نمایش «رومئو و ژولیت»؛ تازهترین اثر شهروز دلافکار در مقام کارگردان، در سالن استاد جعفر والی در تهران بهروی صحنه رفته است. این اثر، محصول حضور هنرجویان در کارگاههای بازیگریست و قالبی کمدی و موزیکال دارد. آنچه میخوانید، بخش نخست گفتوگو با بازیگران این نمایش است.
گرما و سرما و بیپولی، حریف علاقه من به بازیگری نشد
مسعود عربخزائلی بااشارهبهاینکه در روند تولید مجموعه «برف بیصدا میبارد» (پوریا آذربایجانی) به شهروز دلافکار معرفی شده است، گفت: «دراینیکسال گرما و سرما و بیپولی حریف علاقه من به بازیگری نشد و توانستم دراینعرصه دوام بیاورم و خوشحالم که پس از گذشت این یکسال، توانستم با یک کار تیمی قوی خود را ازنظر جسمی و ذهنی در کنار دیگر اعضای اینگروه ارتقا ببخشم». وی بااشارهبهاینکه انتظار دارد مخاطبی که به دیدن این اثر مینشیند بهایننکته توجه داشته باشد که بازیگران، تازهکار بوده و باید این اثر را بهعنوان نخستین اثر آنان پذیرفت، افزود: «انتظار داریم درایندوره سخت و بدی که خنده از لبهای مردم دور شده است، این نمایش بتواند دوباره خنده را به لبهای مخاطبان هنر نمایش در کشور بازگرداند». وی بااشارهبهاینکه شادی برای همه اقشار جامعه، همواره آرزوی قلبی او بوده است، افزود: «این اثر، تلفیقی از موسیقی حرکت و بازیگریست و کسیکه قرار است در چنین نمایشهایی ایفای نقش کند و مقابل دیدگان مخاطب بهروی صحنه بیاید، باید مهارت لازم دراینزمینه را داشته باشد و پرداختن به تکنیکهای مهم اینچنینی میتواند یک اثر را در مسیر شگفتانگیزشدن حرکت دهد». وی، تکنیکهای خواندن تنفس صحیح و تسلط بر حرکتهای درست را از مهمترین ویژگیهای یک بازیگر برای حضور در نمایشهای موزیکال برشمرده و گفت: «اگر یک بازیگر اینمسائل را بهخوبی بیاموزد، میتواند پیام و مفهومی که در ذهن دارد را درست و خوب به مخاطب انتقال دهد و این میتواند نمایش را به اثری جلوهگر در چشمان مخاطب تئاتر در کشور مبدل سازد».
بازی در نمایشی با کارگردانی دقیق با خطکشگذاریهای درست
نرگس غلامی بااشارهبهاینکه در کارگاههای ایده تا اجرای شهروز دلافکار حضور داشته است، گفت: «اولینبار است در یک اثر پرسوناژ و موزیکال حضور مییابم که موجب شد حسوحالی خوب نسبت به حضور درایناثر داشته باشم و با حضور در فضایی حرفهای، مسائل متعددی را در حوزه تئاتر بیاموزم». وی که تحصیلاتش را در رشته بازیگری ادامه میدهد، باابرازخرسندیازاینکه در یک اثر پربازیگر و بزرگ حضور یافته است، افزود: «حس حضور در چنین اثری، نسبت به حضور در دیگر آثار نمایشی، حسی شیرین و پررنگ است و من نیز تابهامروز از حضور در چنین اثری بسیار لذت بردهام». این بازیگر تئاتر که اولینبار است در قالب نمایش «رومئو و ژولیت» بر روی صحنه حرفهای تئاتر قدم میگذارد، حضور در یک نمایش موزیکال برای بازیگر را منوط به داشتن هوشی بالاتر نسبت به دیگر آثار نمایشی دانسته و افزود: «طی مدتی که در حوزه نمایش حضور داشتهام و سراغ گروههای مختلف رفتم و روند تمرین و اجرای آنها را دیدهام، رفتار حرفهای بسان آنچه در گروه شهروز دلافکار اتفاق میافتد، کمتر بهچشم میخورد. باید گفت که کارگردانی وی دقیق با خطکشگذاریهای درست است؛ وی به کوچکترین جزئیات توجه دارد و پدیده برخورد با متن و پدیده توجه بازیگران برای رسیدن به نقش، درست و دقیق اتفاق افتاد».
