کد خبر:
354670
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ يکشنبه ۳۰ ارديبهشت -
08:02
«کریدور شمال-جنوب» در کانون توجه اجلاس روسیه و جهان اسلام
نشست عمومی پانزدهمین اجلاس بین‌المللی اقتصادی روسیه و کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی موسوم به «کازان فروم» درحالی با دستورکار زیرساخت‌های مالی و لجستیکی برگزار شد که کریدور شمال-جنوب در کانون توجه سخنرانان این‌نشست قرار گرفت.
علی باقری؛ معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که بنا‌به‌دعوت رستم مینیخانوف؛ رئیس‌جمهوری تاتارستان روسیه برای شرکت دراین‌اجلاس به کازان سفر کرده است، دراین‌آیین حضور داشت. علاوه‌بر رئیس‌جمهوری تاتارستان، برخی معاونان نخست‌وزیر روسیه و مقاماتش مانند دستیار رئیس‌جمهوری و معاون شورای فدراسیون (مجلس علیا) حضور داشتند. از جوامع اسلامی نیز مقاماتی همچون وزیر اقتصاد عمان، معاون نخست‌وزیر قزاقستان، معاون‌اول کابینه وزیران جمهوری قرقیزستان، معاون وزیر اقتصاد امارات متحده و سرپرست وزارت صنعت و تجارت دولت سرپرست افغانستان دراینرویداد حضور داشتند. معاون وزیر امور خارجه ایران در سخنانی به تشریح اهداف شکل‌گیری و آخرین وضعیت بهره‌برداری از کریدور شمال-جنوب در شاخه‌های شرقی، میانی و غربی اشاره و ابراز امیدواری کرد که احداث قطعه رشت-آستارا به‌عنوان حلقه مفقوده ریلی بخش غربی این کریدور به‌دنبال امضای توافقنامه همکاری ایران و روسیه در سال ۲۰۲۴ آغاز شود. علی باقری خاطرنشان کرد که کریدور شمال-جنوب نقش مهمی در تقویت صلح، ثبات و امنیت منطقه ایفا خواهد کرد. مارات خوسنولین معاون نخست‌وزیر روسیه نیز دراین‌نشست بااشاره‌به قرارداشتن روسیه، قزاقستان، ترکمنستان و ایران در شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب گفت: روسیه درزمینه تکمیل زیرساخت‌های حمل‌ونقل با قزاقستان همکاری دارد و ازطرف‌دیگر، ترکمنستان سال ۲۰۲۳ کار بر روی ساخت جاده‌ای در امتداد دریای خزر به‌سمت ایران و نیز به‌سمت قزاقستان را آغاز کرد. وی بااشاره‌به روند روبه‌رشد حمل‌ونقل کالا در شاخه شرقی کریدور شمال-جنوب گفت: استان اولیانوفسک روسیه نیز به‌تازگی اعلام کرده که ارسال کالا با قطار به‌سمت ایران را آغاز کرده است. معاون نخست‌وزیر روسیه همچنین اعلام کرد گردش تجاری روسیه با کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در سال ۲۰۲۳ به‌طورکلی ۳۱درصد افزایش یافته و هم‌زمان، مبادلات گردشگری طرفین نیز افزایش چندبرابری داشته است. خوسنولین گفت که توسعه کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب در دیگر شاخه‌ها نیز ادامه دارد همچنان‌که احداث کنارگذر غربی دریای خزر، احداث خطوط ریلی و بهسازی تمام جاده‌های روسیه درحال‌اجرا بوده و نیز فعال‌سازی ظرفیت جاده‌ای راهگذر اروپا-غرب چین هم‌زمان در دستورکار است. رئیس‌جمهوری تاتارستان که ریاست گروه چشم‌انداز راهبردی روسیه-جهان اسلام را برعهده دارد، سخنران دیگر این‌نشست بود؛ گروهی که در سال ۲۰۰۶ به‌دنبال عضویت ناظر روسیه در سازمان همکاری اسلامی شکل گرفت و مبنای شکل‌گیری «کازان فروم» شد. رستم مینیخانوف در سخنان خود دراین‌نشست تأکید کرد که تاتارستان به‌نوبه‌خود تلاش می‌کند به توسعه همکاری بین روسیه و کشورهای مسلمان کمک کند. وی ادامه داد: امروز «کازان فروم» به یک پلتفرم خوب تبدیل شده که به تقویت همکاری بین روسیه و جهان اسلام و ایجاد ارتباطات تجاری جدید کمک می‌کند. وی یادآور شد: دوسال‌پیش، به اجلاس کازان، وضعیت فدرال (به‌منزله نگاه ملی در فدراسیون روسیه) اعطا شد. ما از اعتماد عالی رئیس‌جمهوری کشورمان سپاسگزاریم. مینیخانوف همچنین بااشاره‌به تحولات بین‌المللی خاطرنشان کرد: برخلاف جوامع غربی، شرکای روسیه از جهان اسلام در دوران سخت از ما روی‌گردان نشدند. ما با این‌کشورها به‌صورت مستمر تماس داریم و فرصت‌های خوبی برای همکاری ایجاد