حمایت و توجه دولت به جامعه عشایری، نقش مهمی درراستای خودکفایی کشور در تولیدات دامی ازجمله گوشت قرمز و لبنی داشته و رونق اقتصاد غیرنفتی و تأمین و تکمیل زنجیره غذایی جامعه را نوید می‌دهد. عشایر همواره نقش مهمی در معادلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و حتی سیاسی در مقاطع مختلف تاریخ پرفرازونشیب کشور ایفا کرده‌اند و با پیروزی انقلاب اسلامی، این قشر مؤثر و سازنده، در کانون توجه قرار داشته؛ تا‌آنجا‌که امام راحل از آنان به‌عنوان ذخایر انقلاب یادکرده و در مرکز توجه خدمات دولتمردان نیز قرار داشته است.
عشایر یکی از پرمنفعت‌ترین گروه‌های اجتماعی و اقتصادی در کشور به‌شمار می‌روند، این قشر کم‌هزینه و خودکفا، علاوه‌بر تولید لبنیات، پروتئین، پشم و چرم، نقش انکارناپذیری در توسعه اقتصادی کشور درزمینه‌های مختلف ازجمله عرضه مواد غذایی، تولید صنایع‌دستی و مواد خام صنعتی، مساعدت به سرمایه و ارزش‌افزوده در کشور و مساعدت به بازار ازطریق تولید مواد لبنی و گوشا قرمز دارند. به‌گزارش ایلنا؛ عشایر به‌عنوان سنگ زیربنای تولید، برخلاف نسبت جمعیتی به سایر اقشار، نقش مهمی در امنیت، اقتصاد و استقلال کشور ایفا می‌کنند و به‌مثابه کانون‌های کوچک تولیدی، سهم بزرگی در توسعه همه‌جانبه دارند. بر این اساس دولت سیزدهم از ابتدای آغازبه‌کار، توجه ویژه‌ای به جامعه عشایری به‌منظور بهبود وضعیت اقتصادی، توسعه زیرساخت‌ها، ارتقای سطح درآمد و کیفیت زندگی روستاییان و عشایر با افزایش چتر بیمه‌ای ازطریق صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، آب‌رسانی به عشایر و تأمین نهادهای موردنیاز دام عشایر و همچنین اجرای طرح تولید گوشت قراردادی داشته است. استان ایلام دارای بیش از ۱۱هزار خانوار عشایر و ۶۰هزار‌نفر جمعیت فعال معادل ۱۰درصد جمعیت است که این قشر، یک‌میلیون و چهارصد‌هزار رأس دام سبک معادل ۶۵درصد جمعیت دامی استان را در اختیار دارد. ایلام جزو معدود استان‌های کشور است که درون کوچ بوده و عشایر هم در مناطق ییلاقی و قشلاقی درون استان به سر می‌برند و به دیگر استان‌ها کوچ نمی‌کنند. همچنین استان ایلام ماه‌های سرد هرسال، پذیرای بیش از 1500 خانوار عشایر مهمان با ۲۰۰هزار رأس دام سبک از استان‌های کرمانشاه، همدان، لرستان و خوزستان است که از مراتع قشلاقی شهرستان‌های ایوان چوار مهران و دهلران استفاده می‌کنند. مدیرکل امور عشایر استان ایلام اظهار کرد: عشایر استان در سال گذشته یک‌هزار و ۷۰۰تن پشم به‌ارزش اقتصادی ۱۷۰۰میلیاردریال، ۲۰میلیون‌لیتر شیر به‌ارزش شش‌هزارمیلیاردریال، ۴۷۰تن روغن حیوانی به‌ارزش چهار‌هزار و ۷۰۰میلیاردریال و ۱۵۰تن گیاهان دارویی به‌ارزش ۷۵میلیاردریال تولید کردند. محمدجواد خانزادی تصریح کرد: در سال گذشته، بیش از هشت‌هزار و ۷۰۰تن گوشت قرمز به‌ارزش ۴۳هزار و ۵۰۰میلیاردریال توسط عشایر استان تولید و به بازارهای مصرف عرضه شد. وی افزود: استان ایلام دارای سه هزار کیلومتر راه عشایری بوده و هرساله در فصل ییلاق و قشلاق توسط اداره‌کل امور عشایر استان نگهداری و بهسازی می‌شوند.
