افزایش تولید و عرضه «داروهای تقلبی» در سطح جهانی
مصطفی رفعت
براساس دادههای «مؤسسه امنیت دارویی» (PSI)؛ داروهای تقلبی درحالافزایش هستند. نزدیک به ۶۰۰۰ واقعه «جرائم دارویی» توسط این نهادِ غیرانتفاعی، در سال ۲۰۲۱ ثبت شده است که ۳۸درصد نسبت به پارسال؛ و بالاترین رقم از زمان شروع رکوردهای آنها در ۲۰سالپیش، افزایش داشته است. ازنظر توزیع جغرافیایی کشفیات دارویی تقلبی، بیشترین تعداد در آمریکای شمالی (۲۴۴۲) و پسازآن، آسیا-اقیانوسیه (۱۷۴۷)، آمریکای لاتین (۷۷۰)، خاور نزدیک (۷۰۵)، اوراسیا (۶۴۶)، اروپا (۳۷۴) و آفریقا (۱۸۷) ثبت شده است. البته تفاوت در آمارهای اعلامی عمدتاً بهایندلیلاستکه کشورهای مناطقی با ارقام بالاتر، جرائم دارویی را ازطریق فعالیتهای اجرای قانون و بازرسیهای آژانسهای تنظیمکننده دارو، دقیقتر رصد و شناسایی میکنند. طبق ادعای PSI؛ اولویتهای مجری قانون رقابتی، کمبود بودجه؛ یا ساختارهای نظارتی ناکافی احتمالاً بهاینمعناستکه داروهای تقلبی شناسایی نمیشوند. طبق گزارش «سازمان بهداشت جهانیم»؛ تقریباً ۱۰درصد از محصولات پزشکی که در کشورهای با درآمد کم و متوسط دَرگردشاند، غیراستاندارد یا تقلبی هستند. احتمال میرود که سهمِ اینموارد، در آفریقای جنوب صحرا بیشتر بوده و ۱۹ تا ۵۰درصد بیش از آمار اعلامی باشد. بادرنظرگرفتن اینموضوع و نیز لحاظِ موارد زیادی از داروهای تقلبی شناسایی یا گزارشنشده، تعداد واقعی حوادث ساخت و توزیع داروهای تقلبی بهاحتمالزیاد بسیاربیشتر از ایناستکه این نمودار نشان میدهد. یکی از دلایلی که برای افزایش حجم داروهای تقلبی یا معیوب ذکر شده است، افزایش «داروخانههای آنلاین» است. طبق این گزارش؛ تعداد موارد ثبتی از کشفیات داروهای تقلبی، از ۱۹۸۶ پرونده در سال ۲۰۱۱، به رقم ۵۹۸۷ در سال ۲۰۲۱ رسیده است. یکی از علل افزایش موارد یادشده در سال ۲۰۲۱ نسبت به ۲۰۲۰ را میتوان ناشی از کاهش محدودیتهای همهگیری و استفاده سازمانهای جنایی از فرصتهای جدید دانست.