کرده‌ایم. الکسی اورچوک معاون نخست‌وزیر روسیه نیز دراین‌نشست گفت: جهان درحال‌تجربه یک تغییر در مرکز اقتصاد از غرب به شرق است. وی تأکید کرد: روسیه با بهره از ظرفیت‌های خود باتوجه‌به موقعیت جغرافیایی، تلاش دارد نقش مؤثری در اقتصاد منطقه و جهان ایفا کند. علاوه‌بر کریدور حمل‌ونقل شمال-جنوب، موضوعاتی همچون بانکداری اسلامی، سبک زندگی حلال و تقویت مبادلات کشوری دراین‌نشست موردبررسی قرار گرفت. جمهوری تاتارستان با مرکزیت کازان در بخش اروپایی فدراسیون روسیه در میانه دو رودخانه ولگا و کاما واقع شده و تقریباً در ۸۰۰کیلومتری شرق مسکو قرار دارد. این جمهوری به‌عنوان یک «دروازه ورود اسلام به سرزمین‌های شمالی» شناخته شده و در سال‌های اخیر میزبان نمایندگان کشورهای اسلامی با هدف توسعه مناسبات روسیه با این‌کشورها است. هم‌زمان با برگزاری پانزدهمین اجلاس «کازان فروم»، نمایشگاه صنعت حلال با حضور شرکت‌هایی از کشورهای اسلامی تا ۲۹ اردیبهشت‌ماه جاری برپا بود. این نمایشگاه از ۲۶ اردیبهشت‌ماه رسماً با قرائت قرآن کریم آغازبه‌کار کرد. فعالان بخش خصوصی از ۱۲ شرکت از جمهوری اسلامی در پاویون اختصاصی کشورمان دراین‌نمایشگاه حضور یافته و به‌دنبال توسعه مبادلات تجاری و مذاکرات برای توسعه صادرات خود بودند. علاوه‌براین، «میربیزینس بانک» (بانک روسی که همه سهام آن متعلق به بانک ملی ایران است) دراینرویداد، با پرچم مقدس کشورمان حضور داشت. طبق آخرین اعلام برگزارکنندگان اجلاس روسیه-جهان اسلام، این‌رویداد بیش از ۱۸هزارنفر از بیش از ۸۰ کشور و همچنین ۸۴ منطقه روسیه گردهم آورده و نمایندگان و هیئت‌های رسمی و دیپلماتیک از ۴۰ کشور در آن حضور یافتند. براین‌مبنا؛ حدود ۱۸۰ رویداد در چارچوب این مجمع اتفاق افتاد که منجر به انعقاد ۱۹۰ موافقت‌نامه شد. کریدور شمال-جنوب که در آغاز راه، محصول اراده و عزم روسیه، ایران و هند در سال ۲۰۰۰ برای ایجاد گذرگاه حمل‌ونقل بار بود، طی سال‌های بعد، شاهد پیوستن شمار دیگری از کشورها به این‌مسیر ترانزیتی بود. آنچه برای این‌کشورها در پیوستن به این‌‌راه ترانزیتی انگیزه‌بخش بود این‌بودکه مسیرهای متداول برای ارسال کالا از هند سمت سن‌پترزبورگ که از کانال سوئز عبور می‌کند، حدود ۴۵۰۰کیلومتر طول دارد اما کریدور شمال-جنوب تنها ۷۲۰۰کیلومتر است که بهره‌گیری ازاین‌ظرفیت، ۴۰درصد زمان ترانزیت و ۳۰درصد هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش می‌دهد. پیش‌تر مقامات دو کشور اعلام کردند فراهم‌کردن مقدمات اجرایی‌کردن تفاهم قبلی ایران و روسیه برای خط ریلی رشت-آستارا را درحال‌انجام دارند. این توافقنامه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ و پس از سخنرانی آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری فدراسیون روسیه بین نمایندگان دو کشور به‌امضا رسید. مسیر غربی کریدور شمال-جنوب که کشورهای روسیه، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان را شامل می‌شود، ازنظر ریلی دارای حلقه مفقوده‌ای به مسافت ۱۶۲کیلومتر بین رشت و آستارا است که با امضای این توافق و احداث این‌مسیر ریلی عملاً جنوب آسیا ازطریق ارتباط ریلی بین سن‌پترزبورگ و خلیج‌فارس به شمال اروپا متصل خواهد شد. طبق اعلام سفیر ایران در روسیه، در ۲۰۲۳ در بخش شرقی کریدور، برای اولین‌بار حمل‌ونقل کالا شکل گرفت و ۶۵۰هزارتن کالا ازاین‌مسیر جابجا شد و علاوه‌براین، از مسیر دریای خزر نیز حمل‌ونقل کالا در مسیر کریدور از شش‌میلیون‌تن در سال ۲۰۲۲ به ۱۰میلیون‌تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت. به‌گفته کاظم جلالی؛ در راه غربی (جاده‌ای) کریدور که از روسیه، جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد نیز در سال ۲۰۲۳ میلادی سه‌میلیون‌تن کالا عبور کرد؛ این‌درحالی ست‌که در سال‌های قبل‌ازآن بیشترین ارقام حجم مبادله کالا یک‌ونیم تا دومیلیون‌تن بود.
سید احمد نجفی/ایرنا