مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد خبر داد؛
نمایانشدن دوباره بستهای دمچلچلهای سالم در پاسارگاد
قاسم توانایی
مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد گفت: «در جریان مرحله سوم پروژه بازپیرایی و ساماندهی بلوکهای صفه بنای برج سنگی پاسارگاد، دو نمونه دیگر از بستهای دمچلچلهای بهصورت کاملاً سالم یافت شد». افشین ابراهیمی اظهار کرد: «پیشتر درخلال سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ عملیات ساماندهی در دو جبهه جنوبغربی و شمالغربی بنا با هدف خواناسازی پلان معماری صفه و برطرفکردن آشفتگیهای موجود بهانجام رسیده و در مرحله سوم، تمرکز بر اصلاح وضعیت جبهه شمالشرقی صفه گذاشته شده است». مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد ادامه داد: «عملیات ساماندهی اینبخش از اثر که از نیمه شهریورماه سال جاری آغاز شده مشتملبر مستندسازی، پاکسازی، قطعهیابی، دوبارهچینی و وصالی سنگهاست که در حین جابجایی بلوکهای سنگی، دو نمونه سالم از بستهای دمچلچلهای مشاهده شد که با احتساب دو نمونه بستی که سال ۱۳۹۹ در جبهه شمالغربی بهدست آمد، شمار بستهای سالم شناساییشده، اکنون به عدد چهار رسیده است». ابراهیمی گفت: «این بستها که خوشبختانه از چشم ربایندگان در امان ماندهاند که برای نخستینبار در مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مشاهده شدهاند و تا پیشازاین صرفاً بااستنادبه فضاهای خالی بهجامانده از بستها در پیکره بناها از بهکارگیری این تکنیک برای اتصال بلوکهای سنگی بزرگ به یکدیگر یاد میشده است». او بیان کرد: «آنچه ربایندگان را به سرقت و بیرونکشیدن بستها ترغیب میکرده، استفاده از سرب اطراف آنها برای تهیه ساچمه تفنگهای سر پر و دیگر مصارف بوده است که این بستها جداازاینکه موضوعی بکر برای مطالعات آزمایشگاهی و کشف زوایای دیگری از معماری کهن هخامنشی هستند، به تاریخگذاری دقیقتر اثر کمک شایان میکنند، درمورد کاربری بنای برج سنگی نظرات متعددی مطرح است». مدیر پایگاه میراث جهانی پاسارگاد افزود: «گروهی آنرا مقبره کمبوجیه، پسر و جانشین کوروش میدانند و بعضی آنرا آتشکده یا نیایشگاه دانستهاند و برخی نیز آنرا گنجخانه کوروش خواندهاند که در آن اسناد و مدارک مهم دولت هخامنشی نگهداری میشده است». او ابراز کرد: «دراینمیان البته اغلب کارشناسان برای این بنا کارکردی آئینی متصور هستند و معتقدند بنای کعبه زرتشت در نقش رستم از روی این اثر الگوبرداری شده است و بهگمان بسیاری، معماری برج سنگی با طراحی خاص و ظرافت ساخت، در شمار شاهکارهای مهندسی هخامنشیان قرار دارد». ابراهیمی گفت: «سنگهای بهکاررفته در این بنا از گونه سنگهای سفید آهکیست که از معدن کوه سیوند آورده شدهاند. از سنگهای سیاه آهکی هم در پنجرههای بسته و کور بنا برای تزئین استفاده شده است». او افزود: «تورفتگیهای منظم مستطیلشکل در نمای خارجی چهار ضلع برج، دیگر عناصر تزئینی بدنهها هستند که شواهد آنها کماکان باقیست».