کمبود ۵۷میلیاردمترمکعبی گاز در اروپا
مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی در گزارشی اعلام کرد که پیشبینی میشود درصورت توقف کامل جریان گاز روسیه به اتحادیه اروپا از ابتدای سال ۲۰۲۳ و کاهش موجودی ذخیرهسازیهای گاز اروپا بهمقدار یکسوم ظرفیت در پایان زمستان جاری اینمنطقه با ۵۷میلیاردمترمکعب کمبود گاز در سال ۲۰۲۳ روبهرو باشد. بهگزارش شانا؛ مدیریت کل امور اوپک و روابط با مجامع انرژی در گزارشی با موضوع «بزرگترین بحران انرژی اروپا در سال ۲۰۲۳» به وضع بحران انرژی دراینقاره پرداخته است. براساساینگزارش در سال ۲۰۲۲ در سایه انتقال گاز روسیه به اتحادیه اروپا در نیمه نخست سال افزایش واردات الانجی از ایالاتمتحده آمریکا و دیگر تأمینکنندگان و گرمای نسبی هوا این اتحادیه توانست بهموقع و تاحدزیادی ذخایر گازی خود را تکمیل کند، اما با کاهش جدی جریان گاز روسیه در سال ۲۰۲۳ و محدودیتهای موجود در بازار الانجی کارشناسان اینسال را برای منطقه اروپا سال دشواری پیشبینی میکنند و معتقدند حتی با وجود زمستان معتدل، بحران گازی اروپا پایان نخواهد یافت و اینمنطقه با حدود ۵۷میلیاردمترمکعب کمبود گاز روبهرو خواهد شد. همانگونه که مستحضرید در ماه دسامبر ۲۰۲۲ آژانس بینالمللی انرژی هشدار داد که بهرغم تلاشهای موفقیتآمیز اتحادیه اروپا برای پرکردن منابع ذخیرهسازی اینمنطقه ممکن است در سال ۲۰۲۳ با کمبود جدی گاز مواجه شود. اکنون هشدارها جدیتر شده و نمیتوان بهراحتی این واقعیت مهم را نادیده گرفت. پیشبینی شده با توقف کامل جریان گاز روسیه به اتحادیه اروپا از اول ۲۰۲۳ و کاهش موجودی ذخیرهسازیهای گاز اروپا بهمقدار یکسوم ظرفیت در پایان زمستان جاری، اینمنطقه با ۵۷میلیاردمترمکعب کمبود گاز در سال ۲۰۲۳ روبهرو باشد. در سال ۲۰۲۲ در سایه انتقال گاز روسیه به اتحادیه اروپا در نیمه نخست سال اینمنطقه توانست بهموقع و تاحدزیادی ذخیرهسازیهای گاز خود را تکمیل کند، بهجز قطع گاز چند کشور بهدلیل امتناع آنها از پرداخت وجه گاز به روبل عرضه گاز از روسیه تاحدزیادی ثابت باقی ماند. عمده موفقیت اروپا در روشننگهداشتن چراغها تاکنون در نتیجه آبوهوای معتدلتر در ماههای اکتبر و نیمه نوامبر ۲۰۲۲، همچنین افزایش واردات الانجی از ایالاتمتحده بود. بااینحال بسیاری از کشورهای اروپایی بهدلیل قیمت بسیاربالای گاز برای پرداخت قبوض برق و گاز کمکهای نقدی به مردم ارائه کردند، اما در اواخر نوامبر با سردشدن هوا مصرف گاز افزایش یافت، ازاینرو عدهای بهسرعت و عجولانه پایان بحران انرژی در اروپا را جشن گرفتند، ایندرحالیستکه زمستان هنوز بهپایان نرسیده و احتمال زیادی وجود دارد که هوا در ژانویه و فوریه امسال سردتر شود، ضمنآنکه در سال ۲۰۲۳ هیچ حجم منظمی از گاز روسیه وجود نخواهد داشت. گرچه روسیه اعلام کرده آماده ازسرگیری جریان در خط لوله یامال اروپاست، اتحادیه اروپا برنامهای برای افزایش واردات گاز از اینکشور ندارد و میخواهد بهتدریج آنرا به نزدیک صفر برساند، اینبدانمعناستکه اتحادیه اروپا باید بهجد واردات الانجی خود را افزایش دهد. باتوجهبه محدودیتهای موجود در بازار الانجی پیشبینی میشود در سال ۲۰۲۳ رقابت شدیدی بین اروپا و شرق آسیا برای جذب محمولههای الانجی وجود داشته باشد. کارشناسان معتقدند حتی با وجود زمستان معتدل بحران گاز اروپا پایان نخواهد یافت، زیرا قیمت الانجی تکمحموله بیشتر از گاز خط لوله است و این واقعیتی غیرقابلانکار است، زیرا حتی درصورت موجودبودن الانجی کافی برای پرکردن دوباره مخازن ذخیرهسازی اروپا که خود موضوعی سؤالبرانگیز است، اروپا باید برای دومینسال متوالی هزینه سنگینی برای آن بپردازد. قیمت بالای گاز وارداتی برای اقتصادهای اروپایی بهویژه کشورهای توسعهیافته صنعتی که بهطورمعمول مصرفکنندگان عمده گاز نیز هستند، مشکلساز است. در سال ۲۰۲۲ بخش عمده کاهش مصرف گاز در آلمان که موردستایش سیاستمداران نیز قرار گرفت، درواقع ناشی از قیمتهای گزاف و متعاقب آن تخریب تقاضا در میان کاربران صنعتی، تعطیلی کارخانهها و اخراج کارگران بوده است، نه بهدلیل مصرف بهینه گاز و اینوضع بههیچوجه برای اقتصاد مطلوب نیست. بهنظر میرسد اروپا در سال نو باید بین حفظ اقتصاد خود و تأمین گاز برای فصل گرمایش بعدی یکی را انتخاب کند.