تیلرسون، دست خالی برگشت

وقتی امیر محمد، برادر امیر تمیم برای خداحافظی با رکس تیلرسون، به فرودگاه رفت، به وزیر امور خارجه امریکا گفت: «انتظار داریم شما را بار دیگر در وضعیت بهتری ببینیم!» رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه امریکا بعد از سفر به منطقه به کشورش بازگشت بدون اینکه برای پایان دادن به بحرانی که از روز پنجم ژوئن گذشته آغاز شده و منجر به قطع روابط کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و مصر با قطر شده است، موفقیتی به دست آورده باشد. مذاکرات او با قطری‌ها طولانی بود کما اینکه مذاکرات طولانی مشابهی هم با دیگر کشورهای عربی منطقه داشت. عمده مذاکرات با محوریت تروریسم و چگونگی مبارزه با آن بود! روزنامه‌های کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس با عناوین خود نتیجه سفر تیلرسون به منطقه را پوشش دادند. روزنامه عربستانی عکاظ نوشت: تیلرسون برگشت در حالی که چهار کشور عربی از تصمیم خود برنگشتند. روزنامه البیان امارات نیز نوشت: دو انتخاب در برابر قطر.. یا با مایی یا به سلامت. در مقابل روزنامه الشرق قطر این عنوان را برگزید: اصرار کشورهای محاصره کننده، مرکزیت بین‌المللی قطر را تقویت کرد و در برابر عنوان خود علامت تعجب گذاشت یعنی این که کشورهای محاصره‌کننده مطالباتی را از قطر خواستند که قطر از پذیرفتن آنها خودداری کرد و آنها را رد کرد. آیا قطری‌ها برعکس فهمیدند؟! تیلرسون چندان دست خالی هم برنگشت و سفرش کاملا هم شکست خورده نبود، به اسم کشورش با قطر توافق حسن نیت برای توقف حمایت از تروریسم و مبارزه با آن امضا کرد، و خودش همان چیزی را از قطر خواست که چهار کشورهای عربی از قطر خواسته‌اند. همچنین همانند سابق از قطر اسنادی را به‌عنوان تعهد گرفت که مشابه آنها را امیر قطر در نوامبر 2013 امضا کرده بود، اما قطر هیچ‌گاه به عهدی که داده بود وفادار نماند. در نتیجه می‌توان گفت توافق قطر و آمریکا بر مشروعیت مطالبات کشورهای عربی تاکید می‌کند و بر محاصره قطر می‌افزاید. در حال حاضر هر طرفی تلاش می‌کند مواضع خود را حفظ کند. کشورهای عربی از مواضع خود کوتاه نمی‌آیند با این گمان که زمان به نفعشان است و همه چیز به سودشان پیش می‌رود و اگر زمان طولانی شود ضرری به آنها وارد نمی‌شود، در حالی که وضعیت برای قطر فرق می‌کند، به‌ویژه بعد از آن که توافق جدیدی با آمریکا امضا کرد و تعهدات تازه‌ای به آن داد. قطر متعهد شد که از تروریسم نه تنها در رویارویی با آمریکا بلکه در رویارویی با کل دنیا حمایت مالی نکند. در حالی که قطر (نمی‌دانم چگونه این کار را می‌کند) بعد از توافقش با آمریکا که متعهد به مبارزه با تروریسم شده و گفته است که این مبارزه را تایید می کند، وارد جنگ رسانه‌ای به سود خود شده است. اما درباره آمریکا، وقتی امیر محمد، برادر امیر تمیم برای خداحافظی با رکس تیلرسون، به فرودگاه رفت، به وزیر امور خارجه آمریکا گفت: «انتظار داریم شما را بار دیگر در وضعیت بهتری ببینیم!» قطعا تیلرسون با وضعیت بهتری بازخواهد گشت، اما وضعیت بهتر برای چه کسی؟ /صلاح منتصر/ دیپلماسی ایرانی