اجرای طرح آب‌رسانی به عشایر
خانزادی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین برنامه‌های اداره‌کل امور عشایر استان در سال ۱۴۰۲ باهدف افزایش تولید، اجرای طرح آب‌رسانی به عشایر کولگ از توابع شهرستان مهران با دارا بودن ۱۷۵ خانوار عشایری و بیش از ۲۰هزار رأس دام سبک از عشایر در منطقه کولگ بوده است. مدیرکل امور عشایر استان ایلام گفت: برای این طرح بیش از ۲۰۰میلیاردریال اعتبار از اعتبارات ملی هزینه شده که با ۱۸.۵کیلومتر خط انتقال و ۳۵۰مترمکعب مخزن ذخیره، میزان نه‌لیتر‌در‌ثانیه آب از سامانه گرمسیری به مناطق عشایری کولگ تا محدوده پاسگاه شور شیرین منتقل می‌شود. خانزادی بیان کرد: باتوجه‌به عدم دسترسی عشایر به منابع آب شرب سالم و بهداشتی، این اداره‌کل هرسال آب شرب عشایر را به حجم روزانه ۸۷۰ مترمکعب تأمین می‌کند و سالیانه ۳۲۰هزار‌مترمکعب آب شرب برای عشایر با ناوگان آب‌رسانی به حجم ۱۵ تانکر دولتی و تعداد ۲۰ تانکر بخش خصوصی انجام می‌گیرد. وی افزود: درراستای بهبود وضعیت معیشت عشایر هرماه توسط شبکه تعاونی‌های عشایری تعداد ۱۳هزار و ۲۰۰ کیسه آرد با نرخ دولتی به عشایر تحویل داده‌شده که حجم سالیانه این کار بیش از ۱۵۸هزار کیسه آرد است.
اختصاص تسهیلات تبصره ۱۸ به عشایر و اجرای طرح تکمیل زنجیره گوشت قرمز
مدیرکل امور عشایر استان ایلام ابراز کرد: در سال ۱۴۰۲ برای کمک به حفظ شغل دامداری و عشایری از محل اعتبارات بند «ب» ماده ۵۲ مبلغ ۶۵ میلیاردریال در قالب تسهیلات ارزان‌قیمت طرح تکمیل زنجیره تولید گوشت قرمز به ۲۰۰ خانوار عشایری پرداخت شد که این اعتبارات باعث افزایش وزن ۳۶۰تن گوشت قرمز برای دام عشایر شده و یک‌هزار ۸۰۰میلیاردریال به درآمد عشایر استان کمک کرده است. به‌گفته خانزادی؛ از محل اعتبارات تبصره ۱۸ اشتغال‌زایی مبلغ ۴۹۰میلیاردریال تحت‌عنوان تثبیت شغل ۵۰۰نفر از عشایر استان اختصاص که این امر با افزایش تولید حدود ۹۹۰تن گوشت قرمز نقش مثبت چهار‌هزار و ۹۵۰میلیاردریال در اقتصاد استان داشته است. وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ باهدف کمک به معیشت عشایر و درراستای افزایش تولید گوشت قرمز، این اداره‌کل با همکاری تشکل‌های عشایری و اداره‌کل پشتیبانی امور دام استان، طرح خرید جو قراردادی مدت‌دار به عشایر متقاضی را اجرا کرد.
