زنگ پژوهش
دکتر محمود حسابی
دکتر محمود حسابی، دانشمند بزرگ در سال 1281 ه.ش در تهران به‌دنیا آمد. خانواده وی اهل تفرش و سال‌هاپیش به تهران مهاجرت کرده بودند. پدربزرگ محمود سفیر ایران در عراق بود؛ به‌همین‌دلیل او در چهارسالگی همراه با خانواده خود به بغداد و ازآنجا به بیروت رفت و در آنجا تحصیلات دبستانی و دبیرستانی خود را به‌پایان رساند. تعلیمات او در زمان کودکی محدود به تحصیل در مدرسه نشده و نزد مادرش ادبیات فارسی و علوم مذهبی را نیز فرامی‌گرفت و بسیاری از کتب مهم دینی و ادبی مانند قرآن و دیوان حافظ را حفظ کرده بود و بر روی کتبی مانند مثنوی، گلستان، بوستان، شاهنامه و … مسلط بود. دکتر حسابی نوزده‌ساله بود که با کمک و فداکاری مادرش وارد دانشگاه شد و در رشته مهندسی راه و ساختمان فارغ‌التحصیل شد. او در بیروت تحصیلاتش را در رشته زیست‌شناسی و ستاره‌شناسی ادامه داد، سپس از لبنان به فرانسه رفت شرکت راه‌سازی فرانسوی که او در آن مشغول‌به‌کار بود، به‌پاس قدردانی از زحماتش، وی را برای ادامه تحصیل به فرانسه اعزام کرد. در سال ۱۹۲۴ میلادی به مدرسه عالی برق پاریس راه یافت و در سال ۱۹۲۵ میلادی فارغ‌التحصیل شد. حسابی برای تحصیلات بیشتر به پاریس سفر كرد، وی در رشته مهندسی برق در و بعداً درجه دكترا در سال 1927 به وی اعطا شد و در فرانسه ابتدا در رشته مهندسی برق و سپس در رشته مهندسی معدن به تحصیل پرداخت و سرانجام دوره دکترای فیزیک را در فرانسه به‌پایان رساند. تاآن‌زمان در ایران رشته فیزیک در سطح دانشگاهی وجود نداشت. دکتر حسابی برای نخستین‌بار به تدریس آن پرداخت و در سال 1312 دکتر در تأسیس دانشگاه تهران شرکت کرد و ریاست دانشکده فنی را برعهده گرفت. دانشکده فنی برای تربیت مهندسان ایرانی درنظرگرفته‌شده بود. استاد همچنین در دانشگاه تهران، دانشکده علوم را تأسیس کرد و تقریباً دوازده سال رئیس آن دانشکده بود. وی همچنین چندین موسسه تحقیقاتی تأسیس کرد که از میان آنها می‌توان از مرکز اتمی دانشگاه تهران، رصدخانه دانشگاه تهران، موسسه ژئوفیزیک و ... نام برد. حسابی علاوه‌بر زبان فارسی، به‌زبان عربی، فرانسوی، انگلیسی و آلمانی تسلط داشت. در تحقیقات علمی خود از زبان‌های سانسکریت، لاتین، یونانی، پهلوی، اوستایی، ترکی، ایتالیایی و روسی نیز استفاده می‌نمود. دکتر حسابی همچنین شاگرد آلبرت اینشتین، دانشمند بزرگ بود. او علاوه‌بر تسلط بر چهار زبان زنده دنیا، در موسیقی و نواختن ویولن و پیانو دستی داشت و در چند رشته ورزشی کسب موفقیت کردند و در شنا دارای دیپلم نجات‌غریق شدند. پرفسور حسابی در سال ۱۹۸۹ میلادی به‌عنوان «مرد سال جهان» برگزیده شد. سرانجام در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۷۱ و در ساعت 7:30 دقیقه صبح، پروفسور حسابی درحالی‌که استاد دانشگاه تهران بود، در بیمارستان دانشگاه شهر ژنو به‌دلیل بیماری دار فانی را وداع گفت. وی در آرامگاه خانوادگی‌اش واقع در شهر تفرش آرام گرفت. حسابی در سال 1371 چشم از جهان فروبست. پیکرش را بنا بر وصیت خود او در تفرش به خاک سپردند.
