کد خبر:
354680
| تاریخ مخابره:
۱۴۰۳ دوشنبه ۳۱ ارديبهشت -
08:14
توسعه فرهنگ آگاهی‌بخشی؛ در گرو تعامل مستمر مطبوعات و روابط‌عمومی‌ها
یکی از عوامل مهمی که در سرنوشت هر سازمان، مؤسسه، گروه و فرد ارزش اساسی دارد و آن‌ها را در نیل به اهدافشان یاری می‌دهد، کیفیت رابطه آن‌ها با افراد، سازمان‌ها و مؤسساتی‌ست که با آن‌ها سر و کار دارند و همچنین با افکار عمومی جامعه‌ای‌ست که در آن به فعالیت مشغول‌اند و وظیفه خدمت‌رسانی به آن‌ها را برعهده دارند. هراندازه این ارتباط به‌طور مفیدی برقرار و به‌شکل مؤثری گسترش یافته باشد، به‌همان‌اندازه آن فرد، گروه، سازمان و مؤسسه در دستیابی به اهداف خود موفق‌تر هستند. اکنون به‌عنوان یک اصل اساسی در مدیریت پذیرفته شده که مؤسسات برای رسیدن هرچه‌بهتر و راحت‌تر به مقاصد خود نیازمند حسن رابطه و درک متقابل و توسعه تفاهم با یکدیگر و عموم مردم هستند. به‌همین‌دلیل از چند‌دهه‌پیش تاکنون مدیران و مؤسسات در تشکیلات خود اقدام به تأسیس واحدی تحت‌عنوان روابط‌عمومی نموده‌اند تا ازطریق آن ارتباط مفید و مؤثری را با افراد داخل و خارج سازمان برقرار کنند و سریع‌تر و با هزینه کمتر به اهداف خود جامه عمل بپوشانند. از روابط‌عمومی تعاریف مختلف و متنابهی به‌عمل‌آمده؛ اما جامع‌ترین تعریفی که ارائه شده چنین است: روابط‌عمومی بخشی از وظایف مدیریت سازمان است و عملی‌ست ممتد، مداوم و طرح‌ریزی‌شده که ازطریق آن افراد و سازمان‌ها می‌کوشند تا تفاهم و پشتیبانی کسانی را که با آن‌ها سر و کار دارند به‌دست آورند. ازاین‌طریق درمی‌یابیم که روابط‌عمومی یک حرفه‌وفن و به تعبیری دیگر یک علم توأم باهنر است؛ یعنی فعالیت در روابط‌عمومی ازآنجاکه به تخصص و دانش نیاز دارد یک علم است و چون مسئولان روابط‌عمومی باید هنر برقراری ارتباط با افراد و مؤسسات را داشته باشند یک هنر به شمار می‌رود؛ بنابراین می‌توان گفت که روابط‌عمومی کوششی طرح‌ریزی‌شده برای نفوذ در افکار عمومی ازطریق ارتباط دوجانبه است و یک روابط‌عمومی موفق به‌عنوان چشم و گوش سازمان باید رابطه خوبی با دیگران داشته باشد و جهت جلب همکاری مردم و گروه‌ها و سازمان‌های دیگری که برای سازمان مربوط اهمیت دارند تلاش نماید؛ بنابراین مسئول روابط‌عمومی باید ضمن تقویت و افزایش رابطه با مردم از هنر محبوب و محترم ساختن سازمان متبوعش در نزد افکار عمومی و سایر دستگاه‌ها بهره‌مند بوده و درجهت ایجاد تفاهم و اعتماد و شناخت متقابل با عموم فعالیت کنند. برای این منظور یک مسئول روابط‌عمومی باید ضمن برخورداری از دانش و تخصص روابط‌عمومی، بی‌طرفی و بی‌غرضی را در سرلوحه کار خود قرار دهد و نیز روحیه و توان برقراری تعامل و ارتباط متقابل را داشته باشد. ازاین‌روی هر مسئول روابط‌عمومی باید اهمیت ارتباطات و شئونات آن را بداند. یکی از شئونات ارتباطات شناخت نمایندگان افکار عمومی، نحوه دسترسی به آنان و یاری‌گرفتن از آن‌ها‌ست؛ بنابراین ارتباط منطقی مسئول روابط‌عمومی با وسایل ارتباط‌جمعی به‌عنوان نمایندگان افکار عمومی یک موضوع مهم و اساسی‌ست؛ زیرا این امر امکان ارسال پیام به مخاطبین را برای روابط‌عمومی فراهم می‌سازد؛ به‌همین‌دلیل است که گفته می‌شود همه مسئولان روابط‌عمومی‌ها که مسئولیت ارتباط با وسایل ارتباط جمعی به ویژه مطبوعات به عنوان یک وسیله ارتباط جمعی فراگیر و موثر را بر عهده دارند باید برقراری این ارتباط را در فعالیت‌های ارتباطی خویش در مقام محور اصلی کار لحاظ کنند و با این شناخت برای جلب حمایت مطبوعات در موارد لزوم تلاش نمایند. بدیهی‌ست؛ جلب اعتماد مردم و مشارکت آنان به‌عنوان یک نیاز اساسی هر دستگاهی برای نیل به اهداف تنها ازطریق شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی میسر می‌شود که مؤثرترین ابزار آن مطبوعات است. ما در این مقوله بنا داریم به‌اختصار به بررسی فعالیت روابط‌عمومی‌ها در دستگاه‌های اجرایی و نهادهای عمومی مازندران بپردازیم تا دریابیم که آیا عملکرد این روابط‌عمومی‌ها مصداقی از تعریف این حرفه هست و نیز رویکرد آن‌ها نسبت به ابزارهای اطلاع‌رسانی به‌ویژه مطبوعات چگونه است؟ در پاسخ به این سؤال باید تصریح کنیم در استان مازندران روابط‌عمومی‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند که هر یک نقاط قوت و ضعفی دارند؛ اما قبل از پرداختن به آن‌ها ذکر این نکته ضروری‌ست که متأسفانه بخش اعظم روابط‌عمومی‌ها وظیفه اصلی خود را در تهیه اخبار کلیشه‌ای سازمان متبوعه و قرار دادن این اخبار در سایت خبری سازمان و ارجاع اصحاب رسانه به سایت جهت دسترسی به اخبارشان خلاصه کرده‌اند؛ درحالی‌که رسالت اصلی مطبوعات اطلاع‌رسانی شفاف ازطریق دسترسی کامل به پاسخ از روابط عمومی‌هاست. از این ضعف بزرگ که در میان کلیه روابط‌عمومی‌ها به‌صورت اپیدمی درآمده اگر بگذریم، روابط‌عمومی‌های استان را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد. روابط عمومی‌های فعال: این دسته از روابط عمومی‌ها که تعدادشان معدود می‌باشند مسئولین آنچه به‌واسطه برخوردی از تحصیلات دانشگاهی مرتبط و یا ازطریق کسب تجربه به‌واسطه سوابق ممتد فعالیت در این واحد، فعالیت نسبتاً قابل قبولی دارند و ارتباط مستمر و مداوم با مطبوعات برقرار ساختند که بعضاً در پرتو همین ارتباط و بهره‌گیری از آن‌ها در میان روابط‌عمومی‌های وزارتخانه متبوعه خویش به کسب رتبه‌های برتر نیز نایل آمده‌اند. دسته دوم روابط عمومی‌هایی هستند که مسئولین آن متأسفانه با الفبای دانش روابط‌عمومی آشنا نیستند و بعضاً اگر طی سالیان متمادی حضور در این واحد، مختصر دانش و تجربه‌ای پیدا کرده‌اند نیز وظیفه روابط‌عمومی را صرفاً در ارائه اخبار بی‌محتوا و اطلاعیه‌های دستگاه متبوعه آن‌هم عموماً با رویداد حمایت یک‌جانبه و تعریف و تمجید از سازمان مربوطه خلاصه کرده‌اند. دراین‌بین بسیار دیده‌شده که برخی از مسئولان روابط‌عمومی‌ها به‌جای اطلاع‌رسانی و معرفی فعالیت‌های سازمان‌های مربوطه، مشغول مطرح کردن شخص خودشان هستند و برای جلب حمایت برخی از مطبوعات آن‌هم از حمایت‌های مالی نسبت به آن مطبوعه یا معدود مطبوعات در قالب دادن آگهی، رپرتاژ و ... به‌طور انحصاری می‌شوند و بدین ترتیب به اصل مهم و ضروری تعامل روابط عمومی‌ها با وسایل ارتباط‌جمعی لطمه وارد می‌سازند. البته برای این کار خود توجیهات مسخره‌آمیز و غیرمنطقی هم دارند! قدر مسلم این قبیل مسئولین روابط عمومی‌ها اگر دانش لازم را داشته باشند خواهند دانست که این رویه هیچ سنخیتی با مفهوم روابط‌عمومی ندارد، مضافاً اینکه زیان‌هایی نیز به دستگاه مربوطه وارد می‌سازند. روابط عمومی‌های خاموش: دسته سوم، روابط‌عمومی‌های خاموش هستند که پنداری درطول ماه و سال هیچ فعالیت در دستگاه‌های متبوعه آن‌ها انجام نگرفته و اساساً این سازمان هیچ وظیفه خدمت‌رسانی به مردم و نیاز برقراری ارتباط با مردم را ندارند به همین جهت نه با رسانه‌ها ارتباطی دارند و نه با مردم. بدین لحاظ باید تأکید کرد دستگاهی موفق خواهد بود که یک تیم قوی برای پیشبرد بهینه امور داشته باشد و سخنگوی این گروه قوی هم یک روابط‌عمومی متخصص بی‌غرضی دارای روحیه تعامل با افکار عمومی و مطبوعات به‌عنوان پلی قابل‌اعتماد و مستحکم بین شهروندان و سازمان باشد که متأسفانه بسیاری از دستگاه‌ها و سازمان‌های استان مازندران از این موهبت محروم‌اند. بدیهی است روابط‌عمومی هر دستگاهی که فاقد ویژگی‌های مورداشاره باشد به‌جای اینکه به‌صورت حلقه وصلی میان دستگاه متبوعه ازیک‌طرف و مردم و مطبوعات از طرف دیگر عمل نماید به عامل دفع تبدیل خواهد شد؛ و اما نکته مهمی که باید بدان اشاره نمود بی‌توجهی و بی‌تفاوتی دستگاه‌های ناظر بر عملکرد رسانه‌ها و نیز روابط‌عمومی‌ها یعنی اداره‌کل فرهنگ‌وارشاد اسلامی استان و مدیریت روابط‌عمومی استانداری‌ست که جای بحث دارد. در این خصوص در شماره‌های آینده به این مسئله خواهیم پرداخت.
عباسعلی کوشکی