درگفت‌وگوبا مدیر امور شعب بانک مسکن در کردستان مطرح شد؛
بانک مسکن کردستان 129درصد منابع تسهیلاتی خود را پرداخت کرده است
آرش مرادی
مسکن بزرگ‌ترین دغدغه مردم کردستان، بزرگ‌ترین عامل ناآرامی روانی خانواده‌ها و بزرگ‌ترین عامل پدیده‌های خطرناک فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی مردم است زیرا موجب آوارگی اجاره‌نشینان در محلات شهرها، بلعیدن بخش بزرگی از درآمد خانوارهای فاقد مسکن شخصی، بروز اختلافات درون خانوادگی، گریزان‌شدن جوانان از ازدواج، خودداری از فرزندآوری و ایجاد انگیزه و تمایل به عدول از اخلاق و قانون شده است. مسکن پرقدرت‌ترین حوزه پیشران اقتصادی‌ست زیرا به‌علت داشتن ارتباط با بیش از 200 محصول و مهارت می‌تواند علاوه‌بر تثبیت مشاغل موجود سبب ایجاد حجم عظیمی از اشتغال شود، بنابراین دولت‌ها برای رسیدن به موفقیت در پیشبرد توسعه باید علاوه‌بر حوزه تولید و تجارت درراستای تقویت بخش مسکن برنامه‌ریزی کنند. نگاه به وضعیت مسکن در کردستان حکایت از وجود کمبود مسکن، رونق ساخت‌وساز سرپناه غیراصولی و سکونت در سرپناه غیراستاندارد دارد که هرکدام تبعات منفی خاص خود را بر روند اقتصاد خانواده، شرایط روانی افراد، تولید و اشتغال گذاشته و تا مدت‌ها ادامه خواهد داشت. گرانی مسکن، بالابودن اجاره و ودیعه زندگی اجاره‌نشینان را با بحران روبه‌رو کرده و تداوم این‌شرایط در چندسال‌اخیر به‌علت استمرار این‌وضعیت گرایش به سکونت در خانه‌های کاملاً غیراستاندارد، سکونت بیش از یک خانواده در یک واحد و کاهش شدید قدرت خرید اجاره‌نشینان رواج یافته است. مقامات دولتی وضعیت توپوگرافی کوهستانی و بالابودن ساخت زمین، عدم‌صدور جواز برای اراضی قولنامه‌ای و پایین‌بودن قدرت مالی مردم کردستان را علت وضعیت بحرانی بیان می‌کنند که باتوجه‌به وظایف دولت در قبال مسکن مردم به‌هیچ‌عنوان قابل‌پذیرش نیست و این‌را باید پذیرفت عملکرد دولت دراین‌حوزه بسیارضعیف بوده و برنامه‌های لازم برای سامان‌دادن به این‌عرصه نداشته و تنها به آه‌و‌ناله‌کردن و اجرای برنامه‌های کلیشه‌ای بسنده کرده است. تسهیلات بانکی یکی از عوامل حمایتی اصلی در حوزه مسکن است که کمبود یا نبودش این‌حوزه به‌چالش می‌کشد چون موجب افزایش قدرت خرید، ساخت‌وساز و کیفیت خواهد شد، بانک مسکن به‌عنوان بانک عامل تأمین تسهیلات بانکی معرفی شده تا روند در چارچوب منسجم پیش رود. برخی نهادهای مسئول و مدیران استانی درتلاش‌اند تا روند تسهیلات را عامل بازدارنده در تأمین مسکن کردستان معرفی کنند اما این‌را باید دانست این ادبیات حالت فراربه‌جلو و فرافکنی رایج در اداره کشور نامید زیرا نگاه به آمار و ارقام اعلامی توسط این بانک و مشاهده واقعیات مدارک واقعی برای رد این ادعاست. شرایط فعلی به‌حدی بحرانی‌ست که مجالی برای یافتن مقصر باقی نگذاشته و فرافکنی وضعیت را به‌سمت فاجعه می‌برد، بنابراین یافتن مقصر را بگذارید برای آینده و مدیریت مسکن را باید سامان‌دهی کرد زیرا اعدام مقصر نمی‌تواند مرهمی بر این زخم عمیق باشد چه‌رسد به معرفی کردنش. همه متولیان باید این‌را بدانند که با برنامه واحد کشوری و طرح‌های مبتنی‌بر شرایط سایر استان‌ها نمی‌توان حوزه مسکن کردستان را مدیریت کرد زیرا دراینجا بالابودن هزینه آماده‌سازی زمین، وجود نیاز انباشته چندسال‌اخیر، پایین‌بودن قدرت مالی مردم و تداوم ساخت‌وساز غیرمجاز و غیراصولی می‌طلبد دولت برنامه‌های ویژه و متناسب با شرایط استان تعریف کند در‌غیر‌این‌صورت نمی‌توان به آینده امیدوار بود چون اگر غیرازاین بود با مدل مدیریت زمین شهری، مسکن مهر، مسکن ملی و نهضت ملی این‌حوزه در کردستان سروسامان می‌یافت. برای اطلاع از آخرین وضعیت پرداخت تسهیلات مسکن گفت‌وگویی با مدیر امور شعب این بانک در کردستان انجام داده‌ایم که اینک پیش‌روی شماست.
