عوامل آسیب‌زای «محیط‌زیست شهری» در استان سمنان
محیط‌زیست شهری دارای اهمیت بسیاری‌ست؛ یعنی درواقع زیست شهری‌مان در بستر آن شکل می‌گیرد و هر میزان که بتوانیم آن‌را ارتقا دهیم، به‌همان‌نسبت به زندگی خودمان کیفیت بخشیده‌ایم. ازسوی‌دیگر متأسفانه محیط‌زیست به‌دلیل عدم آموزش درست در مدارس، بعضاً با محدوده زندگی جانوران و یا طبیعت معنی می‌شود و همین درک نادرست از مفهوم زیست‌بوم سبب بروز آسیب‌های فراوان شده است.
نعمتی خدادادی
پیش‌فرض‌های مطروحه درزمینه محیط‌زیست شهری شامل مواردی چون آسیب‌های محیط‌زیست شهری است همچنین باید گفت عموم مردم از آسیب‌های محیط‌زیست شهری کمتر اطلاع دارند و متولیان امر عوامل آسیب‌زای محیط‌زیست شهری را به‌خوبی معرفی نکرده‌اند تا بتوانیم آگاهی مردم را در قبال این پدیده ارتقا ببخشیم. ازسوی‌دیگر باید اذعان کرد که تاکنون مسئولان شهری ما در اکثر نقاط استان سمنان حتی بزرگ‌ترین شهرها مانند دامغان و شاهرود برنامه‌ای مدون برای آن تدارک ندیده‌اند و معیارهای ارج‌نهادن به مأموران زیست شهری آشکار نیست. تمام این‌ها سبب شده تا حلقه مفقوده‌ای درزمینه توسعه محیط‌زیست شهری، ایجاد شود. حلقه‌ای که در ادامه به اهمیت آن خواهیم پرداخت. درواقع محیط‌زیست شهری یک نعمت خدادادی و بعضاً بشر ساخت است که از مجموعه انسان‌ها و جانوران و منابع، عوامل و شرایط هماهنگی که در اطراف هر شهروند وجود دارد، تشکیل شده و ادامه حیات در یک شهر و منطقه به آن وابسته است. این سرمایه به یک‌میزان و البته رایگان در اختیار شهروندان استان سمنان مانند دیگر نقاط کشورمان قرار گرفته است. محیط‌زیست شهری سرمایه‌ای است که افراد هوشمند و دارای درک زیستی بالا به آن توجه کرده و بهای آن‌را می‌دانند و باتوجه‌به اهمیت موضوع می‌بایست در برنامه‌سازی شهری توجه خاصی به آن کرد.
تأمین زیرساخت‌ها
مشکلات در بستر محیط‌زیست شهری، کمبود تأمین زیرساخت‌های لازم برای توسعه معابر شهری و مدیریت اصولی پسماند و زباله است که در بسیاری نقاط استان سمنان شاهد آن هستیم برای مثال این‌استان دارای ۲۰ شهرداری است اما طرح مدیریت پسماند به‌جز مواردی محدود در سمنان تقریباً در تمامی شأن اجرا نمی‌شود. ازسوی‌دیگر توزیع تبعیض‌آمیز هزینه سرانه محیط زیستی و عدم توزیع متناسب سرانه فضای سبز در سطح شهر نیز به مشکلات افزوده است. همچنان‌که آلودگی صوتی مخصوصاً وسایل‌نقلیه غیرضروری با اگزوزهای غیر استاندار و تردد در زمان‌های غیرمتعارف از شبانه‌روز سبب می‌شود تا محیط‌زیست شهری دستخوش آسیب شود. از دیگر آسیب‌ها و مشکلات محیط‌زیست شهری باید به ورود فاضلاب منازل و مجتمع‌های مسکونی به داخل جوی‌های آب کنار خیابان‌ها و رهاسازی فاضلاب شهری، کمبود آموزش روش‌های صرفه‌جویی در مصرف آب برای کم‌کردن میزان فاضلاب تولیدی اشاره کرد. درباره راهکارها باید گفت مدیریت توزیع و اعمال هزینه‌های سرانه متناسب محیط‌زیست در سطح شهر یکی از مهم‌ترین مسائلی است که می‌بایست مدیران شهری استان سمنان به آن توجه داشته باشند.
تقویت آگاهی عمومی
تقویت آگاهی‌ها، مهارت‌های و ترویج فرهنگ محیط زیستی شهری در شهروندان استان سمنان در کنار تولید و پخش فیلم‌های مستند آموزشی از واقعیت‌های محیط‌زیست شهری از دیگر مسائلی است که در بستر ارتقای محیط‌زیست شهری باید به آن توجه داشت. ساماندهی و طراحی سطل‌های زباله به‌گونه‌ای‌که افراد در وسط خیابان به‌سادگی نتوانند به درون آن وارد شوند در کنار کنترل وسایل‌نقلیه غیرضروری و ایجاد پیست مخصوص برای آنها از دیگر موضوعاتی است که درزمینه محیط‌زیست شهری دارای اهمیت است. اطلاع‌رسانی از موفقیت‌های محیط‌زیست شهری و دستاوردهای تکنولوژیک و هوشمندسازی محیط‌زیست شهری در سایر نقاط جهان در کنار استمداد از سازمان‌های مردم‌نهاد در محیط‌زیست شهری و استفاده از مجموع کارشناسان و مدیران جامعه‌شناسی، روانشناسی، محیط زیستی و مدیریت در تهیه برنامه محیط‌زیست شهری یکی از مهم‌ترین کار ویژه‌های مسئولان شهرستانی و مدیریت شهری است. برای ارج‌نهادن و هم فهمی فعالیت مردان پیک زیست و پیک بهداشت (مأمور به پاک) هرروز یکی از مدیران ادارات شهر درکناراین فداکاران قرار بگیرند تا به اهمیت کار این قشر پی ببرند. قشری که رسالت مهمی در زندگی امروز شهری ما دارند هرچند این رسالت به‌چشم نمی‌آید./ مهر؛مهدی کریمی