مادر؛ گوهری که چگونه زیستن را میآموزد
شیخ علی واشقانی فراهانی
اظهار من الشمس است که در تشکیل زندگی از زمان خلقت حضرت آدم و حوا، مرد و زن مکمل یکدیگر بودند در اداره زندگی که همانا حوا استرس و اضطراب آدم را بهسوی امید هدایت نمود و بهمراتب همانا زنان درطول تاریخ هم در حوزه محیط خانواده معین شایسته بودهاند و هم در حوزه دفاع از دین و سرزمین جبهههای جنگ و پشت جبهه بودند و همچنین نیز در حوزه جامعه معین در تمام علوم و فنون و هنر بودند، که در عصر حضرت محمد؟ص؟ نیز حضرت خدیجه با اموال خویش در خدمت به پیامبر و اسلام همت شایسته داشته است، باید دانست که حضرت فاطمه در تمام عرصههای اجتماعی حضرت علی؟ع؟ را همراه و هم گامی داشت و بهعنوان یک زن شاخص اسلامی در فضای زندگی خانوادگی اظهار میداشت اول همسایه را باید دعا کرد و خیرشان خواست سپس خانواده و بهگونهای فرزند تربیت میکند که امام حسن؟ع؟ هنگام رفتن به مسجد بهترین لباس نیز میپوشد، یا حضرت زینب؟س؟ از امام سجاد؟ع؟ وقتیکه بیمار میشود پرستاری و مراقبت لازم را ایفا مینماید؛ و اینکه پشت جبهه جنگ احد زنان از مجروحین پرستاری و درمان مینمایند و از این قبیل در تاریخ اسلام بسیار بوده و حتی در زمان دفاع مقدس هشت سال جنگ ایارن و عراق زنان ایرانی پشت جبهه مجروحین را پرستاری و درمان میکردند و همینطور زنان در روستاها خوراک و پوشاک تهیه میکردند و به جبهه میفرستادند یا خودشان فرزندانشان را به جبهه جنگ بدرقه میکردند زمانی که فرزندان خود را به آموزش فراگیری قرآن کمک و هدایت میکردند و در زندگی برای فرزندان معلم اخلاق بودند، آری بهتر صدا صدای مادر و بهترین نگاه مادر، مهر و محبت مادر آرامش قلبهاست و تبسم مادر جاری نمودن زندگی فرزندان است که همیشه مقام و جایگاه مادر حتی در نزد فرستادگان الهی هم مورد عزت و احترام بوده است که اظهار داشتند بهشت زیر پای مادر است، آری امروز چنانکه در بین مردم احترامی که دارم از دعا و رضایت مادرم است که مدت یک سال است که بهظاهر در کنار خود ندیدم و اما همیشه روح و روانم همچنان با مرحومه مادرم صغرا واشقانی فراهانی تلفیق شده است. مادری که لحظهای فرزند خود را بیبهره از دعا خود نمیدانست و با دستان گرم و دلنواز خود همیشه مرا مورد مهر و محبت خود قرار میداد، مادری که مرا با قرآن و فرهنگ انبیاء و اهلبیت علیهمالسلام آشنا کرد و با زبان و رفتار انسانی فرزند خود را امید و نوازش میداد، خدایا وجود مادری که فرزند خود را تشویق هدایت نمود تا در پرتو قرآن و عترت زندگی کنار مادر معزز زمان را در زندگی آخرت عزت و کرامتشان فرو روح بلندشان را با عفو و بخشش خود از برکات اخروی بهرهمند فرما آمین یا ربالعالمین. مادری که لحظهبهلحظه عمر خویش را در هدایت و تربیت فرزندان خود نهاد، بدیهی است که مادر مؤمن خوشحال آفرین فرزندش که حاصل عمرش است که در مقام حقوق مادر امام سجاد؟ع؟ ابراز داشته است. حق مادرت ایناستکه بدانی او را تو در جایی نگه داشته که کسی نگه نمیدارد و از میوه دلش به تو داده که کسی به کسی نمیدهد و از تو با هم وجودش از گوش و چشم و دستوپا و موی و پوست، با شادمانی و سرور نگهبانی و نگهداری کرده و ناملایمات غم و اندوه و نگرانیها را تحمل میکند و شادان و خرم است که تو را سیر از غذا نماید و خود تحمل گرسنه و تشنگی نماید، تو را بپوشاند و خود را از لباس مقتضی قرار دهد و تو را سیراب کند و خود تشنه بماند، خود را در آفتاب باشد و بر تو سایه افکند، بال تحمل مشقت، آرامش و تنم تو را فراهم آورد؛ و با پذیرش رنج بیخوابی تو را از لذت خواب بهرهمند سازد، شکمش ظرف وجود تو و دامنش پناهگاه امن تو و سینهاش چشم جوشانی برای رفع عطش تو و جانش فدای تو شده و سرد و گرم روزگار را به