بازی در «رومئو و ژولیت» دیدم را نسبت به کمدی تغییر داد
محمود هاشمی بااذعانبهاینکه فعالیت در فضای تئاتر شهرستان، جای پیشرفت ندارد، گفت: «چون خودم در فضای شهرستانی کار میکردم، بازیگران قدر و قهاری را دیدم که هرگز دیده نشدند و در حد همان بازیگر شهرستان ماندهاند». وی که چهارسال است در فضای حرفهای تئاتر فعالیت میکند، بااشارهبهاینکه در دوره هوتن شکیبا در شهر قم شرکت کرده است، افزود: «ایشان نیز اعتقاد داشتند بهتر است فردیکه میخواهد در حوزه تئاتر پیشرفت کند، به تهران بیاید و اینمسیر را حرفهای ادامه بدهد». این بازیگر تئاتر بااشارهبهاینکه در نخستین روزهای شهریورماه پارسال به گروه پیوسته است، افزود: «من آقای دلافکار را از نمایش رومئولیت بهکارگردانی مصطفی کوشکی؛ میشناسم و معتقدم با فضای کمیکی که درآنکار ایجاد میکرد، شدیداً درخشید و سرشار از انرژی بود». وی بابیاناینکه در یکسالی که تمرینات این اثر در تالار محراب آغاز شده است، خانوادهاش را بسیارکمتر از اعضای گروه ملاقات کرده است، افزود: «این اثر با ریتمی کمیک درابتدا آغاز میشود و با ریتمی کمیک درانتها پایان مییابد. بهنظرم، اینامر موجب میشود تا این اثر بهشایستگی با مخاطب خویش ارتباط برقرار کند». وی کمدیبودن این اثر را از مهمترین ویژگیهای آن برشمرده و بااذعانبهاینکه اولینبار است در اثری کمدی حضور یافته است، گفت: «تا قبل از اینکار نگاهم نسبت به حوزه کمدی تفاوت داشت؛ اما بازی درایناثر توانست دید مرا نسبت به کمدی تغییر بدهد».
ماندگاری هنرمند در ذهن مردم باتکیهبر آثار ماندگارش
سودا باآبرو باابرازخرسندیاز حضور درایناثر بااشارهبهاینکه شناختی از قبل، از کارگردان داشته است، گفت: «میدانستم کارگردانی کاربلد و حرفهای بوده و از حضور درایناثر خوشحال هستم؛ زیرا روزهای تحصیل در دانشگاه درایناثر برای من مجدداً احیا شد و تمام آنچه را که در دانشگاه یاد گرفته بودم، درایناثر مرور کردم». وی که تحصیلاتش را در حوزه هنرهای نمایشی در مقطع کارشناسی در سال ۹۶ بهپایان رسانده؛ بااشارهبهاینکه تئاتر موزیکال میتواند باتکیهبر موسیقی و حرکت تفاوتی چشمگیر نسبت به دیگر ژانرهای هنر نمایش داشته باشد، افزود: «زمانبربودن پروسه تمرین در آثار موزیکال نمایشی، بهجهت وجود هماهنگی میان گروه موسیقی، نور و بازیگران، از مهمترین سختیهاییست که در روند تولید این آثار وجود دارد؛ اما معتقدم با وجود شرایط سختی که بهلحاظ زندگی در جامعه وجود دارد، آوردن لبخند با یک تئاتر موزیکال روی لبهای مردم آنقدرهاکه فکر میکنیم، بد نیست». وی که پس از حضور در پروژههای تئاتر دانشجویی، فعالیتهایی بهعنوان دستیار کارگردان در چند پروژه سینمایی داشته؛ هنر را اثری ساخته دست بشر باتوجهبه درنظرگرفتن بعد زیباییشناسانه آن میداند و بااشارهبهاینکه هنر توانایی آفریدن زیباییست و هرآنچه جنبه زیباییشناسانه در خود دارد را میتوان یک محصول هنری شناخت، افزود: «هنرمند، پس از مرگش نیز میتواند باتکیهبر آثار ماندگاری که خلق کرده، در ذهن مردم ماندگار باشد و هرزمانکه اسم او میآید اثر او نیز، با اسم او در اذهان مخاطبان زنده شود».
