یادداشت
گرگها در کمین ایران اسلامی
با روی کار آمدن دکتر حسن روحانی و شروع دورهی ریاستجمهوری ایشان، اولین دور مذاکرات هستهای با قدرتهای جهانی در خلال سفر هیات ایرانی برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل بین دکتر ظریف و جان کری وزیر خارجهی ایالات متحدهی آمریکا کلید خورد. هرچند که این شروع، مصادف با دهمین سال مذاکرات بین ایران و غرب به حساب میآمد اما با جدی شدن مذاکرات فشرده و جدی در ژنو، لوزان و وین طی حدود 2 سال منجر به دستیابی به یک توافق جامع و نهایی با گروه 1+5 بر سر آیندهی برنامهی هستهای ایران شد. مذاکراتی که در مهرماه سال 1382 با مسئولیت دکتر روحانی شروع و در تیر ماه 1394 با مسئولیت دکتر ظریف به پایان رسید.
اهم خواستههای قدرتهای جهانی در مذاکرات اتمی با ایران عبارتند بودند از:
1. کم کردن سقف غنیسازی اورانیوم
2. محدود کردن ذخیرهی اورانیوم غنی شده
3. کاهش تعداد سانتریفیوژها
4. محدود شدن نطنز و فردو
5. محدودیت در پژوهشهای اتمی
6. تغییرات در راکتور آب سنگین اراک
7. بازرسیهای فراتر از معاهدهی ان.پی.تی یعنی اجرای موقت پروتکل الحاقی
در مقابل، ایران خواهان خارج کردن پروندهاش از شورای امنیت سازمان ملل و خواهان لغو تمام تحریمهای صورت گرفته در پروندهی هستهای شد. پایان مذاکرات عزتمندانه و تاریخی که با کمک خداوند متعال، رهبری داهیانهی مقام معظم رهبری، اراده و خواست مردم فهیم ایران، سرمایهی پشتوانههای قوی و موثر داشتهها، نظرات دلسوزانهی منتقدین مصالح ملی فهم و در نهایتا درایت و کفایت و تخصص تیم مذاکرهکننده به نتیجه رسید، پیام مهمی را در رابطه با ایران اسلامی به جهانیان مخابره کرد که اولا سلاح تحریم، سلاح کهنه و پوسیدهای است که در مقابل ارادهی ملتها کارآیی خود را از دست داده و ثانیا پروژهی ایرانهراسی که سالها با مخارج فراوان غرب و کشورهای مرتجع منطقه صورت گرفته بود نه تنها منجر به انزوای ایران نشد بلکه این کشور مهم، موقعیت استراتژیک خود را در سطح بینالمللی ارتقا داده و جامعهی جهانی مشتاقانه و با ولع هرچه بیشتر درصدد گفتوگو و همکاری با ایران اسلامی هستند. بنابراین مخالفان منطقهای برجام مانند اسرائیل و عربستان و مخالفان آمریکایی برجام مانند جمهوریخواهان و تندروها و همچنین مخالفان داخلی برجام باید بدانند که اظهار نظرات آمانو مدیرکل آژانس انرژی اتمی و مقامات آمریکایی حکایت از ارادهی طرفین برای اجرایی شدن کامل برجام دارد و به جاست تا با لحاظ کردن منافع ملی درصدد همکاری برای اجرا و مراقبت از نقض عهدهای متحمل آن باشند. همگان امروز باید از این توافق به عمل آمده خوشحال باشند زیرا دیرزمانی نیست که رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی دست به تکاپویی گسترده زده بودند تا خطر استفاده از سلاحهای مرگبار را به ایران اسلامی منتسب کنند و همین امر یکی از دغدغههای مشترک مردم ایران و دنیای خارج بود. اینک بر همگان است تا با دقت و درایت، ضمن شناخت نقاط قوت و ضعف این توافق از پیچ پر فراز و نشیب آن گذشته و نباید این توافق را زمینهساز دودستگی در کشور کنند؛ بلکه باید با حفظ منافع ملی اتحاد آحاد مردم بیشتر و بیشتر شود و وحدت و یکپارچگی حفظ کنند تا از خطر گرگها که در کمین ایران اسلامی برای حمله هستند، در امان بمانیم.
● نقاط قوت:
1. صنعت هستهای علیرغم اعمال محدودیتها حفظ شده و جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت هستهای رسما شناخته شده و به عنوان دارندهی فناوری هستهای به باشگاه جهانی پیوست.
2. غنیسازی به قوت خود باقی و چرخهی سوخت هستهای ادامه داشته و خوشبختانه پذیرش غنیسازی نیز از سوی دنیا برای ایران اسلامی به رسمیت شناخته شده است.
3. تحقیق و توسعه که خود موجبات سربلندی کشور را تضمین خواهد کرد، تداوم خواهد داشت.
4. فعالیت تمام تاسیسات و مراکز هستهای دارای اجازهی فعالیت هستند.
5. حفظ مواد غنی شده و فروش اورانیوم غنی شده از جمله دستاوردها و نقاط قوت این توافق به شمار میآیند.
دسترسی به چنین موفقیتهایی در زمانی صورت گرفته که غرب حاضر به قبول کوچکترین فعالیت هم از سوی ایران اسلامی نبوده و منتظر جمع کردن تمام تاسیسات حتی جمعآوری پیچ و مهرههای صنعت هستهای بود.
● نقاط ضعف:
چنانچه خوشبینانه با موضوع برخورد کنیم از مکانیزم برگشتپذیری خودکار قطعنامهها باید به عنوان یکی از موارد ضعف نام برد؛ هر چند که پذیرفتن بعضی محدودیتها در بعضی از فعالیتها و عدم صداقت طرفهای غربی را نیز میتوان بدان اضافه کرد.
اینک که قانون برنامهی لغو رویداد آمریکا برای کسانی که به ایران سفر میکنند و همچنین برداشت غیرقانونی آمریکا از داراییهای بلوکه شده ایران به بهانههای واهی از یک سو و آزمایشات موشکی ایران از سوی دیگر دو طرف را به نقض برجام متهم میکنند، نباید بگذاریم آثار مثبت برجام که میتواند راهگشای بعضی مشکلات جاری کشور باشد را تحتالشعاع قرار دهد و با صبر و شکیبایی این تصمیم مهم را برعهدهی کمیتهی نظارت بر برجام قرار داده تا آنها نسبت به مغایرت و یا عدم مغایرت اقدامات صورت پذیرفته از هر 2 طرف را بررسی و اظهار نظر کنند. به ویژه که کشور در آستانهی انتخابات سرنوشتساز قرار دارد و همان مخالفان برجام که از آنها نام برده شد، منتظر تنش و تفرقهاند تا به اهداف خود که همانا تقسیم و تجزیهی بخشهایی از کشورهای منطقه هستند، عملی شود.
سیدجعفر هاشمی/ خبرآنلاین