معاون محیط زیست کرمانشاه:
کشت دوم، خطر ایجاد کانون‌های ریزگرد را به‌همراه دارد
سهراب مرادی
سهراب مرادی
معاون محیط طبیعی محیط زیست کرمانشاه بابیان‌اینکه در شرایط کنونی کشت دوم محصولات کشاورزی منطقی به‌نظر نمی‌رسد، گفت: «ادامه کشت دوم، خطر ایجاد کانون‌های ریزگرد را به‌همراه دارد». فرشاد فتاحی، از وضعیت نامناسب منابع آبی در کشور و به‌تبع‌آن استان یاد کرد و افزود: «به‌عقیده بسیاری از کارشناسان در دوره خشک‌سالی ۳۰ساله قرار گرفته‌ایم که حداقل ۱۰ تا ۱۲سال آن باقی مانده و احتمالاً تا چندسال‌دیگر شرایط خشک‌سالی ادامه داشته باشد». وی ادامه داد: «بارشی که طی چندوقت‌اخیر داشتیم به‌معنای بهبود وضعیت نیست؛ زیرا ازیک‌سو، همچنان حتی نسبت به پارسال با کاهش بارش مواجهیم و ازسویی، بارش مؤثر فصل سرد سال را از دست داده‌ایم و بارش‌های کنونی نیز به‌دلیل میزان بالای تبخیر در روزهای گرم، مؤثر نیست». وی معتقد است؛ اکنون ازنظر وضعیت منابع آبی و باتوجه‌به اضافه‌برداشت‌های بی‌رویه که از منابع آب سطحی و زیرزمینی صورت گرفته، در شرایط ورشکستگی آبی قرار داریم. معاون محیط زیست استان کرمانشاه بابیان‌اینکه دراین‌شرایط باید کشت محصولات کشاورزی ازنظر مصرف آب مدیریت شود، عنوان کرد: «حتی در کشت اول هم دیگر نباید سراغ محصولات آب‌بَر برویم؛ چه برسد به کشت دوم». وی افزود: «هندوانه، ذرت، سیب‌زمینی، برنج، آفتابگردان، محصولات علوفه‌ای و ... از مهم‌ترین محصولات کشاورزی آب‌بَری‌ست که کشت آن‌ها باید دراین‌شرایط محدود شود». وی اضافه کرد: «کشت این‌محصولات به‌معنای ازدست‌دادن آب مجازی‌ست و حتی بسیاری جوامع دیگر که منابع آبی بهتری هم نسبت به ما دارند، سراغ کشت این‌محصولات نمی‌روند و عمدتاً آن‌را وارد می‌کنند و ما هم باید به‌این‌سمت حرکت کنیم». وی از پیامدهای کشت محصولات آب‌بر؛ خصوصاً در کشت دوم یاد کرد و افزود: «یکی از مهم‌ترین این پیامدها ازدست‌رفتن سفره‌های آب زیرزمینی و به‌دنبال‌آن ایجاد فرونشست در زمین است». فتاحی، نابودی خاک را از دیگر تبعات کشت دوم دانست و تأکید کرد: «وقتی بیش از ظرفیت خاک از آن استفاده می‌کنیم و خاک مدام شخم زده می‌شود، انسجام آن از دست رفته و حاصلخیزی خود را از دست می‌دهد». وی ایجاد کانون‌های ریزگرد داخلی را با تداوم کشت دوم؛ به‌ویژه برای محصولات آب‌بر دورازانتظار ندانست و گفت: «وقتی اراضی کشور به‌دلیل استفاده نادرست لم‌یزرع شود و ازسویی، منابع آب را از دست بدهیم و زمین خشک شود، با وزش باد، خاکی که دیگر انسجام ندارد، بلند شده و به‌شکل ریزگرد وارد هوا می‌شود». این مسئول، ازدست‌رفتن منابع آبی و خاکی را زمینه‌ساز مهاجرت جمعیت و تبعات ناشی‌ازآن دانست. معاون محیط طبیعی محیط زیست استان کرمانشاه اشاره‌ای هم به راهکارهای مدیریت کشت محصولات کشاورزی داشت و اظهار کرد: «در درجه اول، هرگونه کشت محصولات کشاورزی باید طبق شرایط اقلیمی و آمایش سرزمین باشد؛ یعنی مشخص کنیم زمین هر منطقه پتانسیل کاشت چه محصولاتی را برای چه مقطع زمانی دارد که این پتانسیل کشت محصولات باید مدام و به‌روز بررسی شود». وی استفاده از پساب تصفیه‌شده برای بخش کشاورزی را یکی‌دیگر از راهکارهای مؤثر مدیریت منابع آب دانست که بسیاری کشورها از آن استفاده می‌کنند و ما هم ظرفیت قابل‌توجهی برای استفاده دراین‌بخش داریم. وی همچنین، توجه به مسائل فرهنگی، اقتصادی و معیشتی کشاورزان و معرفی محصول جایگزین را ضروری خواند؛ زیرا مادامی‌که مسائل اقتصادی مدنظر قرار نگیرد، این‌شرایط ادامه دارد.