محمدامین دروپور/ پایه ششم/ دبستان شهید آیت‌الله طالقانی شهرستان فریمان/ سال تحصیلی 1401-1400
تأثیرات نماز اول وقت
هر کاری زمانی ویژه دارد. برای مثال؛ ورزش یا خوردن غذا و مصرف دارو هر‌کدام زمان خاصی دارند. نماز نیز زمان ویژه‌ای دارد. هر‌کدام از نمازهای یومیه وقت مخصوص خود را دارند؛ وقت نماز صبح از طلوع فجر صادق (اذان صبح) است تا هنگامی‌که سرخی خورشید معلوم شود (تقریباً تا هنگامی‌که ستارگان در آسمان پیداست و هوا هنوز روشن نشده است). وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی‌که از ظهر به‌اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد و وقت مخصوص نماز عصر موقعى‌ست که به‌اندازه خواندن نماز عصر به مغرب وقت باقى مانده باشد که اگر کسى تا این‌زمان نماز ظهرش را نخوانده باشد، نماز ظهر او قضا شده و باید اول نماز عصر را بخواند و بعد نماز ظهرش را قضا بخواند. هنگام نماز مغرب از وقتى‌ست که سرخى طرف مشرق (بعد از غروب آفتاب پیدا مىشود) از بالاى سر انسان بگذرد. هرگاه به‌اندازه خواندن سه رکعت نماز به‌طور معمولى گذشت وقت مخصوص به نماز مغرب گذشته و وارد وقت مشترک بین مغرب و عشا مىشود؛ بنابراین نماز اول وقت از جمله اعمال مستحبی‌ست که توصیه زیادی به آن شده است، رسول خدا(ص) فرموده‌اند: الْأُمُورُ مَرْهُونَةٌ بِأَوْقَاتِهَ یعنی کارها در گرو زمان و فرصت خاص خویش هستند. اهمیت این مسئله زمانی به اوج خود می‌رسد که از‌سوی ائمه؟ع؟ خواندن نماز اوّل وقت به‌عنوان یکی از علائم شیعه بودن محسوب می‌شود و آثار و ثواب‌های زیادی برای آن برشمرده شده است. مانند دو‌برابر‌شدن ثواب نماز، مورد محبت الهی قرارگرفتن و ... حضرت موسى‌بن‌جعفر؟ع؟ می‌فرمایند: «عطر نمازهاى واجب که در اول وقت و با آداب و حدود مخصوص به خود خوانده مىشوند، از برگ‌ها و ساقههاى نو‌رسیده و شاداب و با طراوت یاس خوشبوتر است. پس بر شما است که نماز واجب را در اول وقت آن به جاى آورید»؛ بنابراین نماز اوّل وقت موجب عادت دادن شخص به نظم و باعث نشاط و آمادگی و حضور قلب بیشتر در نماز است و عدم خواندن نماز در اول وقت دارای عواقبی‌ست که پیامبر اکرم(ص) دراین‌مورد به حضرت علی؟ع؟ می‌فرمایند: «یا علی! وَ تُقِیمَ الصَّلَاهَ بِوُضُوءٍ سَابِغٍ فِی مَوَاقِیتِهَا وَ لَا تُؤَخِّرَهَا فَإِنَّ فِی تَأْخِیرِهَا مِنْ غَیْرِ عِلَّهٍ غَضَبَ اللَّهِ عَزَّوَجَل؛ یا علی، با وضوی کامل در اول وقت، نماز اقامه کن و نماز را از اول وقتش به تأخیر نینداز، چون تأخیر نماز بدون علت و عذر، خداوند را به خشم خواهد آورد».
امیرحسین وفابخش/ پایه ششم/ دبستان قرآنی میثاق شهرستان مه‌ولات/ سال تحصیلی: 1401-1400
روش‌های تقویت حافظه
حافظه، قدرتی فوق‌العاده است که در تمام جانداران وجود دارد. حدود 99درصد مردم از نیروی شنوایی و بینایی و لامسه و شامه و چشایی دارند و حافظه‌های متوسط تا عالی دارند؛ امّا شیوه‌های بهره‌گیری و انواع آن‌را نمی‌دانند. حافظه مثل بایگانی‌ست که اطلاعات را ذخیره می‌کند و زمانی‌که نیازشان دارید، آنها را بازیابی می‌کند و در اختیارتان قرار می‌دهد. سه فرآیند مهم رمزگذاری، ذخیره‌سازی و بازیابی در حافظه وجود دارد؛ بنابراین، حافظه هرگز نابود نمی‌شود. حتّی کهن‌سالان و افرادی‌که از کندی حافظه رنج می‌برند، می‌توانند با پشتکار و شناخت نوع حافظه خود، آن‌را بازیابی کنند. عوامل متعددی مانند اضطراب و استرس، کم‌خوابی، مصرف برخی از داروها، مصرف دخانیات و مواد مخدر، سوءتغذیه، کمبود ویتامین b12، تیروئید، افسردگی، پرت‌شدن حواس، استفاده از گوشی‌های هوشمند، مصرف الکل، سکته مغزی یا واردشدن ضربه به سر می‌تواند باعث ضعف حافظه شود. تمرکز یک مهم‌ترین عامل تقویت حافظه است. برای انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت باید به‌طورمستمر و فعال به یک مسئله توجه کنیم. همه ما از حافظه مناسب برخوردار هستیم. اما مهم‌ترین مشکل، برنامه‌ریزی حافظه، اعتماد به حافظه و تربیت آن است. قدرت حافظه دقیقاً شبیه قدرت ماهیچه است. هرچه‌بیشتر از آن استفاده کنید قوی‌تر می‌شود، برای تقویت حافظه آنچه می‌شنوید را بلند تکرار کنید. سعی کنید آن‌را در یک جمله به‌کار ببرید. آن‌را بنویسید و از رویش بلند بخوانید؛ بنابراین یکی از مؤثرترین روش‌های تقویت حافظه در کودکان «تقویت مهارت‌های تجسمی» در آنها است. یکی‌دیگر از راه‌های تقویت حافظه ایجاد مسیرهای جدید مغزی که توانایی فرد را در پردازش و یادآوری اطلاعات بهبود می‌بخشد. بهترین راه برای این‌کار یادگیری چیزهای جدید است. بر‌اساس تحقیقات انجام‌شده افرادی‌که مطالب و موضوعات جدید را در روزهای مشخص و بافاصله زمانی معین یاد می‌گیرند آنها را نسبت به دانش‌آموزانی که در یک جلسه طولانی می‌آموزند بهتر به‌یاد می‌آورند. این‌کار برای تقویت حافظه ریاضی هم کاربرد دارد. خواب برای سلامت مغز حیاتی‌ست و به تثبیت حافظه کمک می‌کند. تثبیت حافظه، فرآیندی‌ست که طی آن حافظه کوتاه‌مدت تقویت شده و به حافظه بلندمدت تبدیل می‌شود؛ بنابراین حافظه مهم‌ترین عملکرد یک انسان درطول زندگی‌ست که باید تقویت شود.
بهنام فروزان/ پایه ششم/ دبستان قرآنی میثاق شهرستان مه‌ولات
سال تحصیلی: 1401-1400