لزوم استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای دستیابی به اینترنت پایدار
طبق مطالعات انجام‌شده، محققان تخمین می‌زنند در سال ۲۰۲۵ حدود ۲۰درصد از برق تولیدی جهان توسط صنعت آی‌تی مصرف شود. به‌گزارش آنا؛ روزانه حدود ۴.۶میلیاردنفر از اینترنت استفاده می‌کنند. برای‌اینکه این‌موضوع را بهتر درک کنید کافی‌ست بدانید که مثلاً در یک‌دقیقه گذشته، ۳۵۰هزار توئیت ارسال شده است. به‌لطف اصطلاحاتی مانند «وب» و «سرویس‌های ابری» ما تمایل داریم اینترنت را چیزی زودگذر و بی‌دوام بپنداریم اما سرورهایی که تمام داده‌های کاربران را میزبانی می‌کنند، مقدار زیادی آلودگی تولید کرده و ردپای بزرگی از کربن را برجای می‌گذارند. امروزه حدود ۳۰ میلیارددستگاه متصل به اینترنت در جهان وجود دارد. این‌تعداد شامل رایانه‌های شخصی، موبایل هوشمند، تلویزیون، تبلت‌ها و همچنین دستگاه‌های بی‌شماری‌ست که از اینترنت به‌روش‌های نامحسوس‌تری استفاده می‌کنند؛ مانند وسایل‌نقلیه هوشمند، سامانه‌های خانه هوشمند و ساعت‌های هوشمند که اینترنت اشیاء نامیده می‌شود. چنین فناوری‌های متصل به اینترنت درحال‌حاضر نقشی اساسی در تحول به آینده‌ای با انرژی پاک‌تر دارند؛ مثلاً کنتورهای هوشمند خانگی که در بسیاری جوامع استفاده می‌شود، به نظارت و کاهش مصرف انرژی خانگی کمک می‌کند؛ اما همان‌طورکه برای پردازش، استفاده و ذخیره هرچه‌بیشتر داده‌ها به اینترنت متکی هستیم، توان مصرفی آن‌ها نیز درحال‌افزایش است. ازاین‌رو باید وب را پایدارتر کنیم. طبق مطالعات انجام‌شده، محققان تخمین می‌زنند در سال ۲۰۲۵ حدود ۲۰درصد از برق تولیدی جهان توسط صنعت «آی‌تی» مصرف شود که این‌امر منتج به ایجاد ۵.۵درصد انتشار کربن در جهان می‌شود. این، بیشتر از میزان انتشار آلودگی کل کشورهاست. نسبت فزاینده‌ای از مصرف انرژی صنعت «آی‌تی» مربوط به «مراکز داده» می‌شود. آن‌ها درواقع ساختمان‌هایی هستند که برای ذخیره داده‌ها و سخت‌افزار رایانه استفاده می‌شوند و تقریباً همیشه مستقیماً به شبکه برق محلی متصل می‌شوند. در بیشتر کشورها این‌بدان‌معناست‌که آن‌ها بیشتر از منابع تجدیدناپذیر برق استفاده می‌کنند. حدود ۵۰درصد مراکز داده اکنون «با ظرفیت بالا» هستند؛ به‌این‌معناکه بیش از ۵هزار سرور دارند و به عموماً بزرگ‌تر از ۱۰۰۰مترمربع هستند. این‌موارد معمولاً توسط بازیگران اصلی صنعت داده مانند «پلتفرم ابری گوگل»، «خدمات وب آمازون» و «مایکروسافت آژور» مورداستفاده قرار می‌گیرند. تعدادی از این مراکز داده درتلاش‌اند تا تأثیرات زیست‌محیطی خود را کاهش دهند و دراین‌روند، انرژی کمتری را مصرف کنند. گوگل هدف خود را دستیابی به مراکز داده‌ای با انرژی تجدیدپذیر شبانه‌روزی تا سال ۲۰۳۰ اعلام کرده و اولین مرکز داده آن‌ها سال گذشته در نزدیکی لاس‌وگاس عملیاتی شد. برای راه‌اندازی چنین مراکزی که صرفاً ازطریق انرژی‌های تجدیدپذیر فعال باشند، استقرار آن‌ها در مناطقی که باد، خورشید، انرژی زمین‌گرمایی یا برق‌آبی وجود داشته باشد، بسیار حیاتی‌ست. در دهه گذشته شاهد روند دیگری هستیم: میزبانی وب با انرژی تجدیدپذیر. تعداد بیشتری از دارندگان سایت تصمیم دارند به