سختیهای تولید یک اثر موزیکال به لذت کارکردن میارزد
صابر رضایی بابیاناینکه برای سومینبار است بهعنوان بازیگر بهروی صحنه تئاتر میرود، گفت: «همه افراد حاضر در گروه این نمایش از هنرجویان شهروز دلافکار بودند و در مدتزمان یکساله تمرین اثر، چالشهای زیادی را پیشرو داشتند؛ اما نهایتاً بسان یک خانواده، درکنارهم قرار گرفته تا اثری منسجم و قابلتوجه را به مخاطبان ارائه کنند». وی بااشارهبهاینکه با حضور درایناثر درک بیشتری از دنیای بازیگری پیدا کرده است، افزود: «وقتی هنرمند دست به خلق یک اثر هنری میزند، باید آنرا از اعماق وجود خلق کند و همین ویژگی میتواند اثر او را ماندگار کند؛ زیرا هنرمند در خلق یک اثر هنری از تکههای وجودش مایه میگذارد». وی، موسیقی را از مهمترین عوامل اثرگذار در منحصربهفرد ساختن یک نمایش دانسته و بابیاناینکه بسیاری از بازیها در یک نمایش، میتواند برپایه موسیقی شکل بگیرد، گفت: «همخوانی و سازگاری موسیقی و روایت داستان پروسهای پرچالش است؛ اما باید توجه کرد که موسیقی یک عنصر جدانشدنی از هنر و بهویژه هنر نمایش است و بهرویصحنهبردن آثار موزیکال، سختیهای خاص خود را دارد که دریافت آن به سختیهای کارکردن میارزد». وی با ابراز خرسندی از اینکه شروع بیماری کرونا در کشور کمتر شده است، افزود: «وجود پروتکلهای بهداشتی برای اجرای نمایش سخت بود؛ اما خداوند را سپاسگزاریم که بااینوجود نیز توانستیم اثری درخورتوجه مخاطبان را بهروی صحنه ببریم».
حس خوبِ کارکردن در کنار یک تئاتری حرفهای
تینا اسدی که تحصیلاتش در رشته طراحی لباس بوده؛ و در طراحی و نقاشی نیز فعالیتهایی دارد، بااشارهبهاینکه در ابتدای راه، وارد گروهی شده که هیچکس را در آن نمیشناخت و این موجب شده بود تصور کند که ممکن است استرس به او وارد شود، گفت: «رفتار حرفهای شهروز دلافکار در جایگاه کارگردان، بهگونهای بود که هرگز این حس به بازیگر دست نمیداد که برای اولینبار است در کنار گروه قرار گرفته و بهتازگی به اینگروه وارد شده است. این، موجب شد حس خوبی داشته باشم که کنار یک انسان بزرگ و موفق مشغولبهفعالیت هستم». اسدی که تحصیلاتش را در حوزه طراحی لباس در دانشگاه ادامه میدهد باابرازخرسندیازاینکه حال خوبی را دراینگروه تجربه کرده است و همین نکته، برگرفته از حرفهایبودن یکگروه نمایشیست، افزود: «یک بازیگر تئاتر برای حضور در یک اثر موزیکال باید موسیقی را بشناسد، نتها را بشناسد و گوشش کوک باشد و لازماستکه یک بازیگر نمایش موزیکال موسیقی را در حد پایه بداند تا لطمهای به نقش او بر روی صحنه وارد نشود». این بازیگر تئاتر بااذعانبهاینکه هرجا موسیقی کنار یک نمایش وجود داشته باشد، مخاطب لذت بیشتری از تماشای آن خواهد برد، گفت: «معتقدم اجرای یک نمایش موزیکال لذتبخشتر است و اینامر موجب میشود مخاطب، از دیدن چنین اثری بیشتر لذت ببرد و بیشتر بهوجد بیاید و ناخودآگاه چشم و گوش و بیشتر جذب اثری اینچنین میشود».