تخصیص ۲۰۰تن جو برای تعلیف ۴۰هزار رأس دام عشایر
مدیرکل امور عشایر استان ایلام افزود: در مرحله اول حدود ۲۰۰ تن جو مدت‌دار برای تعلیف دستی ۴۰هزار رأس دام عشایر به مدت چهار ماه به عشایر واگذار شد که افزایش تولید هزار تنی گوشت قرمز و سود پنج هزارمیلیارد ریالی عشایر حاصل از اجرای این طرح در استان بوده است. خانزادی تصریح کرد: درراستای کمک به معیشت عشایر و تنوع تولید اقتصادی محصولات درآمدزا، سازمان امور عشایری ایران طرح‌های چهارگانه (تولید گوشت قرمز، گردشگری عشایری، گیاهان دارویی و صنایع‌دستی عشایر) را اجرا کرد که این اداره‌کل با تشویق عشایر به کاشت گیاهان دارویی باعث افزایش تولید قابل‌توجهی گیاهان دارویی شده و همچنین طرح مطالعاتی گردشگری عشایری در مناطق بدره و دره‌شهر در دست پیگیری‌ست.
راه‌اندازی دهکده گردشگری عشایری برای عرضه محصولات تولیدی
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ با همکاری بنیاد تعاون بسیج، محل سوله و انبارهای اتحادیه تعاونی‌های عشایری استان-دهکده گردشگری عشایری با ظرفیت ۶۱ غرفه برای عرضه محصولات کشاورزی و عشایری راه‌اندازی و اولین مرحله نمایشگاه آن در سال ۱۴۰۲ برای عرضه به عموم مردم بازگشایی شد. خانزادی یادآور شد: درراستای حمایت از تولیدات عشایری استان، طرح برندسازی و بسته‌بندی محصولات تولیدی عشایر توسط اتحادیه تعاونی‌های عشایری انجام شد و عشایر محصولات تولیدی خود را با نام و برند عشایر استان ایلام به مصرف‌کنندگان و بازارهای فروش عرضه کنند. باتوجه‌به نقش عشایر در تولید، حمایت از این قشر به‌طورقطع، زمینه‌ساز افزایش میزان تولید لبنیات، رونق اقتصادی کشور، خودکفایی در تولید گوشت قرمز، تکمیل زنجیره تولید و افزایش میزان ذخیره دامی در کشور به‌عنوان شاخص مهم درراستای تأمین مواد غذایی در کشور و افزایش ارزش‌افزوده خواهد بود. نقش عشایر در رسیدن به خودکفایی درزمینه گوشت قرمز بسیار حائزاهمیت است و با تولید بیشتر می‌توانند ازطریق کاهش واردات به صرفه‌جویی ارزی کمک کنند، ازسوی‌دیگر عشایر با افزایش تولید قالی و قالیچه و سایر محصولات دستباف و همچنین تولید محصولات صادراتی مانند پوست در افزایش درآمد ناشی از صادرات غیرنفتی نقش مهمی داشته باشند. استان ایلام نیز با دارا بودن مناطق بکر طبیعی و مراتع بسیار غنی و ارزشمند، آب‌وهوای چهارفصل و ریشه‌دار بودن زندگی عشایری و تولید دام و محصولات دامی، از ظرفیت بسیار بزرگی برای تقویت جامعه عشایری و درنهایت افزایش سطح تولیدات دامی، لبنی و صنایع‌دستی و به‌ویژه گوشت قرمز دارد و حمایت و توجه ویژه دولت در این حوزه، به‌طورقطع بسترساز تقویت جامعه عشایری استان خواهد بود. باتوجه‌به نگاه دولت سیزدهم به جامعه عشایری استان به‌ویژه در حوزه آب‌رسانی، انتظار می‌رود که با حمایت‌ها و توجه بیشتر، زمینه تکمیل زنجیره تولید در جامعه عشایری با عنایت به شعار سال یا عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» فراهم شود که به‌طورقطع جامعه عشایری می‌تواند نقش مهمی درراستای جهش تولید در کشور ایفا کنند.