لزوم وجود معاینه فنی کارآمد
معاون اسبق سازمان حفاظت محیطزیست تعیین سن فرسودگی خودرو را بیمعنا دانست و گفت: در دنیا نیز ملاک معاینه فنی کارآمد است. بهگزارش ایسنا؛ ماده ۸ قانون هوای پاک، دولت را موظف به تعیین سن فرسودگی انواع وسایلنقلیه کرده بود؛ ازاینرو براساس قانون، در آییننامه ماده ۸ قانون هوای پاک سن فرسودگی وسایلنقلیه را تعیین شده بود. در سال ۹۸ فردی به دیوان عدالت اداری درباره این آییننامه شکایت کرده بود. این فرد یک خودروی تویوتای لندکروز ۲۰ساله داشت که براساس قانون باید اسقاط شود، اما با شکایت به دیوان عدالت اداری توانست آییننامه ماده ۸ قانون هوای پاک را ابطال کند. دیوان عدالت اداری دراینزمینه از شورای نگهبان استعلام گرفته بود و براساس نظر فقهای این شورا، تعیین سن فرسودگی برای خودروها خلاف شرع است و رأی به ابطال آن دادند. شورای نگهبان همچنین تأکید کرد که راهکارهای بهتری دراینزمینه وجود دارد. بدینجهت سال ۹۹ بود که براساس استعلام دیوان عدالت اداری از شورای نگهبان طبق آییننامه ماده ۸ قانون هوای پاک که درباره سن فرسودگی انواع وسایلنقلیه بود ابطال شد. در سال ۱۴۰۰ براساس آییننامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک که با رویکرد حفظ حق مالکیت افراد درخصوص وسیلهنقلیه و افزایش نظارت بر انجام معاینه فنی بهجای تعیین مطلق سن بهعنوان معیار فرسودگی خودرو باتوجهبه کاهش ایمنی و آلایندگی انواع وسایلنقلیه باگذشتزمان دراثر استهلاک و پوسیدگی اجزا و بدنه، شاخص سن مرز فرسودگی بهجای سن فرسودگی تعیین شد و خودروهای مشمول ملزم به افزایش دفعات سالانه معاینه فنی و افزایش هزینههای تردد هستند. معیار فرسودهبودن یک خودرو طبق آییننامه خارجکردن خودروهای فرسوده و قانون هوای پاک «مرز سن فرسودگی» است. سن فرسودگی برای خودروهای عمومی بنزینی و دوگانهسوز هشتسال، خودروهای عمومی پایهگازسوز ۱۰سال، عمومی برقی ۱۴سال، وانت پایهگازسوز ۱۴سال، بنزینی دوگانهسوز دیزلی ۱۳سال، اتوبوس درونشهری دیزلی هشتسال، اتوبوس پایهگازسوز ۱۰سال، اتوبوس شهری برقی بازسازیشده ۲۰سال، مینیبوس و میدلباس درونشهری و برونشهری دیزلی هشتسال و پایهگاز ۱۰سال و برای برقی بازسازیشده ۲۰سال درنظر گرفته شده است. سن فرسودگی اتوبوس برونشهری ۱۰سال، کشنده، کامیون و کامیونت ۱۶سال، موتورسیکلت بنزینی کاربراتوری پنجسال، انژکتوری ششسال و موتورسیکلت برقی ۱۲سال است. برای سواریهای دولتی سن فرسودگی ۱۳سال درنظر گرفته شده است. در ۱۸ دی سال جاری سردار سید کمال هادیانفر؛ رئیسپلیس راهور فراجا خواستار بازگشت سن فرسودگی به خودروها و جدی گرفته شدن موضوع اسقاط خودروهای فرسوده شد. یوسف رشیدی؛ معاون اسبق سازمان حفاظت محیطزیست درواکنشبه درخواست برای بازگشت سن فرسودگی خودرو اظهار کرد: سن فرسودگی خودرو موضوعی بیمعناست چراکه امکان دارد فردی از خودرو بهنحوی خوبی نگهداری کند که تا ۳۰سال هم فرسوده نشود اما درمقابل فرد دیگری پس از پنجسال خودرو خود را به یک خودرو فرسوده تبدیل کند. وی افزود: در دنیا ملاک فرسودگی خودروها معاینه فنی، تجهیزات کنترل آلودگی و تجهیزات ایمنی خودروهاست. باید تجربه دنیا و توجیهات آنها برای ملاک بودن معاینه فنی را دید. این کارشناس آلودگی هوا تأکید و خاطرنشان کرد: غیر از خودروهای کلکسیونی، اکنون بسیاری از خودروهای درحالتردد بهقدری خوب نگهداری شدهاند که تا ۱۰سالآینده نیز شاید فرسوده نشوند. خودرو مانند انسان سن پیری ندارد. رشیدی درپایان ضمن اشاره به ضرورت وجود معاینه فنی کارآمد گفت: معاینه فنی موجود باید تبدیل به یک معاینه فنی کارآمد شود. سیستمها باید بهروز باشند بهطوریکه بخشهای کنترل آلودگی هوا، کاتالیست، عملکرد موتور و سیستمهای ایمنی را بهتر چک کنند. یک معاینه فنی خوب میتواند بسیاری از مشکلات ما را حل کند.