در گفتوگو با یکی از مدیران با سابقه گلستان و برگزیده کشوری انجمن اولیاء و مربیان مطرح شد؛
راه‌اندازی لیگ‌های ورزشی در آموزش‌و‌پرورش، یک ضرورت است
وحید حاج‌سعیدی
تربیت‌بدنی و ورزش از لحاظ اجتماعی، یک رویکرد اجتماعی خاص است که با توسعه و گسترش آن در جامعه، روابط اجتماعی افراد، مستحکم‌تر و سلامت جسم و روح و شادابی آن‌ها تضمین میشود. در‌واقع روابط اجتماعی و تربیت‌بدنی و ورزش بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند و در تأمین بهداشت روانی کودکان‌و‌نوجوانان و همچنین در جهت‌گیری مطلوب جامعه به‌سمت آرمان‌های مقدس و ارزش گرا بسیار مؤثر هستند. موفقیت و شایستگی‌های تحصیلی نیز در‌صورت داشتن جسم و روان سالم، راحت‌تر به‌دست می‌آیند و اگر در پروراندن هر‌کدام از آن‌ها قصوری صورت پذیرد، نتیجه دلخواه ما نخواهد بود. در کسب موفقیت‌های تحصیلی توجه هم‌زمان به سلامت تن و روان مورد‌تأکید است. در پی نایب‌قهرمانی تیم آموزشگاه علامه مجلسی در مسابقات فوتسال فرهنگیان با «ابراهیم خوری»؛ از مدیران باسابقه استان گلستان و مدیر آموزشگاه علامه مجلسی در‌خصوص اهمیت و جایگاه ورزش در آموزش‌و‌پرورش به گفتوگو نشستیم:
نقش فعالیت‌های اجتماعی را در پر‌رنگ‌کردن رابطه بین خانواده، مدرسه و جامعه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بر‌اساس تحقیقات کارشناسان سازمان بهداشت جهانی در کشورهای صنعتی حدود ده‌درصد از افراد جامعه به‌نوعی به اختلالات روانی مبتلا هستند. از‌این‌رو بهداشت روانی که هدف آن سالم‌سازی محیط روانی و پیشگیری از اختلالات روانی‌ست از اهمیت شایانی برخوردار است. همان‌گونه‌که بیماریهای جسمانی سلامت جسم انسان را تهدید می‌کند، برای سلامت روانی نیز خطراتی غیر‌قابل‌اجتنابی وجود دارد. در زندگی هر شخصی لحظات حساس، موقعیت‌ها و پیشامدهای ناگوار وجود دارد. چگونگی تأثیر این گونه رویدادها بر روی شخص و نحوه برخورد شخص با آن‌ها از نقطه نظرات سلامت روان بسیار حائز‌اهمیت است. «خانواده، مدرسه، جامعه» سه عامل مهم در بروز و ظهور بیماریهای روانی محسوب می‌شوند که مسلماً حل این مشکلات هم در همین نهاد ها نهفته است. در‌نتیجه در هر برنامه و طرح بهداشت روانی باید هر سه عامل فوق مورد‌توجه قرار گیرند. محیط روانی انسان شامل کلیه عواملی‌ست که روی رفتار وی اثر می‌گذارد. هر‌قدر دانش‌آموزان و معلمان از این رفتارها و آشفتگی‌های ذهنی دورتر باشند، در یادگیری و آموزش دروس موفق‌تر و با انگیزه‌تر عملی می‌کنند. یکی از علمی‌ترین و مؤثرترین راهکارهای غلبه بر آشفتگی ذهنی و رسیدن به آرامش فکری پایدار ورزش و انجام حرکات ورزشی روزانه می‌باشد. ورزش علاوه بر ایجاد شادابی و نشاط و بالا رفتن توان جسمی و ذهنی کودک میشود، بلکه باعث بالا رفتن اعتماد به نفس، روحیه انتقاد پذیری و مقابله با مسائل میشود.
ورزش در مدارس و ورزش قهرمانی چه اشتراکاتی دارند؟
در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا و حتی کشورهای در حال توسعه، ورزش در مدارس زیر‌بنای ورزشی قهرمانی نیز محسوب میشود و استعدادیابی و برگزاری لیگ‌های منظم دو فاکتور اصلی و اساسی در سیاستگذاری‌های کلان ورزش این کشورها به حساب می‌آیند. در واقع سیاستگذاران ورزش در کشورهای پیشرفته با جدی گرفتن ورزش در وهله اول مانع کژتابی‌های ذهنی و جسمی دانش‌آموزان می‌شوند و همان‌طور‌که اشاره شد، از عامل جذاب و مؤثر ورزش در کسب موفقیت‌های علمی توسط دانش آموزان و ایجاد مدرسه سرزنده و پویا بهره می‌جویند و در وهله دوم ورزش قهرمانی را مد‌نظر قرار می‌دهند و با انجام تست‌های مختلف و برنامه‌های استعدادیابی، قهرمانان فردا را از میان دانش‌آموزان امروز انتخاب می‌کنند و با برنامه‌ریزی‌های بلند مدت، سعی در کسب یا حفظ جایگاه‌های ارزشمند ورزشی جهانی دارند.
آیا برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته برای توسعه ورزش مدارس مناسب است؟
در کشور ما با وجود استعدادهای بی‌شمار ورزشی در بین دانش‌آموزان، متأسفانه مسئولین ورزش کشور فقط به مقوله ورزش قهرمانی چشم دوخته‌اند و بدون ایجاد بستر مناسب و لازم در پرورش استعدادهای ورزشی و جدی گرفتن ورزش در مدارس، همه ساله از صید مدال‌های رنگارنگ المپیک سخن به میان می‌آوردند که کمتر هم به این مقصود می‌رسند. در‌صورتی برنامه‌ریزی و قهرمان‌پروری باید از سنین کودکی آغاز شود و با ایجاد پایگاه‌های استعداد یابی، نسل جوان و جویای نام را هدایت کرده، آن‌ها را در مسیری که احتمال موفقیت آن‌ها بیشتر است، حرکت دهیم.
چه راهکارهایی برای توسعه ورزش مدارس و آموزش‌و‌پرورش وجود دارد؟
هر‌چند در سال‌های اخیر با استخدام چند‌هزار معلم ورزش علی الخصوص در مدارس ابتدایی گام‌هایی در توسعه ورزش برداشته شد؛ ولی باید بپذیریم پیشرفت ورزشی که بی‌شک در سلامت روان جامعه و کسب موفقیت‌های علمی هم بسزایی دارد، با استخدام چند‌هزار معلم ورزش محقق نمی‌شود و به‌عبارتی شرط لازم است؛ ولی کافی نیست. نا‌گفته نماند ورزش در مدارس نباید به دانش‌آموزان محدود شود و معلمان و کادر مدارس هم باید در این طرح‌ها ورزشی دیده شوند. جدی‌گرفتن ورزش در آموزشگاه‌ها و اجرای طرح‌های فراگیر و قابل‌اجرا در مدارس کشور، موید تربیت نسلی پویا و شاداب است که زمینه‌ساز افتخار‌آفرینی در کلیه سطوح علمی و ورزشی در عرصه‌ها و میادین بین‌المللی‌ست. در‌خصوص فرهنگیان نیز باید اشاره کرد با راه‌اندازی لیگ‌های ورزشی می‌توان مانع از فرسودگی شغلی فرهنگیان شد و علاوه‌بر ایجاد نشاط، می‌توان زمینه سلامت جسم و روان را نیز فراهم ساخت.