اهمیت چگونهایستادن و چگونهماندن در هنر
اسحاق ثبوت این اثر را برآمده از کارگاه ایده تا اجرا دانسته و بااشارهبهاینکه این کارگاهها کارگاههای آموزشی هستند که نهایتاً هنرآموزانشان، بهاجرا میرسند و نمایشی را بهروی صحنه میبرند، گفت: «بهواسطه حضور دوستانم دراینکارگاه پس از پایانیافتن نخستین اثر نمایشی به این جمع پیوستم و چون همواره مدنظر داشتم به اجرای دوم خویش برسم دراینکارگاه ثبتنام کردم و از پارسال تابهامروز کنار اینگروه حضور دارم». بازیگر نمایش «مختلفین» که در پردیس تئاتر شهرزاد بهروی صحنه رفت، وجود تعداد بسیار بازیگران کاراولی در گروه این نمایش را از ویژگیهای منحصربهفرد آخرین اثر دلافکار در مقام کارگردان خواند و بااشارهبهاینکه «رومئو و ژولیت» یک کمدی مهیج است افزود: «رومئو و ژولیت با ریتم و هیجان بالایش میتواند مخاطب را روی صندلی خود در سالن نمایش میخکوب کند». وی هنر را فعالیتی میداند که همه افراد میتوانند آنرا انجام دهند؛ اما صرف انجامدادن اینکار مهم نیست؛ بلکه چگونه بهانجامرساندن آن مهم است، گفت: «هنرهای بسیاری مانند نقاشی و آشپزی داریم اما تنها بهصرفاینکه یک بچه پنجساله دست به خلق یک نقاشی میزند، نمیتوانیم به او لقب هنرمند بدهیم و از همه رهگذر اینمسئله را میتوان به هنر تئاتر و سینما تعمیم داد و گفت هرکس روی صحنه یا جلوی دوربین میرود و دیالوگ میگوید نمیتوان به او لقب هنرمند داد؛ بلکه دراینمیان چگونهایستادن و چگونهماندن مهم است».
مخاطب میتواند با دیدن یک اثر هنری به کمال برسد
سحر عبدالملکی بابیاناینکه کارکردن کنار گروه درجهیک حرفهای، حسوحال خوبی برای بازیگر دارد، گفت: «فعالیت در یک اثر موزیکال باید طوری تنظیم شود که هماهنگی و همکاری بین گروه بازیگران و گروه موسیقی وجود داشته باشد». وی که در برخی از آثار پیشین شهروز دلافکار، بهعنوان دستیار کارگردان کنار وی حضور داشت، بااشارهبهاینکه عشق میان دو شخصیت اصلی این داستان میتواند از مهمترین ویژگیهای شاخص این اثر بهحساب بیاید، افزود: «نهایتاً بین جنگی که میان این دو خاندان درمیگیرد، این دو شخصیت از بین میروند». وی که تجربه دستیاری کارگردانی نمایش «شک» اثر مهدی کوشکی را نیز در کارنامه هنری خود دارد، هنر را سرچشمه بهکمالرسیدن روح انسان دانسته و بااشارهبهاینکه هنرمند واقعی، خود را فدای تولید ارائه اثر میکند، گفت: «مخاطب میتواند با دیدن یک اثر هنری به کمال برسد و اگر در حوزه هنری اتفاق بیفتد، میتوان از آن اثر بهعنوان یک اثر هنری ماندگار یاد کرد». این بازیگر که در نمایش «سیزده» بهکارگردانی مهدی کوشکی؛ و «کوریالانوس» بهکارگردانی مصطفی کوشکی بهروی صحنه رفته است، افزود: «فعالیت در شرایط کرونا برای اهالی تئاتر واقعاً سخت بود و اینگروه نیز توانست با تمرینات مستمر و مداوم خویش نهایتاً به افقی دست یابد که اثری درخورتوجه مخاطب و باکیفیت را بهروی صحنه ببرد».