امید راستبین بااشاره‌به رویکرد این بانک در پرداخت تسهیلات گفت: بانک مسکن به‌عنوان بانک عامل تأمین تسهیلات بانکی درزمینه ساخت، خرید و تعمیر این‌حوزه تعیین شده و مدیریت کشوری بانک سرفصل‌های متنوعی برای پرداخت تسهیلات و آسان‌سازی دسترسی متقاضیان تعریف کرده تا امکان پاسخگویی به همه تقاضاها فراهم شود، براین‌اساس تمام درخواست‌های متقاضیانی که مراحل قانونی شهرداری، راه‌وشهرسازی و کمیسیون ماده 5 را طی کرده باشند در سریع‌ترین زمان موفق به دریافت تسهیلات می‌شوند و باید دانست که این بانک رأساً و به‌تشخیص خود نمی‌تواند تسهیلات پرداخت کند. در زمان تأمین ضمانت هم از هرنوع بهانه‌جویی خودداری می‌کند زیرا براین‌باوراست‌که سخت‌گیری دراین‌راستا زیان‌های جبران‌ناپذیر بر روند تأمین مسکن و حل مشکلات نیازمندان می‌گذارد. مدیر امور شعب بانک مسکن کردستان تصریح کرد: برای اثبات این ادعا اشاره می‌کنم به‌این‌واقعیت که براساس ضوابط بانکداری باید تا سقف 85درصد از منابع به تسهیلات اختصاص یابد اما بانک مسکن کردستان به‌علت احساس تکلیف در پاسخگویی به تقاضای مردم بیش از 129درصد منابع را به تسهیلات اختصاص داده که درمقایسه‌با سایر استان‌ها عملکردی مناسب داریم، برای‌نمونه درحالی‌که 17درصد جمعیت کشور در تهران زندگی می‌کند 54درصد سپرده‌ها در آن متمرکز شده اما 61درصد منابع را به‌عنوان تسهیلات پرداخت کرده است، استان همدان با دودرصد جمعیت کشور و ۰٫۹درصد سپرده را داشته و ۰٫۸درصد سپرده پرداخت کرده است. راستبین میزان پرداخت تسهیلات به مسکن مهر را 14531میلیاردریال اعلام و تصریح کرد: سهمیه کردستان ۴۸۴۳۸واحد بود که بانک مسکن همه تقاضاها را پاسخ داد تا مردم بتوانند با حداقل مشکلات صاحب سرپناه شوند و درحال‌حاضر ۱۷۶۳واحد نیمه‌تکمیل داریم که به‌علل مختلف هنوز تکمیل نشده اما هیچ‌کدام از موانع ربطی به تسهیلات بانکی ندارد و ما حاضریم درصورت حل مشکلات تسهیلات آن‌ها را تأمین کنیم. مدیر امور شعب بانک مسکن کردستان درمورد عملکرد سال گذشته گفت: در 1400 درحدود ۲۳۹۰فقره تسهیلات تکلیفی به‌ارزش 1924میلیاردریال (35درصدِ کل تسهیلات تکلیفی استان) توسط تمام بانک‌های دولتی و خصوصی‌ست و درمقایسه‌با میزان سپرده‌ها و منابع حکایت از تلاشی مستمر دارد. علاوه‌براین در بخش غیر تکلیفی که شامل ساخت، خرید، تعمیر، اقساطی ناشی از سهم الشرکه، قرض‌الحسنه و سایر ۶۲۷۹فقره با 7100میلیاردریال پرداخت کرده‌ایم که تنها ۱۷۰۰فقره آن در خارج از حوزه مسکن بوده که حکایت از پرداخت 10درصد از کل پرداختی