است. هاشمی افزود: با توجه به تجربه مسئولان امر درفاز اول، یقینا شاهد ملاحظات زیستمحیطی دقیقتری در فاز جدید خواهیم بود، هرچند فاز اول نیز تغییری بنیادی و مثبت در محدوده خود ایجاد کرده است. مدیرعامل انجمن پرندهشناسی و پرندهنگری طرلان ادامه داد: محصور بودن فاز دوم باغ پرندگان عاملی برای تائید بیشتر این بخش از سوی مسئولان محیط زیست و بخش دامپزشکی است چرا که محصور بودن ارتباط بخش پرندگان آزاد وحشی را با پرندگان حاضر در مرکز کم میکند و این کار سبب پیشگیری از سرایت و انتقال بیماریهای مشترک و کنترل بهتر آن میشود همچنین لازم نیست مسئولان دایم نگران پرواز احتمالی پرندگان باشند و تدابیری برای کنترل آنها بیندیشند لذا پرندگان در محدوده جدید استرس کمتری را تجربه میکنند. هاشمی افزود: احتمال میدهم در فاز دوم باغ پرندگان شاهد زادآوری تعداد زیادی از پرندگان باشیم چراکه با وسعت بالا و تنوع زیستگاهی بیشتر قاعدتا شرایط برای پرندگان مناسبتر خواهد بود. معمولا چنین مراکزی مکان خوبی برای نگهداری و حضور پرندگانی است که سلامتی نسبی خود را پس از بازپروری بهدست آوردهاند اما قادر به رهاسازی در طبیعت نیستند بنابراین میتوانند در اینگونه باغها به حیات خود ادامه دهند. امیدوارم این دیدگاه و همکاری بین این مرکز و سازمان حفاظت محیط زیست آن را به یکی از مراکز اصلی چنین فعالیتی در کشور تبدیل کند. وی در ادامه گفت: این مجموعه به همان اندازه که با مدیریت صحیح میتواند باعث افتخار باشد، با اندک سهلانگاری سبب به وجود آمدن مشکلاتی خواهد شد. از جمله مهمترین مواردی که باید به آن توجه شود شیوه تهیه پرندگانی است که قرار است در فاز دوم باغ پرندگان نمایش داده شوند. این مسئله که این پرندگان از کجا آمدهاند و با چه مجوزی منتقل میشوند و چه مرجعی این موارد را دقیقا کنترل میکند، حائز اهمیت است. در حقیقت باید از منشاء دقیق تهیه پرندگان اطمینان حاصل شود بهویژه در مورد پرندگان حمایت شده که برخی از آنها در لیست معاهدات بینالمللی کشور ما نیزهستند. مدیر عامل انجمن طرلان تاکید کرد: این موضوع نیز اهمیت دارد که با توجه به حضور کشورمان در برخی معاهدات جهانی در زمینه حفاظت از حیات وحش، چگونه میتوان نظارتهای جهانی را بر چنین مراکزی حکمفرما کرد. کمی در این مورد از سوی مسئولان کمکاری شده است خصوصا درزمان شروع به کار فاز اول وضعیت چندان مناسب نبود. هاشمی با بیان این ادعا که برخی افراد و پیمانکاران انتخاب شده برای تامین پرندگان فاز اول پروژه بیشتر به قاچاق حیات وحش تمایل داشتند، اظهار کرد: این کار نه تنها سبب حضور شمار بسیاری از پرندگان وحشی با منشاء نامشخص در این مرکز شد بلکه سبب ناراحتی تعداد زیادی از فعالان محیط زیست شد. سرانجام ذرهبین بخش نظارت بر شکار و صید سازمان مرکزی محیط زیست کشور و همت مسئولان شهرداری سبب تغییراتی در روند نامناسب اجرای فاز اول باغ پرندگان و اصلاح برخی امور شد. خوشبختانه اکنون وضعیت باغ پرندگان در فاز اول نسبتا مناسب است و یک رویکرد آموزشی - فرهنگی بر آن حاکم شده است نه اینکه به آن به عنوان یک بنگاه داد و ستد پرنده نگاه شود. وی با بیان اینکه اراده و تفکر خوبی در پس این پروژه است، تصریح کرد: با توجه به قابلیتها و امکانات بالای فاز جدید قطعا فرصت بسیار ارزشمندی برای مردم و حتی بازدیدکنندگان خارجی خواهد بود تا خاطرهای خوب از شهر تهران داشته باشند اما با توجه به تغییرات همزمان در دولت همچنین احتمالا شهرداری تهران باید نظارت بیشتری براین بخش وجود داشته باشد.