نمایش در پله نخست چشمان مخاطب را درگیر خویش میکند
فرهان شجاعی بااشارهبهاینکه پیشتر آثار نمایشی شهروز دل افکار را دیده بوده و با آنها ارتباط برقرار کرده است، گفت: «مدتی بود که با روند و نحوه فعالیت دلافکار آشنایی داشتم و اینامر موجب شد تا تصمیم بگیرم در ورکشاپهای دیگرش نیز ثبتنام کنم». وی کارکردن در یکگروه فوقحرفهای را شدیداً لذتبخش دانسته و بااذعانبهاینکه حضور در اثری حرفهای، بازیگر را نیز حرفهای تربیت میکند، افزود: «شهروز دلافکار بهعنوان یک کارگردان حرفهای همواره در کنار تمام اعضای گروه بوده و اینامر موجب میشود تا همه افراد بتوانند از کارکردن در کنار او لذت ببرند». این بازیگر تئاتر باتأکیدبراینکه بازیکردن در یک نمایش موزیکال برای بازیگران تئاتر نیز سخت است، گفت: «پاگذاشتن در مسیر تولید یک اثر موزیکال بهجهتاینکه یک بازیگر باید خود را سریعاً با گروه نمایشی هماهنگ کند و درکنارآن بکوشد تا با صدای موسیقی نیز هماهنگی داشته باشد، دشوار است». وی این اثر را دارای متنی سنگین و سخت خواند و بابیاناینکه پیشتر نیز دوبار این نمایشنامه در دو شکل مختلف در تهران بهروی صحنه رفته، افزود: «اینکه شهروز دلافکار ریسک کرد و به اینکار دست زد، جالبتوجه و بااهمیت است». وی باتأکیدبراینکه ایجاد تغییر در متون نمایشی بزرگ، ریسکی بالا دارد و کارگردان اثر همواره باید از خود بپرسد که مردم چنین اثری را دوست خواهند داشت یا خیر؟ گفت: «مخاطب باید یک نمایش زیبا بر روی صحنه ببیند؛ زیرا یک نمایش، در پله نخست تنها چشمان مخاطب را درگیر میکند».
هنرمند یعنی کسیکه به همبازی خویش نیز اهمیت بدهد
مینا باوقار بااشارهبهاینکه پیشتر نیز در کنار شهروز دلافکار حضور داشته؛ اما بهدلایل مختلف نتوانسته است به اجرای اثر او برسد، گفت: «با تبلیغ کارگاه بیان تا اجرای شهروز دلافکار دراینکارگاهها حضور یافتم و حسوحال بسیارخوبی را از حضور دراینگروه در وجود دارم». وی بااشارهبهاینکه در ابتدای ورود به عرصه بازیگری، با مخالفتهای بسیارِ خانواده روبهرو بود، افزود: «نمایش موزیکال، سختیهای بسیار در هماهنگی گروه موسیقی و بازیگران دارد؛ اما اگر بخواهیم دقیقتر به پاسخ این سؤال دست یابیم که چه تفاوتهایی میان اجرای موزیکال و دیگر ژانرهای هنر نمایش هست؟ باید سراغ کسانی برویم که به فعالیت حرفهای موسیقی نمایش میپردازند». وی بابیاناینکه علاقه او به بازیگری موجب شده تا در ورکشاپهای متعددی حضور یابد، همدلی گروه اجرایی این اثر را از مهمترین ویژگیهای شاخص کار برشمرد و بابیاناینکه بازیگران این اثر، همه پشت یکدیگر بودهاند، افزود: «همه ما باتکیهبر تواناییهای خویش سعی کردیم که دراینگروه 40نفره، با همدلی و خالینکردن پشت یکدیگر، کار را بهسمت جلو حرکت دهیم». وی بااذعانبهاینکه در تولید این نمایش، روزهایی دشوار در کنار روزهای شیرین بر اعضای گروه گذشته است، افزود: «این همدلی، سختی روزهای سخت را برای ما کمتر کرد». وی درپایان، هنر را همدلی اعضای یکگروه با یکدیگر دانست و گفت: «هنرمند کسیست که نهتنها به خویش؛ بلکه به همبازی خوی نیز اهمیت بدهد».
عکس: مینا قانع