پیروزی دوبارهی حزب عدالت و توسعه در ترکیه و ایجاد فرصتها
سـهم ما در این پیـروزی کجاست؟
نمایندگان مجلس ترکیه، امروز یکی از نامزدهای 4 حزبی را که در انتخابات دهم آبانماه جاری موفق به ورود به مجلس شدند، به عنوان رییس جدید مجلس انتخاب خواهند کرد. به گزارش ایرنا، با توجه به اینکه حزب عدالت و توسعه بیشترین کرسیهای مجلس را در دست دارد، انتخاب «اسماعیل قهرمانگ قطعی به نظر میرسد. «عمر چلیک»، سخنگوی حزب حاکم ترکیه اعلام کرد که این حزب پس از انجام رایزنیهایی در شورای مرکزی تصمیم گرفت، «اسماعیل قهرمان»، نمایندهی استانبول را به عنوان نامزد ریاست مجلس معرفی کند. انتخابات دهم آبان 1394 ترکیه موجب بازگشت دوبارهی حزب عدالت و توسعه موسوم به AKP به قدرت شد. در این انتخابات، آرای حزب عدالت و توسعه به نسبت انتخابات هفدهم خرداد (5 ماه قبل) 4.5میلیون رای افزایش یافت. نتیجهی انتخابات اخیر موجب شد تا حزب عدالت و توسعه اینبار با کسب 317 کرسی (از مرز 276 کرسی لازم برای تشکیل دولت تکحزبی) عبور کند. این میزان کرسی به این معنی است که حزب عدالت و توسعه همانند 3 دورهی قبل برای تشکیل دولت نیازی به ائتلاف با دیگر احزاب نداشته و دوباره دولت تکحزبی به ریاست «احمد داوداوغلو» رهبر حزب عدالت و توسعه تشکیل خواهد شد. در حالی که میزان آرای داده شده به حزب عدالت و توسعه برای هیچیک از موسسات نظرسنجی داخلی و خارجی و حتی برای مسئولان خود حزب عدالت و توسعه نیز قابل پیشبینی نبود، اقدام مردم این کشور در حمایت قاطعانه از حزب عدالت و توسعه و رهبر معنوی آن «رجب طیب اردوغان» میتواند دربرداندهی معانی و مفاهیم عمیق سیاسی و اجتماعی در جامعهی ترکیه باشد. حمایت گستردهی مردم مسلمان ترکیه از «اردوغان» و «داوداوغلو» نشانگر عدم تمایل آنان به ادامهی بیثباتی سیاسی، اقتصادی و ناامنی در کشور است. اگرچه ممکن است مردم انتقاداتی نسبت به برخی سیاستهای داخلی این حزب، خصوصا در ارتباط با همسایگان و به ویژه در مورد بحران سوریه دارند، اما رویکرد توسعهای این حزب و ارتقای جایگاه سیاسی و اقتصادی ترکیه در خارج از کشور، طی 13 سال اخیر، عامل مهمی در گزینش مجدد حزب عدالت و توسعه توسط مردم این کشور است. کارشناسان سیاسی معتقدند که از منظر روابط جمهوری اسلامی ایران با ترکیه نیز واضح است که در جریان حاکمیت 14 سالهی حزب عدالت و توسعه روابط 2 کشور در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی پیشرفت چشمگیری داشته و دامنهی همکاری به حدی بوده که شاید به راحتی بتوان گفت که روابط 2 کشور در هیچ زمانی در تاریخ به این حد نزدیک و صمیمی نبوده است. پس به استناد همین سابقهی همکاری است که حمایتهای ترکیه در سالهای حاکمیت «اردوغان» و دوستانش در ترکیه از جمهوری اسلامی ایران به ویژه در دوران تحریمهای ظالمانهی آمریکا و غرب علیه ایران در موضوع فعالیتهای هستهای صلحآمیز کشورمان، هرگز توسط ایران فراموش نخواهد شد. البته همین امر موجب شد تا بستر لازم برای گسترش روابط در دوران پساتحریم فراهم شود و اصولا 2 کشور باید با ایجاد مکانیزمهای خاص، ضمن رفع مشکلات و اختلاف نظرات شریک اصلی تجاری یکدیگر باشند. سابقهی همکاری 2 کشور تا پیش از بحران سوریه همچنان سیری صعودی داشت و مقامات 2 کشور در طی سالهای پس از شکلگیری بحران سوریه نیز تلاش کردند تا روابط دوجانبه را از اختلاف مواضع 2 کشور درخصوص این بحران جدا و مانع فاصله گرفتن 2 کشور از یکدیگر شوند. به اعتقاد این کارشناسان، به نظر میرسد واگرایی به جای همگرایی در روابط ایران و ترکیه، 2 دولت قدرتمند منطقه طرحی است که دشمنان قرابت 2 کشور و در راس آنها آمریکا و رژیم صهیونیستی پیگیر آن هستند. البته در همین دورهی سه چهار سالهی اخیر نیز رهبران 2 کشور با تدبیر و درایت کافی به این مساله پرداختند و با راهکارهایی که اتخاذ کردند، توانستند روابط دوجانبه را از مباحث اختلافی در مسالهی سوریه جدا کنند و همکاریهای همهجانبه را به پیش ببرند. اکنون که بحران سوریه به یکی از بزرگترین چالشهای بینالمللی تبدیل شده و موجب ورود ابرقدرتها به این مساله شده است و همهی کشورهای دخیل در این بحران به ضرورت حل مسالمتآمیز و سیاسی آن تاکید دارند، فرصت خوبی برای آغاز رایزنیهای جدی بین ایران و ترکیه به منظور حفظ منافع جهان اسلام و منطقه به وجود آمده است. با این همه به نظر میرسد اختلاف نظر ایران و ترکیه به حدی بغرنج نباشد که دشمنان قرابت 2 کشور، آن را برجسته کردهاند؛ زیرا رهبران هر 2 کشور بزرگ و قدرتمند ایران و ترکیه به این امر واقفند که آرامش و توسعهی منطقه تنها در سایهی تداوم همکاری و همیاری این 2 کشور ممکن است.