نگاه جنسیتی در جوایز نوبل
مصطفی رفعت
زنان توانستهاند حضور خود را در بین برندگان جایزه نوبل افزایش دهند؛ اما هنوز تا دستیابی به برابری جنسیتی در کسب افتخارات متنوع دراینرویداد، فاصله زیادی دارند؛ بهویژه نمایندگی کمتعداد زنان در حوزههای مختلف علمی، این فاصله را برجستهتر نشان میدهد. «ماریا رسا»؛ روزنامهنگار 58ساله فیلیپینی که به «نوبل صلح» 2021 دست یافت، تنها زن برنده در رویداد امسال بوده؛ آنهم بهشکل اشتراکی با «دیمیتری موراتوف» (ژورنالیست 59ساله روسی). البته این تنها مورد نوبل دراینسالها نبوده که حضور کمرنگ زنان دراینرویداد مهم بینالمللی، بهچشم آمده و با انتقاد روبهرو شده؛ 2017، 2016 و 2012 سالهایی هستند که نوبل اصلاً هیچ برنده زنی نداشت. در سال تاریخسازِ 2009 نیز که بیشترینتعداد زنان (پنجنفر) برنده نوبل شدند؛ بازهم بهلحاظِ کمی؛ درمقایسهبا مردان (هشتنفر) کمتر بودند. طبق آنچه در اینفوگرافیک امروز آمده است؛ روند روبهافزایش موفقیت زنان در نوبل بهخوبی قابلمشاهده است: طی بازه تقریباً 20ساله 1902 تا 1921 حدود چهاردرصد برندگان جایزه نوبل «زن» بودند؛ که اینتعداد در بازه سالهای 2002 تا 2021 به 12.4درصد رسید.