دانستنیهای کنتور هوشمند برق
طرح پلکانیشدن تعرفههای برق، نیازمند اجرای یک طرح مکمل؛ یعنی هوشمندسازی اندازهگیری مصرف است؛ اینرا آرش کردی (مدیرعامل شرکت توانیر) میگوید. محاسبه پلکانی تعرفههای برق، از ابتدای بهمنماه با اهدافی مثل مدیریت مصرف، کاهش یارانه پرمصرفها و جلوگیری از قطعشدن برق آغاز شده است. بهگفته کارشناسانی همچون رئیس انجمن بهینهسازی مصرف انرژی، اجرای طرح هوشمندسازی اندازهگیری مصرف، با نصب کنتورهای هوشمند امکانپذیر میشود.
مزیت نصب کنتورهای هوشمند برق
او میگوید؛ با نصب کنتورهای هوشمند، میتوان هزینههای بهرهبرداری از برق را در ساعات اوج مصرف و عادی، بهشیوه متفاوتی محاسبه کرد، یعنی مشترک متوجه میشود که اگر در ساعت اوج مصرف، استفاده غیرضروری از برق داشته باشد، باید هزینه بیشتری بپردازد و به استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر هم ترغیب میشود. مزیت دیگر نصب کنتورهای هوشمند، افزایش سرعت و دقت در صدور صورتحساب برق است؛ بهطوریکه بهگفته مدیرعامل توانیر، هر ۱۵دقیقه یکبار، امکان مشاهده مصرف مشترک در مراکز مدیریت مصرف وجود خواهد داشت. رخشانیمهر معاون هماهنگی توزیع این شرکت هم میگوید، مشترک هر دوساعت یکبار میتواند از میزان مصرف خود مطلع شود و اطمینان پیدا کند که ولتاژ مناسبی را دریافت میکند. بهگفته او، اهمیت دیگر کنتورهای هوشمند برق ایناستکه ولتاژ تحویلی به مشترکان پرمصرف محدود میشود تا برق را درست مصرف کنند.
یکدهه انتظار برای اجراییشدن
نصب کنتورهای هوشمند برای مشترکان برق، بیش از ۱۰سال است در قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی الزامی شده اما مسئولان شرکت توانیر مانند هادی مدقق (مدیر دفتر هوشمندسازی این شرکت)، طی اینسالها چون نیازی به نصب آنها حس نشده است، موانع تولید داخلی این کنتورها پابرجا مانده بود. فعالان بخش خصوصی مانند صالحی (عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی) نیز میگویند، مشکلات زیرساختی تولید داخلی کنتورهای هوشمند برق مانند کسب دانش فنی را رفع کردهاند و فقط، دولت باید تضمین بازگشت سرمایه را برای تولید به سرمایهگذاران بخش خصوصی بدهد. موضوعی که مدیر هوشمندسازی توانیر گفته، باتوجهبه پیشبینیشدن ردیف اعتباری در قانون بودجه ۱۴۰۰ و لایحه بودجه سال آینده، دستگاههای مختلفی در کشور برای آن بسیج شدهاند تا میزان تولید ماهیانه این کنتورها که هماکنون حدود ۴۰۰هزارعدد است، به یکمیلیون عدد برسد.
الزامات کارخانهها و شهرکهای صنعتی
موسوی (نایبرئیس انجمن سازندگان کالا و خدمات تجدیدپذیر) هم خبر داده، نصب کنتورهای هوشمند با هدف استفاده از سقف کارخانهها برای تولید انرژی خورشیدی از شهرکهای صنعتی استان تهران آغاز شده است. او میگوید نیاز برق این شهرکها حدود ۱۸هزارمگاوات است که 9500مگاوات از آن تأمین میشود و کارخانهها با نصب تجهیزات تولید انرژی خورشیدی میتوانند علاوهبر تأمین برق خودشان، به ظرفیت تولید برق کشور هم اضافه کنند و به دولت برق بفروشند.
چشماندازی سهساله
طبق آمارهای شرکت توانیر، از سال ۱۳۹۵ تاکنون، نصب کنتورهای هوشمند با اولویت پرمصرفها برای بخشهای مختلف کشاورزی، صنعتی و ادارات آغاز شده و اکنون، ۵۰درصد بار شبکه برق بااستفادهاز کنتورهای هوشمند بهصورت رؤیتپذیر است. اینرقم تا زمان اوج مصرف برق در تابستان سال آینده باید به ۷۵ درصد برسد. طی سهسالآینده نیز، تمام ۳۷میلیون مشترک برق کشور که ۳۰میلیون از آنها در بخش خانگیاند، باید مجهز به کنتورهای هوشمند باشند.
روش درخواست و هزینه
درحالحاضر شرکتهای توزیع برق استانی، با شناسایی مشترکان پرمصرف اقدام به نصب کنتور هوشمند برای آنها میکنند اما اگر مشترکی تمایل به نصب این کنتورها زودتر از برنامه وزارت نیرو داشته باشد، میتواند بامراجعهبه سامانه «برق من» درخواست خود را ثبت کند. هزینه نصب این کنتورهای هوشمند برق، بهگفته مدقق (مدیر هوشمندسازی توانیر) ۷۰۰ تا ۸۰۰هزارتومان است که طبق قانون بودجه، امکان پرداخت اقساطی آن در بازه زمانی ۲۴ماهه (دوساله) وجود دارد؛ یعنی ماهیانه ۲۹ تا ۳۳هزارتومان.
روشهای محاسبه برق
هزینه تأمین برق مشترکانی با مصرف ۲۰۰ تا ۳۰۰کیلوواتبرساعت، ۱.۵برابر است و مشترکانی که ۱.۵ تا دوبرابر الگو، مصرف میکنند، ۲.۵برابر هزینه تأمین برق است و مشترکانی که بیش از دوبرابر الگو مصرف میکنند، ۳.۵برابر هزینه تأمین برق صورتحساب برای آنان صادر میشود. روشهای محاسبه در فصول مختلف تغییر ندارد و فقط الگوهای مصرفی در فصول مختلف در مناطق مختلف تغییر میکند. در ماههای گرم سال مشترکانی که در مناظق گرمسیر هستند، بالای ۳۰۰۰کیلوواتبرساعت مصرف کنند، درصدی از هزینه تأمین برق از آنها اخذ میشود. طبق مصوبه هیئتوزیران، بهای برق مشترکان کممصرف (سقف ۵۰درصد الگوی مصرف) تحتپوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی برابر صفر محاسبه میشود.
رقیه هویدا/ باشگاه خبرنگاران جوان