در گفت‌و‌گو با مدرس کشوری فن بیان مطرح شد؛
شخصیت ما توسط بیان ما به دیگران معرفی می‌شود
وحید حاج‌سعیدی
امروزه علوم متعددی در‌حال گسترش هستند که یکی از آن‌ها نحوه تعامل برقرار‌کردن افراد با یکدیگر و تأثیرات آن بر ابعاد مختلف زندگی‌ست؛ و یکی از راه‌های مؤثر برای برقراری ارتباط بهتر میان افراد، فن بیان است. بااستفاده‌از فن بیان و یادگیری اصول مهم آن می‌توان علاوه‌بر ارائه بهتر مطلب، به درک شایسته و قابل‌فهمی از طرف مقابل نیز دست یافت. درواقع فن بیان، ترکیبی از علم و هنر است. امروزه در سراسر دنیا مراکز آموزشی فن بیان رونق بیش‌تری یافته و بااستفاده‌از کتاب‌های آموزش در‌این‌حوزه شاهد انتشار و گسترش بیش‌تر این علک کاربردی هستیم. اساتید بسیاری در‌این‌حوزه فعال هستند که از چهره‌های بین‌المللی و شناخته‌شده آن می‌توان به «تی جی واکر»، «کریس اندرسون» و «کارماین گالو» اشاره کرد؛ در داخل کشور نیز چهره‌های مختلفی در‌زمینه آموزش فن بیان فعالیت دارند که از جمله آن‌ها محمد پیام بهرامپور، علیرضا وارسته و فریبا علومی را می‌توان برشمرد. یکی دیگر از این چهره‌ها علیرضا حسن‌زاده است. حسن‌زاده؛ مدرس و مربی فن بیان و سخنرانی و نویسنده کتاب «تمومش کن» از مدرسان کشوری فن بیان است که دارای مدرک سرتیفیکیت فن بیان و ارتباطات از آکادمی mpt اتریش است. با او درخصوص اهمیت فن بیان، کاربرد‌ها و مختصات این علم گفت‌و‌گوی کوتاهی انجام دادیم.
تأثیر فن بیان در زندگی روزمره
توانایی صحبت‌کردن در هر زمان، مکان و هر شرایطی متناسب با مخاطب با بالاترین تأثیر فن بیان است. فن بیان در سراسر زندگی ما تأثیر بسزایی دارد؛ در مکالمات روزمره، در تدریس، سخنرانی، فروش، مشاوره دادن، دفاعیه یک وکیل، ارائه پایان‌نامه و ... در ضمن باید گفت؛ حدود ۹۹درصد افراد دارای صدای خوبی هستند؛ اما چون صدای خود را تقویت نکرده‌اند و روش صحیح تولید صدا را فرا نگرفته‌اند دارای یک صدای معمولی و خام هستند و تجربه نشان داده که اکثر افراد از صدای خود راضی نیستند؛ زیرا هنوز صدای پرورش‌یافته خود را نشنیده‌اند، اگر با تمرین اصولی صداسازی صدای خود را پرورش دهند، به صدای خود علاقه‌مند خواهند شد. درست است که جنس و رنگ صدای هر شخص منحصر‌به‌فرد و غیر‌قابل تغییر است؛ اما میزان طنین صدا، برد و رسایی صدا، شفافیت صدا و ... قابل‌رشد است.
اهمیت صداسازی
دستیابی به اصول و فنون این رویکرد نیازمند آگاهی از یک‌سری مقدمات است. یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که در فن بیان بسیار حائز‌اهمیت است، صداسازی‌ست. هنگامی‌که صدای خود را به‌صورت اصولی و صحیح پرورش می‌دهیم، می‌توانیم لحن‌های مختلف را اجرا کنیم، به بیان خود فراز و فرود دهیم، صدایمان بعد از صحبت طولانی خسته نشود، صدایمان بسیار شفاف و واضح به گوش مخاطب برسد و ... صداسازی تشکیل شده از آموزش‌های تئوری و تمرین عملی‌ست که در بخش تئوری به شناخت دستگاه تولید صوت، دستگاه تنفس، تنفس دیافراگمی و ... و در بخش عملی به تقویت طنین صدا، اصلاح جای درست صدا، تقویت عضله دیافراگم، تقویت رزوناتورها یا تشدید‌کننده‌های صدا و ... پرداخته می‌شود.
هوش کلامی
تقویت هوش کلامی به ما کمک می‌کند که بتوانیم پشت‌سر‌هم کلمه بسازیم و بیان کنیم؛ این یعنی بتوانیم مفاهیمی که در ذهن داریم را با بهترین کلمات و به‌صورت روان به مخاطب منتقل کنیم؛ بدون اینکه حرف کم بیاوریم یا زیاد از جاپرکن‌ها مثل اِ، آم، درواقع، فی‌الواقع و ... استفاده کنیم.
مخاطب‌شناسی
در بحث مخاطب‌شناسی ما با‌توجه‌به شناختی که نسبت به روحیات، فضای ذهنی، میزان دانش و ... مخاطب به‌دست می‌آوریم، محتوا و نحوه اجرای خود را متناسب با آن ارائه می‌کنیم که این باعث تأثیرگذاری هر‌چه‌بیشتر در مخاطب می‌شود. درواقع اگر یک شخص دوست، همکار، همسر و ... خود را به‌طور‌صحیح بشناسد و متناسب با هر‌یک ارتباط برقرار کند، می‌تواند ارتباطات حرفه‌ای و پایداری را شکل دهد.
زبان بدن
زبان بدن، زبانی مشترک بین تمام انسان‌هاست؛ حتی وقتی انسانی به‌دنیا می‌آید با زبان بدن خود با والدین و اطرافیانش صحبت می‌کند. بخش عظیمی از تأثیرگذاری در ارتباطات توسط زبان بدن اتفاق می‌افتد که در‌این‌زمینه پروفسور «آلبرت محرابیان» که یک محقق در‌زمینه ارتباطات هستند، پژوهشی دارند که نتیجه آن به این شکل است: میزان اثرگذاری زبان بدن در روابط عاشقانه ۵۵درصد و لحن ۳۸درصد است و کلمات تنها هفت‌درصد از این اثرگذاری را به خود اختصاص می‌دهند. (توجه شود که این درصد‌ها برای میزان اثرگذاری‌ست؛ نه میزان انتقال پیام) مهارت‌های دیگری از جمله شخصیت‌شناسی، پیکربندی محتوا، استفاده از ابزار و تکنولوژی برای انتقال قدرتمند محتوا و ... نیز در فن بیان وجود دارند که بیان آن‌ها از حوصله این نوشتار خارج است.
خودباوری
در پایان به این نکته اشاره می‌کنم که بنده به‌عنوان مربی فن بیان و صداسازی باور دارم که اگر من توانسته‌ام مهارت‌های ارتباطی خود را ارتقاء دهم، قطعاً بقیه افراد هم می‌توانند این‌کار را بکنند؛ به‌شرط‌اینکه خود را باور کنند و تحت‌نظر یک استاد حرفه‌ای فن بیان آموزش اصولی ببینند و تمرین کنند.