صفآرایی مهرهها بهنفع تولیدکنندگان
معادلات بازار جهانی نفت
کارشناسان بازار نفت با در نظر گرفتن ناآرامیهای خاورمیانه روند قیمت طلای سیاه را رو به افزایش پیشبینی میکنند. بهگزارش مهر، رئیس سابق سازمان جاسوسی ایالات متحده درحالی کاهش قیمت نفت را راهکاری برای زمینگیر کردن اقتصاد ایران عنوان میکند که معادلات اخیر بین تولیدکنندگان عضو و غیر عضو اوپک نشان از افزایش قیمت طلای سیاه دارد. این درحالیست که میزان وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی نسبت به برخی کشورهای تولیدکننده نفت، کمتر است. ازسویی دیگر اظهارنظرهای اخیر مقامات کشورهای عضو و غیر عضو اوپک برای تمدید توافق کاهش تولید نفت، افزایش بیشتر قیمت نفت را نوید میدهد. به این چیدمان میتوان تحولات اخیر عربستان و تکانههایی در معادلات سیاسی خاورمیانه را نیز اضافه کرد. بهگفته کارشناسان بینالمللی نفت میتوان گفت قیمت طلای سیاه برخلاف آنچه از سوی برخی رسانههای خارجی مطرح میشود، روند به افزایشی در پیش دارد. صحت این گفته را میتوان در خروجی روز دوشنبه ۱۵آبان ماه سال جاری پایگاه اینترنتی دبیرخانه اوپک جستوجو کرد؛ به این ترتیب که براساس گزارش این دبیرخانه در تاریخ مذکور قیمت سبد نفتی اوپک به ۶۱دلار و پنجسنت برای هر بشکه رسید. این درحالیست که قیمت سبد نفتی اوپک روز جمعه هفته گذشته (۱۲آبان ماه) ۵۹دلار و ۱۵سنت بود. بهنظر میرسد موج دستگیری شاهزادگان و مسئولان سعودی در آغاز هفته جاری، از جمله دلایل جهش قیمت نفت در بازارهای جهانی بهشمار میآید. از طرفی اداره اطلاعات انرژی آمریکا برآورد خود را از مقدار رشد تقاضای جهانی نفت خام در سال ۲۰۱۸میلادی با ۸۰هزار بشکه افزایش به یکمیلیون و ۶۶۰هزار بشکه رساند. بااینهمه، این نهاد درگزارش ماهانه خود برآورد مقدار رشد تقاضای روزانه نفت در سال ۲۰۱۷میلادی را کاهش داد و آن را با ۴۰هزار بشکه کاهش به یکمیلیون و ۳۱۰هزار بشکه رساند. پیش از این، دیگر نهادهای ناظر بر بازار نفت، از جمله سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و آژانس بینالمللی انرژی (IEA)، برآورد خود را از رشد تقاضای نفت جهان در سال ۲۰۱۸میلادی افزایش داده بودند.
وقتی پای جنگ در میان باشد
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در گزارش «دورنمای نفت ۲۰۱۷» اعلام کرد که تقاضای جهانی برای نفت خام تولیدی اعضای این نهاد در دوسال آینده رشدی کمتر از انتظار دارد، زیرا رشد قیمت نفت به دلیل کاهش تولید نفت این سازمان و متحدان آن، سبب رشد تولید دیگر تولیدکنندگان میشود. البته ضمن چنین پیشبینی شاهد شرایط متفاوت دیگری هستیم. به این معنا که با توجه به ناآرامیهای خاورمیانه و در راس آن عربستان سعودی بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت میتوان پیشبینی کرد که در صورت بروز جنگ، قیمت نفت میتواند بهسرعت در سربالایی رشد قرار گیرد. اوپک همچنین در گزارش دورنمای نفت ۲۰۱۷ خود اعلام کرد افزایش تمایل به خودروهای برقی میتواند سبب شود رشد تقاضای خودروهای برقی در سال ۲۰۳۰میلادی متوقف شود و دورنمای بلندمدت این سازمان را به چالش بکشد. در همین راستا محمد سانوسی بارکیندو، دبیرکل اوپک، در مقدمه گزارش یاد شده، گفت: روشن است که این تعهد بزرگ به کاهش تولید نقشی مهم در فرایند بازگشت توازن به بازار نفت در سال جاری میلادی داشته است.
چشمانداز بازار نفت
طبق گزارش اخیر اوپک، تقاضا برای نفت خام تولیدی این سازمان در سال ۲۰۱۹ میلادی ۳۳میلیون و ۱۰۰هزار بشکه در روز خواهد بود که نسبت به برآوردهای گزارش پارسال پایینتر است. اوپک همچنین برآورد خود را درباره رشد تولید نفت خام شیل بالا برد و رشد قیمت نفت در سال ۲۰۱۷ و استمرار رشد تقاضا را مهمترین دلیل این افزایش تولید ذکر کرد. طبق گزارش این سازمان، عرضه جهانی نفت خام شیل در سال ۲۰۲۰میلادی به هفتمیلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۳۰میلادی به نهمیلیون و ۲۲۰هزار بشکه در روز میرسد، زیرا کشورهایی همچون آرژانتین و روسیه نیز همچون کشورهای آمریکای شمالی جمع تولیدکنندگان نفت شیل ملحق میشوند. اوپک همچنین برآورد رشد تقاضای نفت را در میان مدت افزایش داد و اعلام کرد تا سال ۲۰۲۲میلادی تقاضای روزانه نفت به ۱۰۲میلیون و ۳۰۰هزار بشکه در روز میرسد.