عضویت ۲۳میلیون کاربر در پیامرسانهای داخلی
براساس گزارش مرکز ملی فضای مجازی؛ بیش از یکمیلیون کسبوکار خرد (۶۰درصد) در ۱۰ سکوی داخلی فعالیت دارند و اکنون ۲۳میلیون کاربر یکتا در پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی عضو شدهاند؛ درحالیکه فقط ۶.۴درصد از شهروندان خرید اینستاگرامی را انجام میدهند. چندیپیش ابوالحسن فیروزآبادی (دبیر شورایعالی فضای مجازی) درخصوص مهاجرت کسبوکارهای خرد به سکوهای داخلی اعلام کرده بود که سکوهای داخلی قابلیت میزبانی از کسبوکارهای خرد را داشته و میتوانند بستر مناسبی برای خریدوفروش و پشتیبانی از صنوف و مشاغل مختلف باشند. برخی رسانهها تأکید رئیس مرکز ملی فضای مجازی بر «کسبوکارهای خرد» نادیده گرفته و با حذف عبارت «خرد»، بهاشتباه این آمار را به کل کسبوکارها تعمیم دادهاند. «کسبوکار کوچک» شرکتها و مجموعههای آزاد و خصوصی هستند که کارمندان و درآمد کمتری نسبت به شرکتها بزرگ و متوسط دارند. کسبوکارهای آنلاینی که در بستر فضای مجازی شکل گرفته و توسعه یافتهاند و عموماً از ایندسته کسبوکارها بهحساب میآیند. مرکز ملی فضای مجازی با انتشار گزارش تفصیلی اعلام کرد مشاغلی که بر بستر اینستاگرام شکل گرفته یا توسعه یافتهاند را در سه بخش اصلی میتوان تقسیمبندی کرد. دسته اول مشاغل صنفیاند. ایندسته از مشاغل دارای مجوز فعالیت از صنوف مختلف بوده و از شبکههای اجتماعی بهعنوان بستری برای بازاریابی استفاده میکنند. فروش اصلی ایندسته مشاغل در خارجِ اینستاگرام و بااستفادهاز درگاههای پرداخت اختصاصی یا بهصورت حضوری انجام میشود. دسته دوم، مشاغل خرد هستند. ایندسته مشاغل بهصورت صنفی فعالیت نمیکنند و علاوهبر بازاریابی، از اینستاگرام و دیگر پیامرسانها بهعنوان ابزار ارتباطی با مشتریان خود استفاده میکنند. براساس بررسیهای صورتگرفته حدود ۴۱۵هزار صفحه اینستاگرامی متعلق به مشاغل خرد بوده که شامل کسبوکارهای خانگی و مشاغل زیر پلهایاند. پرداخت اینگروه از مشاغل عمدتاً بهصورت کارتبهکارت یا پرداخت در محل انجام میشود. «مشاغل محتوایی» دسته سوم مشاغل را دربرمیگیرند. درآمدزایی ایندسته مشاغل مبتنیبر فروش کالا یا خدمات نیست بلکه ازطریق مدیریت صفحات اینستاگرامی و جذب مخاطب اقدام به جذب تبلیغ و درآمدزایی میکنند. اگرچه حدود ۶۰درصد از مشاغل ایجاد شده در اینستاگرام دراینبخش قرار دارند؛ ولی حجم بازار اینگروه ۷.۵درصد از کل است. در گزارش تفصیلی مرکز ملی فضای مجازی براینمسئله تأکید شده که براساس پیمایش ملی که در شهریورماه امسال انجام شد، تنها ۶.۴درصدِ شهروندان خرید اینستاگرامی را ترجیح میدهند. دلایلی ازقبیل بیاعتمادی نسبت به فروشنده و تحویل کالا (۳۹درصد)، تحویل کالا با مشخصات متفاوت (۱۱درصد) تأخیرِ تحویل کالا (سهدرصد) و عدمامکان شکایت و پیگیری تخلفات (هشتدرصد) بهعنوان مهمترین دلایل بیاعتمادی به خرید اینستاگرامی ذکر شده است. نکته جالبتوجه دیگری که دراینگزارش وجود دارد ایناستکه اکنون بیش از یکمیلیون کسبوکار خرد در ۱۰ سکوی داخلی مشغولبهفعالیت هستند. پس از تقاطعگیری و حذف موارد مشترک مشخص شد که بیش از ۶۰درصد از کسبوکارهای خرد در سکوهای داخلی فعال هستند. طبق اعلام فیروزآبادی؛ دبیر شورایعالی فضای مجازی کشور، اکنون سکوهای داخلی امکانات لازم برای خدمتدهی به کسبوکارهای خرد را دارند و مصوبه کارگروه اقتصاد دیجیتال، تسهیلات مناسبی برای اینگروه از خدمات درنظر گرفته است. آنها میتوانند با افزایش اعتماد عمومی نرخ فروش کسبوکارهای خرد را بهمراتب افزایش دهند. دراینگزارش به آمار کاربران فعال در شبکههای اجتماعی نیز اشاره شده: اکنون ۴۱.۸درصد از جامعه کاربران شبکههای اجتماعی (معادل ۲۳میلیون کاربر یکتا) در پیامرسانها و شبکههای اجتماعی داخلی عضو؛ و به کاربران فعال این سکوها تبدیل شدهاند.