خاطر تو پذیرا گشته است، پس باید بهپاس اینهمه محبت و زحمت، شکرگزار او باشی و هرگز نمیتوانی مگر خدایت یاری کند و اما حق پدرت آن است بدانی که او اصل تو است و تو شاخه و فرع او اگر نمیبود تو نیز نبودی، پس هرگاه در خود چیزی دیدی که تو را شادمان و خوشحال ساخت، بدان که اصل آن نعمت را از پدر داری و خدای را بر آن سپاس گو و شاکر باش و فرزند زمانی قدر پدر و مادر را خواهد دانست در کنار آنها باشد و نه در یاد و روبروی آنها و اینجاست که شاکر خداست که سپاس خدا با سپاس والدین پاسخ امید خواهد داشت که بزرگترین وظیفه اخلاقی فرزند نیکی و احترام به والدین است؛ حتی درزمانی ممات آن عزیزان که رسول خدا؟ص؟ فرمود نیکیهای مرحومانشان را بگوئید و آنها را به نیکی یاد کنید و بهنام آنها کار خیر انجام دهید همچنان که والدین در این دنیا محترماند مرحومین را هم باید محترم دانست. بهتعبیر قرآن به محضر آنان باید احترام گذاشت، که بهتر دوست و رفیق هر فرزندی پدر و مادر است پس باید در زمان حیات و ممات قدر و مقام آنها دانست. آری خداوند انسان را بهگونهای آفریده است که انسان ممکن است هر چیزی را که همراهش بوده ازجمله دوستان و اقوام که با آنها بوده پس از رحلت و یا موارد دیگر آنها را فراموش میکند، که آنچه از دید چشم برود از دل برود و اما خداوند مادر را بهگونهای خلق کرده است که همیشه در ذهن و دل وجود دارد؛ بههمینمناسبت یادی میکنیم از زندهیاد صغری امیر نگهبانی فراهانی (واشقانی)؛ مادری که در روستای واشقان فراهان اراک در کار کشاورزی همراه همسر خود کربلائی مهدی میرزا عبدالله واشقانی مینماید و همچنین برای تأمین زندگی در فصل پائیز و زمستان به فرشبافی اشتغال مییابد و همینطور تمام امور زندگی را مدیریت و در تربیت فرزندان خویش همت مضاعف داشته بخصوص شیخ علی که بیماری تشنج داشته خیلی نگرانی و غم و اندوه داشت حتی اشک از چشمانش جاری میشد و اما این غم و اندوه با توسل به خداوند و انبیاء و اهلبیت علیهمالسلام همچنان نتیجه آن دعای مادر نماد دین و معرفت مسجد امام رضا؟ع؟ در پایتخت ایران صدای قرآن و اذان به گوش میرسد و مردم نیز از فضای آن شبانهروز بهره میبرند و همیشه اظهار خرسندی میکرد که خدا شیخ علی را کمک و باشهامت و شجاعت و پر دلت، با توجه معضا است و نا ملایماتی را که تحمل میکند و همچنان نیز با توکل به خدا و صبر مضاعف انجام وظیفه میکند که باید اعتراف کرد به حقیت آنچه از آن برخورداریم لطف خدا و انبیاء و اهلبیت دعا و رضایت پدر و مادر است که در خدمت جامعه اسلامی باشیم با تمام سنگاندازیها که است، مادر خدا فراموششدنی نیست هرگز هرگز محبتهای شما هم فراموششدنی نیست هرگز که جز مهر محبت و خیر ندیدیم از شما مادر خدا از الطاف خودش بهرهمندت کند. در پایان سرودهای از فضل الله دِرمَنکی فراهانی را میخوانیم.
مادر وجودت از گزند و از بلا دور
مادر تو نور خانهای نوراً علی نور
مادر تو محجوبی، عزیزی، مهربانی
مادر مرا روح و روان بهتر ز جانی
مادر تویی سرچشمة پاکی و عفّت
گل واژة صبر و گذشت و مهر و الفت
مادر مرا از شیرة جان پروریدی
لالائیم گفتی و نازم را کشیدی
شب تا سحر گهواره جنباندی نخفتی
در گوشم از عشق و وفا و مهر گفتی
بس روز و شب زحمت کشیدی از برایم
آسایش و خوشبختیت کردی فدایم
حق تو را مادر، کجا چون من ادا کرد
تجلیل از مادر، پیامبر با خدا کرد
مادر تویی سنگ صبورم در نهایت
جان را چه قابل تا کنم جانم فدایت
من کی توانم زحمتت جبران نمایم
با گفتن و بنوشتن و شعری سرایم
مادر تو را پیغامبران تمجید کردند
بالاتر از آن، خود خدا تأیید کردند
این گفته از پیغمبر آخر زمان است
گفتا بهشت، در زیر پای مادران است
مادر سعادتمند باشی چون گل ناز
در این جهان و آن جهان باشی سرافراز.