کد خبر:
353994
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۲ دوشنبه ۲۹ آبان -
07:12
نشست «اَپک» زیر سایه تحولات ژئوپلیتیکی جهان
اجلاس سران جوامع عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا-اقیانوسیه (اَپک) درحالی به نشست یک‌هفته‌ای خود در سانفرانسیسکو پایان دادند که مطابق پیش‌بینی‌ها سایه تحولات ژئوپلیتیکی جهان بیش‌ازپیش بر آن سنگینی می‌کرد. ۲۱ عضو مجمع همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه بین ۱۱ تا ۱۷ نوامبر (۲۰ تا ۲۶ آبان) در سانفرانسیسکو برای سی‌اُمین اجلاس اپک ملاقات کردند. این اجلاس برای نخستین‌بار از سال ۲۰۱۱ است که آمریکا میزبانی برگزاری این اجلاس را برعهده داشت. این مجمع روز جمعه (۲۶ آبان‌ماه) با صدور بیانیه‌ای تحت‌عنوان «اعلامیه دروازه طلایی» (گلدن‌گیت) به کار خود پایان داد. اپک در سال ۱۹۸۹ در کانبرا (پایتخت استرالیا) به‌عنوان انجمن گفت‌وگوی غیررسمی برای ترویج یکپارچگی اقتصادی منطقه‌ای تأسیس شد. این مجمع درابتدا ۱۲ عضو داشت. اکنون اعضای اپک ۳۸درصدِ جمعیت جهان (حدود سه‌میلیاردنفر)، حدود ۶۲درصد تولید ناخالص داخلی و تقریباً نیمی از تجارت جهانی را پوشش می‌دهند. یکی از مهم‌ترین تلاش‌های اپک عمل‌کردن براساس تعهدات غیرالزام‌آور، گفت‌وگوی آزاد و احترام برابر به نظرات همه شرکت‌کنندگان است. همچنین تصمیمات دراین‌مجمع با اجماع و براساس تعهدات داوطلبانه اتخاذ می‌شود. اکنون سؤالی که دراین‌گزارش مطرح می‌شود این‌است‌که این اجلاس چه دستاوردهایی داشت؟ یکی از دستاوردهای این اجلاس، تمرکز بر فن‌آوری‌های جدید بود که جهان امروز را گریزی از آن نیست. دراین‌نشست، اعضای اپک موافقت کردند که از فناوری‌های جدیدی مانند هوش مصنوعی برای ایجاد پویایی در منطقه استفاده کنند. همچنین اعضای اپک؛ ازجمله استرالیا، برونئی، کانادا، شیلی، چین، هنگ‌کنگ، اندونزی، ژاپن، کره جنوبی، مالزی، مکزیک، نیوزیلند، پاپوآ گینه‌نو، پرو، فیلیپین، روسیه، سنگاپور، تایوان، تایلند، آمریکا و ویتنام مانند دوره‌های قبل برای توافق بر سر رویدادهای ژئوپلیتیکی تلاش کردند و این تلاش‌های نه‌چندان موفق به‌امضای دو سند بیانیه رهبران و بیانیه رئیس مجمع منتهی شد. مانند بیشتر گردهمایی‌های بین‌المللی، اپک به صحنه رقابت استراتژیک بین آمریکا و چین، دو اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شده. پیش از برگزاری این اجلاس، همه نگاه‌ها به نشست دوجانبه موردانتظار بین جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و شی جین‌پینگ (رئیس‌جمهوری چین) دوخته شده بود. جو بایدن از مذاکراتش خویش با همتای چینی به‌عنوان یکی از مفیدترین گفت‌وگوهای فی‌مابین یاد کرد و گفت: «یکی از سازنده‌ترین مذاکرات خود را با شی داشت». بایدن پس از این دیدار و گفت‌وگو، در یک اجلاس خبری به تشریح جزئیات دیدارش با همتای چینی خود پرداخت و اظهار کرد: «همیشه این‌طور نبوده است که در مذاکره با شی به توافق دست پیدا کنیم اما به‌یقین همیشه گفت‌وگوهای رک و بی‌پرده‌ای باهم داشته‌ایم». بایدن درادامه با توصیف رابطه میان ایالات‌متحده و چین به‌عنوان