سخن مدیرمسئول
باید از نشست «اکو» بهره بگیریم
علیاکبر بهبهانی
پانزدهمین اجلاس همکاری منطقهای با نام سازمان اکو در هشتمینروز از آذرماه بهمیزبانی عشقآباد ترکمنستان تشکیل خواهد شد. این سازمان یا اتحاد، تشکلی از کشورهای همسایه است که بهمرور جای خود را در دل دهها سازمان و تشکل و اتحادیه باز کرده و رفتهرفته به یک قدرت اقتصادی مهم تبدیل میشود. این سازمان برای نخستینبار توسط سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال 1341 (1962 میلادی) و با نام آرسیدی یا سازمان همکاری عمران منطقهای تشکیل شد و تااندازهای قدمهای مهمی دراینراستا برداشته شد؛ اما با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال 1372 و ایجاد کشورهای مستقل آسیای میانه، هفت کشور جمهوری آذربایجان، افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان، قزاقستان و ازبکستان به این اتحاد ملحق شدند و نام آن به «اکو» یا سازمان همکاری اقتصادی تغییر پیدا کرد. کشورهای تازهاستقلالیافته که ازنظر اقتصادی بنیه چندانی نداشتند، در زیر لوای اکو و با همکاری متقابل 10 کشور عضو، تااندازهای به اقتصاد پایدار دست یافتند. به ابتکار ایران، مقرر اسلامی سازمان، تهران تعیین شد و همهساله کنفرانس سران آن، برای توسعه اقتصادی برگزار میشود. فاکتورهای قابلتوجه دراینسازمان، وجود نفت، گاز و صنعت است که همکاری و اتحاد این کشورها میتواند یک سازمان تأثیرگذار جهانی را پایهگذاری کند تا در معادلات جهانی اثرگذار شود. دراینجمع، روسیه معمولاً بهعنوان ناظر حضور پیدا میکند. این تشکل ازنظر اقلیمی و جغرافیایی دارای محدودهای با مساحت کل هشتمیلیونکیلومترمربع است که جمعیتی بالغبر 490میلیوننفر را در خود جای داده است که ازنظر زبانی و نژادی و فرهنگی، دارای وجوه مشترک زیادی هستند. از جنبه اقتصادی دارای سرانه متوسط 4000هزاردلار و 10 نمونه ارز اعضا در معاملات معتبر هستند که طبق اساسنامه این سازمان، اعضا باید برای توسعه اقتصادی پایدار کشور خود و سازمان، برنامهریزی کنند که درنهایت توسعه پایدار سازمان اکو را شامل شود. دراینموقعیت حساس که کشور ما در لیست تحریم قرار دارد و فشار اقتصادی بر مردم زیاد شده است، سازمان اکو میتواند مقری باشد برای فعالیت برنامهریزیشده جمهوری اسلامی که در سایه توسعه همکاری درقالبآن و تعاملات دوگانه با اعضای اکو، سایه تحریمها را کم کند و افزایش بنیه اقتصادی را موجب شود. جمهوری اسلامی ایران باید توسعه اقتصادی پایدار را با فعالکردن این سازمان، مقصود غایی خود بداند و درجهت رفع موانع تجاری فیمابین خود و اعضای سازمان، با برنامهریزی دقیق و کارشناسیشده، اقتصاد خود را غیروابستهتر کند؛ تاجاییکه تحریمها هرچهبیشتر کمرنگ شود و سایه منحوس آن کم و کمتر شود. ایران میتواند با تهیه برنامه مشترک برای توسعه منابع انسانی، توسعه حملونقل، توسعه ارتباطات، ایجاد معاملات تهاتری، ازقبیل فروش نفت و گاز، از منابع صنعتی این کشورها، برای رفع احتیاجات مردم برخوردار شده و رفتهرفته از وابستگیهایش به اروپا و آمریکا در بسیاریازموارد، کم کند. بهویژهاینکه در اساسنامه، پول 10 کشور عضو بهرسمیت شناخته شده و اینمسئله میتواند ایران را از وابستگی به دلار، رها کند. از نکات مهم اینتشکل، زبان رسمی آناستکه زبان انگلیسی را برای مکاتبات تعیین کردهاند. برای این کنفرانس موفقیت و دستیابی به اهداف آنرا آرزو داشته و انتظار داریم نتایج پرثمری را درپی داشته باشد.