کشف راز کاهش بینایی در دوره پیری
پژوهشگران آمریکایی در پروژه جدیدی، به بررسی نقش یک پروتئین در «کاهش بینایی ناشی از افزایش سن» پرداخته‌اند. به‌گزارش ایسنا؛ پژوهشی که توسط دکتر فرانسیسکا ماراسی؛ پژوهشگر «مؤسسه سنفورد برنهام پربیس» انجام شده است، به افشای اسرار مولکولی «دژنراسیون ماکولا» کمک می‌کند که عامل تقریباً ۹۰درصد از موارد کاهش بینایی مرتبط با افزایش سن به‌شمار می‌رود. این پژوهش، ساختار انعطاف‌پذیر پروتئین کلیدی خون را توصیف می‌کند که در بروز دژنراسیون ماکولا و سایر عوارض مرتبط با سن مانند آلزایمر و تصلب شرایین نقش دارد. ماراسی گفت: «پروتئین‌های موجود در خون به‌دلیل روش‌های مختلف جریان خون در سراسر بدن، تحت‌فشار ثابت و متغیر هستند. مثلاً خون در رگ‌های خونی کوچک چشم در‌مقایسه‌با رگ‌های بزرگ‌تر اطراف قلب، کندتر جریان می‌یابد. پروتئین‌های خون باید بتوانند به این تغییرات پاسخ دهند. این پژوهش، حقایقی اساسی را درمورد چگونگی سازگاری پروتئین‌های خون با محیط خود ارائه می‌دهد و نتایج آن برای هدفقراردادن این پروتئین‌ها در درمان‌های آینده، مهم است». صدها پروتئین در خون ما وجود دارند اما پژوهشگران دراین‌پروژه، روی «ویترونکتین» تمرکز کردند که یکی از فراوان‌ترین آن‌ها‌ست. ویترونکتین علاوه‌بر گردش در غلظت‌های بالا در خون، در چهارچوب بین سلول‌ها یافت می‌شود و مؤلفه مهمی از کلسترول به‌شمار می‌رود. ویترونکتین، یک عامل کلیدی در بسیاری از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن به‌شمار می‌رود؛ اما برای گروه آن‌ها، امیدوارکننده‌ترین هدف در بررسی دژنراسیون ماکولا‌ست که ۱۱میلیون‌نفر را در آمریکا تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود که این‌رقم تا سال ۲۰۵۰ به دو‌برابر افزایش یابد. ماراسی گفت: «این پروتئین، هدف مهمی برای بررسی دژنراسیون ماکولا‌ست؛ زیرا در پشت چشم جمع می‌شود و به از‌دست‌دادن بینایی می‌انجامد. رسوبات مشابهی در مغز افراد مبتلا به آلزایمر و در رگ‌های افراد مبتلا به تصلب شرایین ظاهر می‌شود. می‌خواهیم بفهمیم که چرا این اتفاق رخ می‌دهد و از این دانش برای توسعه درمان‌های جدید استفاده کنیم». پژوهشگران برای پاسخ به این پرسش، می‌خواستند بدانند که چگونه پروتئین در دماهای مختلف و تحت سطوح مختلف فشار، ساختار خود را تغییر می‌دهد. ماراسی ادامه داد: «تعیین ساختار پروتئین، مهم‌ترین بخش تعیین عملکرد آن است. آن‌ها از‌طریق تجزیه‌و‌تحلیل دقیق بیوشیمیایی دریافتند پروتئین می‌تواند شکل خود را تحت‌فشار تغییر دهد. این تغییرات باعث می‌شوند پروتئین راحت‌تر به یون‌های کلسیم خون پیوند داده شود و رسوباتی را ایجاد کند مشخصه دژنراسیون ماکولا و سایر بیماری‌های مرتبط با افزایش سن هستند». پژوهشگر مؤسسه سنفورد برنهام پربیس گفت: «این یک سازمان‌دهی نامحسوس در ساختار مولکولی‌ست؛ اما تأثیر زیادی بر نحوه عملکرد پروتئین دارد. هرچه‌بیشتر درمورد پروتئین در سطح ساختاری و مکانیکی‌اش بیاموزیم، شانس بیشتری برای هدفقراردادن موفق آن با درمان داریم». این اطلاعات درمورد ساختار پروتئین، توسعه درمان‌های دژنراسیون ماکولا را ساده‌تر می‌کنند؛ زیرا به پژوهشگران و شرکای آن‌ها در حوزه زیست‌فناوری امکان می‌دهند تا پادتن‌هایی را طراحی کنند که اتصال کلسیم پروتئین را انتخابی و بدون مختل‌کردن سایر عملکردهای مهم آن در بدن متوقف می‌کنند. ماراسی افزود: «تبدیل نتیجه این پژوهش به درمان بالینی، مدتی زمان می‌برد اما امیدواریم تا چند‌سال‌دیگر، یک پادتن فعال را به‌عنوان یک درمان بالقوه دراختیار داشته باشیم. از‌آنجا‌که این پروتئین در خون بسیار فراوان است، امکان دارد که کاربردهای هیجان‌انگیز دیگری نیز برای این دانش جدید وجود داشته باشد که ما هنوز از آن‌ها اطلاعی نداریم». نتایج این پژوهش در مجله Biophysical به چاپ رسید.