یک رابطه رقابتی، تأکید کرد: «مسئولیت من این است تا این رقابت را به‌طور منطقی مدیریت کنم تا به درگیری منجر نشود». بایدن و شی در نوامبر (آبان/ آذر) سال گذشته میلادی نیز سه‌ساعت در حاشیه نشست سران «گروه ۲۰» با هم دیدار و گفت‌وگو کرده بودند. این اولین سفر جین‌پینگ به ایالات‌متحده در شش‌سال‌گذشته است. در بیانیه منتشره دراین‌اجلاس، اعضای اپک باز مواضع خود را درمورد جنگ در اوکراین تکرار اما فقط به ابرازتأسف درباره وقوع جنگ در اوکراین بسنده کردند. دراین‌بیانیه بیشتر اعضا حمله به اوکراین را محکوم و بر ضرورت دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار براساس اصول منشور سازمان ملل متحد؛ ازجمله تمامیت ارضی، حاکمیت و استقلال سیاسی اوکراین تأکید کردند. نکته دیگر که دراین‌بیانیه به‌چشم می‌خورد، رویکرد مبهم بیانیه درمورد جنگ در غزه بود. دراین‌بیانیه آمده است: «ما درمورد بحران جاری در غزه تبادل‌نظر کردیم. سران؛ ازجمله ایالات‌متحده، مواضع مربوطه خود را به‌اشتراک گذاشتند. برخی از رهبران نیز پیام‌های مشترک نشست مشترک عربی و اسلامی در ریاض را که هفته گذشته برگزار شد را باردیگر با سایر اعضا به‌اشتراک گذاشتند». این مجمع با حاشیه‌هایی نیز همراه بود؛ ازجمله‌اینکه شماری از اعضای این مجمع براین‌باور بودند که اپک مکانی برای بیان مسائل ژئوپلیتیکی نیست. تغییرات اقلیمی یکی از معدود موضوعاتی بود که کلیه اعضای این مجمع را به اتفاق‌نظر وا‌داشت. به‌عنوان‌مثال رؤسای جمهور چین و ایالات‌متحده پیش از حضور دراین‌اجلاس توافق کردند کارگروه همکاری درزمینه آب‌وهوا را از سر بگیرند و متعهد شدند بر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بیفزایند. بایدن و شی به‌عنوان رؤسای جمهوری دو اقتصاد بزرگ جهان، متعهد شدند برای مقابله با تغییرات آب‌وهوایی با هم همکاری کنند. همچنین سران این مجمع توافق کردند درراستای اقتصاد «پاک و سبزتر» و کاهش گازهای گلخانه‌ای همکاری بیشتری داشته باشند. هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از فناوری‌های کلیدی درزمینه توسعه اقتصادی شناخته می‌شود و می‌تواند نقش مهم در بهبود زیرساخت‌ها، افزایش تولید و ایجاد اشتغال داشته باشد. در منطقه آسیا-اقیانوسیه که شامل کشورهای متنوع و بافت‌های اقتصادی مختلف است، لازم‌است‌که استفاده از هوش مصنوعی با هماهنگی بین کشورها و توجه به نیازهای محلی صورت گیرد. بخش هوش مصنوعی که سریعاً درحال‌تحول و توسعه در جهان است، ظرفیت‌های لازم برای تغییر نظم جهانی را به‌همراه دارد و به‌طور شگفت‌انگیزی به‌عنوان یکی از موضوعات کلیدی در اجلاس اپک مطرح شد. مدیران ارشد مایکروسافت، گوگل و متا از جمله شرکت‌هایی بودند که درمورد هوش مصنوعی دراین‌اجلاس صحبت کردند. به‌باور بسیاری از کارشناسان؛ توافق بین واشنگتن و پکن درخصوص توسعه همکاری درزمینه هوش مصنوعی از اهمیت فراوانی برخوردار است. به‌گفته ساندار پیچای (مدیرعامل گوگل)؛ هیچ راهی برای پیشرفت در درازمدت وجود ندارد مگراینکه چین و آمریکا عمیقاً با یکدیگر درمورد چیزی مانند هوش مصنوعی با یکدیگر گفتگو کنند.
مریم آزیش/ ایرنا