پلتفرم‌هایی مانند خدمات وب آمازون برای استفاده از فضای ذخیره فایل‌ها در وب‌سرورهای بزرگ، هزینه کنند. درتلاش برای کاهش تأثیرات زیست‌محیطی تمام این‌میزان مصرف انرژی، برخی ترجیح می‌دهند جبران خسارات را خریداری کنند (پرداخت‌هایی که ازنظر تئوری با حمایت از تولید انرژی کم‌کربن، انتشار کربن را جبران می‌کنند)! درحالی‌که دیگران انرژی را از منابع تجدیدپذیر خریداری می‌کنند تا با مصرف کل انرژی خود مطابقت داشته باشد. درعین‌حال، تعداد فزاینده‌ای از مشاغل، دستگاه‌های انرژی تجدیدپذیر مانند صفحات خورشیدی یا توربین‌های بادی را که مجهز به باتری‌اند، نصب کرده‌اند تا مستقیماً زیرساخت‌های «آی‌تی» را تأمین کنند. طراحی وب‌سایت‌های کم‌مصرف می‌تواند راهی جالب برای شروع ایجاد یک اینترنت پایدار باشد (سایتی طراحی کنیم که داده کمتری هنگام ورود به سایت جابجا شود)؛ مثلاً هر کاربر بسته به موقعیت مکانی و سرعت اتصال، وقتی وارد صفحه اصلی گوگل می‌شود تقریباً در هربار بازدید ۰.۲گرم دی‌اکسید کربن ایجاد می‌کند یا هر بازدید از سایت «دیلی میل» ۵۴گرم دی‌اکسید کربن تولید می‌کند. باتوجه‌به‌اینکه هر‌دو وب‌سایت مذکور هرروز حدود ۵میلیارد و ۳۰۰میلیون بازدید دارند، به‌راحتی می‌توان نحوه افزایش میزان انتشار کربن تولیدشده توسط اینترنت را مشاهده کرد. طراحان وب می‌توانند سایت‌هایی سبک‌تر را طراحی؛ و به کاهش انرژی موردنیاز برای بارگذاری تصاویر، ویدئوها و حتی فونت‌های تخصصی که همه به فایل‌های اضافی و قابل‌توجه نیاز دارند، کمک کنند. البته ناگفته نماند که این‌امر باعث می‌شود تجربه اینترنت با جذابیت کمتری همراه باشد. راه‌حل‌های بالقوه دیگری برای پایداری بیشتر وجود دارد که توسط برخی پلتفرم‌ها و وب‌سایت‌ها اجرا می‌شود. انرژی این وب‌سایت‌های مبتکر کاملاً توسط انرژی خورشیدی تأمین می‌شود. استراتژی طراحی وب سازگاربامحیط‌زیست (ازجمله تصاویر کم‌رنگ و فونت‌های پیش‌فرض) به وب‌سایت‌های آن‌ها اجازه می‌دهد تا براساس ارزیابی آنیِ نور خورشید با کارایی بیشتری کار کنند؛ مثلاً وب‌سایت Solar Protocol ازطریق شبکه‌ای از سرورهای خورشیدی واقع در سراسر جهان اجرا می‌شود. وقتی یک کاربر از سایت بازدید می‌کند، محتوای وی از سروری دریافت می‌شود که درآن‌زمان بیشترین انرژی خورشیدی را جذب می‌کند. وضوح وب‌سایت نیز باتوجه‌به انرژی تولیدی توسط صفحه خورشیدی به‌صورت پویا تغییر می‌کند. درواقع وقتی میزان انرژی خورشیدی یا باتری زیر یک آستانه خاص قرار می‌گیرد؛ مثلاً یک‌روز ابری، وب‌سایت‌ها با وضوح پایین نمایش داده می‌شوند. حتی اگر ابرها آسمان را کاملاً بسته و انرژی صفحات خورشیدی کم شود، آن‌ها می‌توانند به قالب اصلی بازمی‌گردند و فقط متن را نمایش می‌دهند. چنین ابتکاری می‌تواند تأثیرات چشمگیر در مصرف انرژی داشته باشد، اما توسط کاربران موردتوجه قرار نمی‌گیرد. مجموعاً باتوجه‌به‌اینکه روزبه‌روز استفاده از اینترنت در جهان گسترش می‌یابد و کاربران بیشتری به آن دسترسی پیدا می‌کنند، مصرف برق آی‌تی به‌همین‌میزان بالاتر می‌رود؛ بنابراین استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای این صنعت امری ضرور‌ی‌ست.