استان را دارد؛ این‌درحالی‌ست‌که تنها شش‌درصد منابع استان را دراختیار داریم. وی باتأکیدبر ضرورت تسریع در اجرای نهضت ملی مسکن تصریح کرد: براساس مصوبه دولت در چهارسال‌اول دولت سیزدهم چهارمیلیون‌واحد مسکن احداث خواهد شد که سهم بانک مسکن از پرداخت تسهیلات آن 430هزارواحد است و مابقی سهم سایر بانک‌هاست اما این‌را باید ذکر کنم که کارشناسان عدم‌تمرکز منابع بانکی در بخش مسکن را علت افزایش اجاره‌بها و قیمت خانه می‌دانند، کند‌بودن روند بازگشت سرمایه یکی از علل دوری‌گزینی برخی بانک‌ها از پرداخت وام به بخش مسکن می‌دانند اما بانک مسکن با نگرشی غیرازاین به «کند»بودن بازگشت سرمایه می‌نگرد و براین‌باوراست‌که پرداخت ماهیانه اقساط سبب شکل‌گیری گردش مالی مناسب خواهد شد. تاکنون از ۸۷۲۳۹ واحد سهم استان ۹۲۱۰نفر افتتاح حساب کرده‌اند. میزان تسهیلات برای مراکز استان‌ها 350میلیون‌تومان و برای سایر شهرها 300 میلیون‌تومان با سود 18 درصد، بازپرداخت 20 ساله و سه‌سال انتظار است. وی عدم‌اطلاع کافی جامعه از سرفصل تسهیلات حوزه «خودمالک» گفت: عده‌ای براین‌باورندکه تنها زمینه‌ای واگذارشده توسط دولت مشمول نهضت ملی مسکن هستند اما این‌را بدانید که افرادی‌که خود دارای زمین هستند می‌توانند از مزایای تسهیلات این‌طرح استفاده کنند و مراحل اداری آن‌ها سریع‌تر از دیگران خواهد بود. تاکنون با ۱۰۸۹واحد با 3494میلیاردریال عقد قرارداد کرده‌ایم که 561واحد آن خودمالک هستند. راستبین خاطرنشان کرد: اگر 20درصد مجموع منابع بانکی کشور دراختیار بخش مسکن قرار گیرد کشور به مرحله مازاد تولید می‌رسد بدون‌اینکه نیاز به خلق پول جدید و تحمیل تورم ناشی از خلق پول بر جامعه باشد، پس ضرورت دارد تا بانک‌های کشور درراستای تخصیص اعتبارات خود تجدیدنظر کنند. اکنون برخی بانک‌ها 90درصد منابع را دراختیار بخش خدمات قرار می‌دهند. وی گفت: تسهیلات مسکن تنها تسهیلات کاملاً هدفمند است و درهیچ‌شرایطی وارد بازار دلالی نمی‌شود و بیشترین تأثیر را بر روند تولید و تجارت دارد زیرا طیفی عظیمی از مشاغل و تولیدات مصالح ساختمانی و تجهیزات را دربرمی‌گیرد و موجب رونق آن‌ها هم شد. وی درخصوص عملکرد این بانک در پرداخت تسهیلات مسکن ملی گفت: تاکنون ۵۱۱۷۶واحد به بانک معرفی شده که 1769واحد موفق به عقد قرارداد، ۱۱۹۷واحد در مرحله دفترخانه قرار دارند و میزان تسهیلات درنظر‌گرفته‌شده برای متقاضیان در مرکز استان 350میلیون‌تومان و سایر شهرستان‌ها هم 300میلیون‌تومان با سود 18ساله، بازپرداخت 20ساله و سه‌سال انتظار است.