اجاره‌نشینی یا دربه‌دری؟!

مثل اینکه قرار نیست مشکل مسکن در کشور ما رفع شود، یا اینکه باید صبر کنیم حضرت امام زمان(عج) با حضور پرخیر و برکت‌شان، بالاخره این معضل را برطرف کنند. یادش بخیر در گذشته عده‌ای معتقد بودند اجاره‌نشینی یا خوش‌نشینی و این سخنی بود که افراد بدون مسکن در اندک مدتی، می‌توانستند با کرایه نه چندان زیاد محلی را اجاره کنند و معمولاً این افراد تا به هنگام خرید خانه، در ملک اجاره‌ای سکونت می‌کردند. در این وضعیت کلیه تعمیرات و نواقص خانه اجاره‌ای را معمولاً موجر خود پرداخت می‌کرد؛ لذا به مستأجر می‌گفتند خوش‌نشین؛ چون فقط موظف به پرداخت اجاره‌بها بود و لاغیر و مبلغ اجاره تا ده‌ها‌سال اقامت هم افزایش نمی‌یافت. اما در این روزها و ماه‌ها، روزگار اجاره‌نشین‌ها آ‌ن‌قدر غم‌بار و تأسف‌انگیز است که حدی بر آن متصور نیست. تقریباً اکثر صاحبخانه‌ها، دوست ندارند مستأجرشان بیش از یک‌سال قرارداد داشته باشد تا در خاتمه سال، اجاره را فسخ کرده و به‌جای او مستأجری جدید، با نرخی حداقل 40‌درصد افزایش داشته باشند. چنین‌است‌که مستأجرین ناچار هستند حتی یک‌دوم درآمد خود را برای اجاره‌بها صرف کنند. از این گذشته، در پنج‌سال اخیر آن‌قدر هزینه مسکن افزایش پیدا کرده که قسمت اعظم مستأجرین روی به حاشیه‌نشینی آورده‌اند؛ چراکه در حوالی شهرها، اجاره کمتر از مراکز شهرهاست که این مسئله می‌تواند عوارض متعددی را بر مردم تحمیل کند که این عوارض می‌توانند آموزشی، درمانی، صدمات اجتماعی و بالاخره اثرات مخرب روانی داشته باشند. حتی از‌نظر ارتکاب بزه و خلاف، دیده شده که در حاشیه شهرها، بسیار بیشتر از درون شهرها‌ست. اما باید چه کرد و چه تدبیری اندیشید تا مردم برای رهایی از اجاره‌نشینی صاحبخانه شوند؟ حمایت همه‌جانبه دولت و ساخت آپارتمان‌های دولتی به شرط تملیک در کلان‌شهرها که مستأجران مصائب بیشتری دارند، می‌تواند بسیاری از بار مشکلات مسکن و اجاره را حل کند. یک نظریه نه‌چندان‌موثق می‌گوید وجود آژانس‌های معاملات مسکن و تعداد انبوه آنان؛ تا‌جایی‌که در بعضی از خیابان‌های نه‌چندان بزرگ، وجود بیش‌از‌انداره آنها چهره نامطلوبی را به خیابان‌ها هدیه داده است، خود از عواملی‌ست که به‌طور کاذب و صد‌درصد عمدی، مراجعین را سردرگم کرده است. به‌عبارتِ‌دیگر، وجود دلال و دلال‌بازی نیز از عوامل اصلی اجاره‌های سنگین است؛ گو‌اینکه مالکین اغلب در برابر مستأجران، از رحم و شفقت کمتری برخوردار هستند اما نمی‌توان تمام قصور و مشکلات اجاره‌نشینی را بر گردن صاحبخانه‌ها بیندازیم. در اینجا فقط می‌توان به یک‌مورد اجاره در سال 97 و در خرداد‌ماه سال 98 اشاره کرد که برای یک مسکن 80‌متری در سال 97 ماهانه 500‌هزار‌تومان اجاره و 90‌میلیون‌تومان رهن بوده، اما در سال جاری میزان اجاره یک‌میلیون‌تومان و مبلغ ودیعه 130‌میلیون افزایش نرخ داشته است که به‌یقین نمی‌تواند عادلانه و حتی خداپسندانه باشد. براساس آمارهای نه‌چندان دقیق که در شبکه‌های اجتماعی به‌وضوح دیده می‌شود، بسیاری از مستأجران، اغلب ناچار شده‌اند از وام با بهره‌های 18، 20 و 22‌درصد استفاده کنند تا بتوانند مبلغ ودیعه یا رهن را پیشاپیش پرداخت کنند. در‌این‌بین، وضعیت زندگی مردم و افزایش نرخ تورم و افزایش شدید قیمت‌ها و در کنار آن هزینه اجاره‌بها، روزگار را بر مردم بسیار تنگ و سخت کرده است؛ به‌نحوی‌که بسیاری از مردم به‌علت عدم توازن خرج و دخل ناچار شده‌اند، اغلب در دو شیفت یا حتی سه شیفت به کار طاقت‌فرسا مشغول شوند تا بتوانند از تنگناهای زندگی از پای درنیایند.